[ویکی فقه] حَمّاد عَجْرَد، شاعر زندیق مشهور دوره عباسی بود.
نسب نامه وی در منابع متفاوت است. نام پدرش، به اختلاف، عمر و یحیی ذکر شده است. بیشتر منابع او را از موالی قبیله بنی عامربن صعصعه دانسته اند. کنیه اش ابوعمر یا ابوعَمرو و لقبش عَجْرَد (عریان) بود، ازآن رو که روزی سرد، در کودکی، عریان مشغول بازی بود که یک بادیه نشین او را با این صفت خطاب کرد. از تاریخ ولادت حمّاد اطلاعی در دست نیست. او از شاعران مُخَضْرَم بود، زیرا دوره اموی و عباسی را درک کرده بود، اما به شاعرِ دوره عباسی معروف است. وی اهل کوفه بود و عده ای او را اهل واسط خوانده اند حماد تیرتراشی را از پدرش آموخت، اما به این صنعت نپرداخت و جز از راه شعر درآمد دیگری نداشت. او هم نشین و ندیم ولیدبن یزید اموی (حک: ۱۲۵ـ۱۲۶) بود و سپس در دوران مهدی عباسی (حک: ۱۵۸ـ۱۶۹) به بغداد رفت.
← اوصاف
(۱) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، چاپ محمد عبدالقادرعطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.(۲) ابن خلّکان؛(۳) ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ ۱۴۲۱/۱۹۹۵ـ۲۰۰۱.(۴) ابن قتیبه، الشعر و الشعراء، او، طبقات الشعراء، چاپ مفید قمیحه و نعیم زرزور، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵.(۵) ابن معتز، طبقات الشعراء، چاپ عبدالستار احمد فراج، (قاهره ۱۳۷۵/ ۱۹۵۶).(۶) ابن ندیم (تهران).(۷) ابوالفرج اصفهانی.(۸) عمروبن بحر جاحظ، کتاب الحیوان، چاپ عبدالسلام محمد هارون، مصر ?( ۱۳۸۵ـ۱۳۸۹/ ۱۹۶۵ـ ۱۹۶۹)، چاپ افست بیروت (بی تا.).(۹) خطیب بغدادی.(۱۰) طه حسین، المجموعة الکاملة لمؤلفات الدکتور طه حسین، ج ۲، بیروت ۱۹۸۰.(۱۱) علی بن حسین علم الهدی، امالی المرتضی: غرر القوائد و درر القلائد، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۷۳/۱۹۵۴.
نسب نامه وی در منابع متفاوت است. نام پدرش، به اختلاف، عمر و یحیی ذکر شده است. بیشتر منابع او را از موالی قبیله بنی عامربن صعصعه دانسته اند. کنیه اش ابوعمر یا ابوعَمرو و لقبش عَجْرَد (عریان) بود، ازآن رو که روزی سرد، در کودکی، عریان مشغول بازی بود که یک بادیه نشین او را با این صفت خطاب کرد. از تاریخ ولادت حمّاد اطلاعی در دست نیست. او از شاعران مُخَضْرَم بود، زیرا دوره اموی و عباسی را درک کرده بود، اما به شاعرِ دوره عباسی معروف است. وی اهل کوفه بود و عده ای او را اهل واسط خوانده اند حماد تیرتراشی را از پدرش آموخت، اما به این صنعت نپرداخت و جز از راه شعر درآمد دیگری نداشت. او هم نشین و ندیم ولیدبن یزید اموی (حک: ۱۲۵ـ۱۲۶) بود و سپس در دوران مهدی عباسی (حک: ۱۵۸ـ۱۶۹) به بغداد رفت.
← اوصاف
(۱) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، چاپ محمد عبدالقادرعطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.(۲) ابن خلّکان؛(۳) ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ ۱۴۲۱/۱۹۹۵ـ۲۰۰۱.(۴) ابن قتیبه، الشعر و الشعراء، او، طبقات الشعراء، چاپ مفید قمیحه و نعیم زرزور، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵.(۵) ابن معتز، طبقات الشعراء، چاپ عبدالستار احمد فراج، (قاهره ۱۳۷۵/ ۱۹۵۶).(۶) ابن ندیم (تهران).(۷) ابوالفرج اصفهانی.(۸) عمروبن بحر جاحظ، کتاب الحیوان، چاپ عبدالسلام محمد هارون، مصر ?( ۱۳۸۵ـ۱۳۸۹/ ۱۹۶۵ـ ۱۹۶۹)، چاپ افست بیروت (بی تا.).(۹) خطیب بغدادی.(۱۰) طه حسین، المجموعة الکاملة لمؤلفات الدکتور طه حسین، ج ۲، بیروت ۱۹۸۰.(۱۱) علی بن حسین علم الهدی، امالی المرتضی: غرر القوائد و درر القلائد، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۷۳/۱۹۵۴.
wikifeqh: حماد_عجرد
