حوزه علمیه ارومیه

[ویکی فقه] ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی در خلافت عمر و احتمالاً به دست «صدقة بن علی» فتح شد. صدقه و برادرانش در این شهر کاخ هایی بنا نمودند و برخی از قبایل عرب در این دشت سکونت کردند.
در قرن چهارم هجری ارومیه شهری خرم بود. تاکستان های بسیار و بازرگانی پررونقی داشت. در اوایل سده پنجم هجری ابوالهیجا ربیب الدولة رئیس کردان هذبانی بر ارومیه استیلا داشت و در همین ایام بود که پای ترکان اغز به این ناحیه رسید.نقطه آغاز حوزه علمیه ارومیه نیز به این دوره می رسد. لیکن به جهت تسلط کردان، تاریخ دقیقی از حوزه شیعی ارومیه در دست نیست. تنها مدرک ما گفته شیخ آقابزرگ تهرانی است که «قطران بن منصور» را به شهر ارومیه نسبت داده است که گویا به سبب همین آشفتگی ها به شهر تبریز مهاجرت نموده و در آنجا سکونت اختیار کرده است.قطان حکیم و شاعری است که با ناصرخسرو نیز ملاقات داشته است. (به احتمال قوی اشخاص مذکور در این کتاب دانشمندانی از شمال ایران باشند، چه اینکه در نزدیکی ساری شهری به نام «اروم» بوده است.)
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، النابس فی القرن الخامس، ج۲، ص۱۴۰.
دوره بازآفرینی حوزه علمیه ارومیه به قرن دوازدهم هجری می رسد و در بین این دو دوره، شهر ارومیه دچار انقلابات و جنگ هایی بوده که نتوانسته آنچنان که باید دانشوران شیعی تربیت کند. و گویا از سده هشتم تا یازدهم هجری بیشتر مردم ارومیه سنی و پیرو مذهب شافعی بودند تا پس از تشکیل دولت صفوی مذهب شیعه در آن رواج یافت.
← علمای دوره
حضرت حجت الاسلام و المسلمین حسنی امام جمعه محترم ارومیه در سال های اخیر پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کنار مسجد جامع، مدرسه تازه ای را بنیاد نهادند که اینک جمعی از برادران و خواهران طلبه را تحت پوشش قرار داده است. امید می رود این حرکت مقدس در تقویت حوزه علمیه ارومیه و تربیت دانشجویان علوم اسلامی مؤثر باشد.