[ویکی فقه] حمل وضعی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای حمل محمول اخص بر موضوع اعم به لحاظ مفهوم است.
حمل به لحاظ رعایت و رعایت نکردن ترتیب طبیعی به حمل وضعی و حمل طبیعی تقسیم می شود.
توضیح اصطلاح
«حمل وضعی یا جعلی» حملی است که محمول از نظر مفهوم، اخص از موضوع باشد؛ مانند: حیوان انسان است و خندان انسان است. توضیح آنکه هر شیئی که از شیء دیگر به حسب مفهوم اعم باشد بالطبع اقتضای محمول بودن دارد؛ پس هرگاه در مقام حمل، ترتیب طبیعی رعایت شود؛ مثل: «انسان توانا است» حمل طبیعی خواهد بود و هرگاه رعایت نشود؛ مثل: «توانا انسان است» حمل غیر طبیعی یا وضعی خواهد بود که طبع انسان از پذیرش آن ابا دارد.
اقسام حمل وضعی
حمل وضعی سه دسته است: ۱. حمل ذاتی اخص بر موضوع اعم، مانند: بعضی از حیوان ها انسان اند. ۲. حمل عارض بر عارض، مانند: نویسنده خندان است. ۳. حمل معروض بر عارض، مانند: خندان انسان است.
مستندات مقاله
...
حمل به لحاظ رعایت و رعایت نکردن ترتیب طبیعی به حمل وضعی و حمل طبیعی تقسیم می شود.
توضیح اصطلاح
«حمل وضعی یا جعلی» حملی است که محمول از نظر مفهوم، اخص از موضوع باشد؛ مانند: حیوان انسان است و خندان انسان است. توضیح آنکه هر شیئی که از شیء دیگر به حسب مفهوم اعم باشد بالطبع اقتضای محمول بودن دارد؛ پس هرگاه در مقام حمل، ترتیب طبیعی رعایت شود؛ مثل: «انسان توانا است» حمل طبیعی خواهد بود و هرگاه رعایت نشود؛ مثل: «توانا انسان است» حمل غیر طبیعی یا وضعی خواهد بود که طبع انسان از پذیرش آن ابا دارد.
اقسام حمل وضعی
حمل وضعی سه دسته است: ۱. حمل ذاتی اخص بر موضوع اعم، مانند: بعضی از حیوان ها انسان اند. ۲. حمل عارض بر عارض، مانند: نویسنده خندان است. ۳. حمل معروض بر عارض، مانند: خندان انسان است.
مستندات مقاله
...
wikifeqh: حمل_وضعی