حمله اعراب به پارس از ۶۳۸/۹ تا ۶۵۰/۱ میلادی صورت گرفت و با مطیع سازی استان مهم ساسانی پارس به خلافت راشدین پایان یافت. بیشتر فتوحات در پارس در دوران عمر رخ داد. بیشتر شهرها پس از فتح دست به شورش زدند و همگی سرکوب شدند. خونین ترین سرکوب مربوط به استخر بود که طی آن ۴۰٬۰۰۰ ایرانی کشته شدند.
... [مشاهده متن کامل]
فتح این منطقه برای اعراب بسیار سخت بود؛ به اندازه ای که عمر به مردم بصره می گفت سواد عراق و اهواز از آن شما باشد اما ای کاش بین ما و فارس ( در روایتی:جبال ) کوهی از آتش قرار داشت که نه ما به آنان برسیم و نه آن ها به ما برسند.
پارس از جهت تاریخ سیاسی در دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی یک استان بوده و شامل استان های فارس، بوشهر، استان هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و حتی استان یزد و شهرستان بهبهان از استان خوزستان امروزی بوده است. پارس در این دوره به پنج خوره ( کوره ) تقسیم شده بود ( برای کوره معانی مختلفی ذکر شده از جمله روشنایی، شهر، ولایت و استان ) . این پنج کوره که در دوره بعد از اسلام نیز برقرار بودند، عبارتند از:
• کورهٔ استخر که پایتخت آن استخر بود و تخت جمشید در آن قرار داشت.
• کورهٔ دارابگرد که مرکز آن شهر دارابگرد بود.
• کورهٔ اردشیر یا اردشیرخوره که پایتخت آن شهر جور ( فیروزآباد فعلی ) بود.
• کورهٔ شاپور یا شاپورخوره که پایتخت آن شهر شاپور یا بیشابور ( ۱۸ کیلومتری کازرون فعلی ) نام داشت.
• کورهٔ قباد یا قبادخوره که پایتخت آن شهر ارگان یا ارجان ( در نزدیکی بهبهان کنونی ) بود.
از شهرهای مهم استان پارس استخر، بیشاپور، گور، دارابگرد، فسا، جهرم، استهبان، ارجان، کثه، جنابه، مهرویان، غندجان، توج، نوبندجان، بیضا، سیراف، یزدخواست، جویم، ایج، نجیرم، ریشهر، سینیز، قطرویه، نای ذی، تموکن، مشکان، پیشیاوادا و لیان را می توان نام برد.
علاء بن الحضرمی در زمان عمر والی بحرین بود. او در سال ۶۳۸ میلادی عرفجه بن هرثمه را بدون اجازه عمر راهی فارس کرد و او توانست جزیره لارو ( احتمالا جزیره خارگ ) را در دریای فارس فتح کند. عمر به پیروی از ابوبکر با جنگ های دریایی موافق نبود و وقتی خبر این فتح به او رسید علاء را سرزنش کرد و در عین حال آن را آغاز فتح فارس دانست.
علاء در سال ۶۴۲ میلادی برای دومین بار بدون اجازه عمر سپاهی را به جنگ پارس فرستاد. علاء سپاه خود را به سه دسته تقسیم کرد؛ یکی تحت فرماندهی جرود بن معلی، گروهی دیگر تحت فرماندهی سوار بن حمام و گروه دیگر تحت فرماندهی خولید بن منذر بن ساوی. گروه اول با ورود به پارس مورد حمله ایرانیان قرار گرفتند و به سرعت شکست خوردند. جرود نیز در همین جنگ کشته شد. به زودی همین اتفاق برای گروه دوم نیز رخ داد.
... [مشاهده متن کامل]
فتح این منطقه برای اعراب بسیار سخت بود؛ به اندازه ای که عمر به مردم بصره می گفت سواد عراق و اهواز از آن شما باشد اما ای کاش بین ما و فارس ( در روایتی:جبال ) کوهی از آتش قرار داشت که نه ما به آنان برسیم و نه آن ها به ما برسند.
پارس از جهت تاریخ سیاسی در دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی یک استان بوده و شامل استان های فارس، بوشهر، استان هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و حتی استان یزد و شهرستان بهبهان از استان خوزستان امروزی بوده است. پارس در این دوره به پنج خوره ( کوره ) تقسیم شده بود ( برای کوره معانی مختلفی ذکر شده از جمله روشنایی، شهر، ولایت و استان ) . این پنج کوره که در دوره بعد از اسلام نیز برقرار بودند، عبارتند از:
• کورهٔ استخر که پایتخت آن استخر بود و تخت جمشید در آن قرار داشت.
• کورهٔ دارابگرد که مرکز آن شهر دارابگرد بود.
• کورهٔ اردشیر یا اردشیرخوره که پایتخت آن شهر جور ( فیروزآباد فعلی ) بود.
• کورهٔ شاپور یا شاپورخوره که پایتخت آن شهر شاپور یا بیشابور ( ۱۸ کیلومتری کازرون فعلی ) نام داشت.
• کورهٔ قباد یا قبادخوره که پایتخت آن شهر ارگان یا ارجان ( در نزدیکی بهبهان کنونی ) بود.
از شهرهای مهم استان پارس استخر، بیشاپور، گور، دارابگرد، فسا، جهرم، استهبان، ارجان، کثه، جنابه، مهرویان، غندجان، توج، نوبندجان، بیضا، سیراف، یزدخواست، جویم، ایج، نجیرم، ریشهر، سینیز، قطرویه، نای ذی، تموکن، مشکان، پیشیاوادا و لیان را می توان نام برد.
علاء بن الحضرمی در زمان عمر والی بحرین بود. او در سال ۶۳۸ میلادی عرفجه بن هرثمه را بدون اجازه عمر راهی فارس کرد و او توانست جزیره لارو ( احتمالا جزیره خارگ ) را در دریای فارس فتح کند. عمر به پیروی از ابوبکر با جنگ های دریایی موافق نبود و وقتی خبر این فتح به او رسید علاء را سرزنش کرد و در عین حال آن را آغاز فتح فارس دانست.
علاء در سال ۶۴۲ میلادی برای دومین بار بدون اجازه عمر سپاهی را به جنگ پارس فرستاد. علاء سپاه خود را به سه دسته تقسیم کرد؛ یکی تحت فرماندهی جرود بن معلی، گروهی دیگر تحت فرماندهی سوار بن حمام و گروه دیگر تحت فرماندهی خولید بن منذر بن ساوی. گروه اول با ورود به پارس مورد حمله ایرانیان قرار گرفتند و به سرعت شکست خوردند. جرود نیز در همین جنگ کشته شد. به زودی همین اتفاق برای گروه دوم نیز رخ داد.
