[ویکی فقه] حَلق الوادی، (امروزه: لاگولت)، شهری بندری در کنار دریای مدیترانه در شمال تونس بود ، این شهر در محل اتصال دریاچه تونس با خلیج تونس ، واقع شده و محل اتصال، حلق الوادی نامیده شده است.
آبراهه ای به طول یازده کیلومتر، بندر حلق الوادی را به دریاچه تونس ــ که شهر تونس در کنار آن است ــ متصل می سازد. با حفر این آبراهه، دریاچه تونس و شهر تونس با دریای مدیترانه مرتبط شده اند و این امر موجب شده است بندر حلق الوادی، به سبب کارکرد گذرگاهی خود، دروازه تونس محسوب گردد . این شهر، به سبب واقع شدن در ساحل دریای مدیترانه، دارای آب و هوای مدیترانه ای با زمستانها و تابستانهای معتدل است. حلق الوادی از طریق خطوط راه آهن ــ که در ۱۲۸۹/ ۱۸۷۲ افتتاح شده ــ با شهر تونس در ارتباط است. جمعیت آن، که ترکیبی از عربها و اروپاییان و یهودیان است، در ۱۳۶۳ش/۱۹۸۴ حدود ۶۰۰، ۶۱ تن گزارش شده است. بخشی از استحکامات نظامی دوران تسلط اسپانیاییها و عثمانیها و قصرها و میدان احمدبای از آثار قدیمی شهر است. در گذشته دو قصر به نامهای حلق الوادی و بیت البحر نیز وجود داشته که امروزه به کلی ویران شده اند
پیشینه
با آن که مسلمانان در سال ۱۷ بر مصر تسلط یافتند، نخستین بار در سال ۲۶ و دیگر بار در سال ۴۵ به سوی افریقیه پیش رفتند، ولی کسی از مسلمانان در آن جا اقامت نکرد. این دو جنگ مقدمه فتح تونس شد که در سال ۵۰ به فرماندهی عقبة بن نافع انجام گرفت. وی برای آن که مسلمانان در افریقیه مستقر شوند، شهر قَیْروان را بنا نهاد تا پایگاه نظامی نیز باشد. سرانجام، فتح کامل افریقیه (شامل حلق الوادی) در ۸۱ به دست حسّان بن نعمان تحقق یافت.
← اتصال دریاچه تونس به دریای مدیترانه
(۱) ابن ابی الضَّیّاف، اتحاف اهل الزمان باخبار ملوک تونس و عهدالامان، تونس ۱۹۹۰. (۲) ابن ابی دینار، المؤنس فی اخبار افریقیا و تونس، چاپ محمد شمام، تونس ۱۳۸۷. (۳) ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون. (۴) احمدبن عامر، تونس عبرالتاریخ: منذ اقدم العصور الی اعلان الجمهوریة، تونس ۱۳۷۹/۱۹۶۰. (۵) محمدبن محمد ادریسی، کتاب نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة. (۶) عزیز سامح ایلتر، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیّة، ترجمة محمود علی عامر، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹. (۷) آنتونی بریج، سلیمان باشکوه (تازیانه آسمان)، ترجمه محمدحسین آریا، مشهد ۱۳۶۷ش. (۸) بلاذری، فتوح البلدان (بیروت). (۹) بن خوجه (محمد)، صفحات من تاریخ تونس، چاپ حمّادی ساحلی و جیلانی بن حاج یحیی، بیروت ۱۹۸۶. (۱۰) محمدمصطفی بیرم الخامس، صفوة الاعتبار بمستودع الامصار و الاقطار، ج ۲، چاپ علی بن طاهر شنوخی، ریاض مرزوقی، وعبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۹۹. (۱۱) ابراهیم پچوی، تاریخ پچوی، استانبول ۱۲۸۱ـ۱۲۸۳. (۱۲) عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التجانی، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/۱۹۵۸. (۱۳) حبیب ثامر، هذه تونس، چاپ حمّادی ساحلی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸. (۱۴) حسن حسنی عبدالوهاب، ورقات عن الحضارة العربیة بافریقیة التونسیة، قسم ۳، تونس ۱۹۷۲. (۱۵) حسین خوجه، ذیل بشائر اهل الایمان بفتوحات آل عثمان، چاپ طاهر معموری، تونس ۱۳۹۵/۱۹۷۵. (۱۶) حسین مؤنس، تاریخ المغرب و حضارته، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲. (۱۷) محمد سنوسی، مُسامرات الظریف بحسن التعریف، چاپ محمد شاذلی نیفر، بیروت ۱۹۹۴. (۱۸) محمدبن طیب قادری، نشرالمثانی لاهل القرن الحادی عشر و الثانی، چاپ محمد حجی و احمد توفیق، رباط ۱۳۹۷ـ ۱۴۰۷/ ۱۹۷۷ـ ۱۹۸۶. (۱۹) عبداللّه بن محمد مالکی، کتاب ریاض النفوس، چاپ بشیر بکوش، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۳/۱۹۸۱ـ۱۹۸۳. (۲۰) محمد عبداللّه عنان، دولة الاسلام فی الاندلس، قاهره ۱۴۱۷/۱۹۹۷. (۲۱) محمد مرزوقی، قابس: جنّة الدنیا، (قاهره ۱۹۶۲). (۲۲) محمد عروسی مطوی، السلطنة الحفصیة: تاریخها السیاسی و دورها فی المغرب الاسلامی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶. (۲۳) محمود مقدیش، نزهة الانظار فی عجائب التواریخ و الاخبار، چاپ علی زواری و محمد محفوظ، بیروت ۱۹۸۸. (۲۴) احمدبن خالد ناصری، کتاب الاستقصا لاخبار دول المغرب الاقصی، چاپ جعفر ناصری و محمد ناصری، دارالبیضاء ۱۹۵۴ـ۱۹۵۶. (۲۵) محمدبن احمد نهروالی، البرق الیمانی فی الفتح العثمانی، ریاض ۱۳۸۷/۱۹۶۷. (۲۶) محمدبن محمد وزیر، الحلل السندسیة فی الاخبار التونسیة، چاپ محمد حبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵. (۲۷) EI۲, sv "Halk al-wadi" (by J Despois). (۲۸) Joseph von Hammer - Purgstall, Geschichte des osmanischen Reiches, Graz ۱۹۶۳. (۲۹) Ch Andre Julien, Histoire de l'Afrique du nord: Tunisie, Algerie, Maroc, Paris ۱۹۶۴. (۳۰) Robert Mantran, Histoire de l'empire Ottoman, Lille, Fr ۱۹۸۹. (۳۱) Prosper Ricard, Les merveilles de l'autre France: Algerie, Tunisie, Maroc, (Paris) ۱۹۲۴. (۳۲) Selaniki Mustafa Efendi, Tarih-i Selaniki, ed Mehmet Ipsirli, Istanbul ۱۹۸۹. (۳۳) Stanford J Shaw, History of the Ottoman empire and the modern Turkey, Cambridge ۱۹۸۵. (۳۴) The Times atlas of world, London: Times Books, ۱۹۹۲. (۳۵) TDVIA, sv "Halkulvadi" (by Mahmut HSakiroglu). (۳۶) Ismail Hakki Uzuncarsli, Osmanl tarihi, Ankara, vol ۲, ۱۹۸۳, vol ۳, pt۱, ۲۰۰۳.
آبراهه ای به طول یازده کیلومتر، بندر حلق الوادی را به دریاچه تونس ــ که شهر تونس در کنار آن است ــ متصل می سازد. با حفر این آبراهه، دریاچه تونس و شهر تونس با دریای مدیترانه مرتبط شده اند و این امر موجب شده است بندر حلق الوادی، به سبب کارکرد گذرگاهی خود، دروازه تونس محسوب گردد . این شهر، به سبب واقع شدن در ساحل دریای مدیترانه، دارای آب و هوای مدیترانه ای با زمستانها و تابستانهای معتدل است. حلق الوادی از طریق خطوط راه آهن ــ که در ۱۲۸۹/ ۱۸۷۲ افتتاح شده ــ با شهر تونس در ارتباط است. جمعیت آن، که ترکیبی از عربها و اروپاییان و یهودیان است، در ۱۳۶۳ش/۱۹۸۴ حدود ۶۰۰، ۶۱ تن گزارش شده است. بخشی از استحکامات نظامی دوران تسلط اسپانیاییها و عثمانیها و قصرها و میدان احمدبای از آثار قدیمی شهر است. در گذشته دو قصر به نامهای حلق الوادی و بیت البحر نیز وجود داشته که امروزه به کلی ویران شده اند
پیشینه
با آن که مسلمانان در سال ۱۷ بر مصر تسلط یافتند، نخستین بار در سال ۲۶ و دیگر بار در سال ۴۵ به سوی افریقیه پیش رفتند، ولی کسی از مسلمانان در آن جا اقامت نکرد. این دو جنگ مقدمه فتح تونس شد که در سال ۵۰ به فرماندهی عقبة بن نافع انجام گرفت. وی برای آن که مسلمانان در افریقیه مستقر شوند، شهر قَیْروان را بنا نهاد تا پایگاه نظامی نیز باشد. سرانجام، فتح کامل افریقیه (شامل حلق الوادی) در ۸۱ به دست حسّان بن نعمان تحقق یافت.
← اتصال دریاچه تونس به دریای مدیترانه
(۱) ابن ابی الضَّیّاف، اتحاف اهل الزمان باخبار ملوک تونس و عهدالامان، تونس ۱۹۹۰. (۲) ابن ابی دینار، المؤنس فی اخبار افریقیا و تونس، چاپ محمد شمام، تونس ۱۳۸۷. (۳) ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون. (۴) احمدبن عامر، تونس عبرالتاریخ: منذ اقدم العصور الی اعلان الجمهوریة، تونس ۱۳۷۹/۱۹۶۰. (۵) محمدبن محمد ادریسی، کتاب نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة. (۶) عزیز سامح ایلتر، الاتراک العثمانیون فی افریقیا الشمالیّة، ترجمة محمود علی عامر، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹. (۷) آنتونی بریج، سلیمان باشکوه (تازیانه آسمان)، ترجمه محمدحسین آریا، مشهد ۱۳۶۷ش. (۸) بلاذری، فتوح البلدان (بیروت). (۹) بن خوجه (محمد)، صفحات من تاریخ تونس، چاپ حمّادی ساحلی و جیلانی بن حاج یحیی، بیروت ۱۹۸۶. (۱۰) محمدمصطفی بیرم الخامس، صفوة الاعتبار بمستودع الامصار و الاقطار، ج ۲، چاپ علی بن طاهر شنوخی، ریاض مرزوقی، وعبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۹۹. (۱۱) ابراهیم پچوی، تاریخ پچوی، استانبول ۱۲۸۱ـ۱۲۸۳. (۱۲) عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التجانی، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/۱۹۵۸. (۱۳) حبیب ثامر، هذه تونس، چاپ حمّادی ساحلی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸. (۱۴) حسن حسنی عبدالوهاب، ورقات عن الحضارة العربیة بافریقیة التونسیة، قسم ۳، تونس ۱۹۷۲. (۱۵) حسین خوجه، ذیل بشائر اهل الایمان بفتوحات آل عثمان، چاپ طاهر معموری، تونس ۱۳۹۵/۱۹۷۵. (۱۶) حسین مؤنس، تاریخ المغرب و حضارته، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲. (۱۷) محمد سنوسی، مُسامرات الظریف بحسن التعریف، چاپ محمد شاذلی نیفر، بیروت ۱۹۹۴. (۱۸) محمدبن طیب قادری، نشرالمثانی لاهل القرن الحادی عشر و الثانی، چاپ محمد حجی و احمد توفیق، رباط ۱۳۹۷ـ ۱۴۰۷/ ۱۹۷۷ـ ۱۹۸۶. (۱۹) عبداللّه بن محمد مالکی، کتاب ریاض النفوس، چاپ بشیر بکوش، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۳/۱۹۸۱ـ۱۹۸۳. (۲۰) محمد عبداللّه عنان، دولة الاسلام فی الاندلس، قاهره ۱۴۱۷/۱۹۹۷. (۲۱) محمد مرزوقی، قابس: جنّة الدنیا، (قاهره ۱۹۶۲). (۲۲) محمد عروسی مطوی، السلطنة الحفصیة: تاریخها السیاسی و دورها فی المغرب الاسلامی، بیروت ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶. (۲۳) محمود مقدیش، نزهة الانظار فی عجائب التواریخ و الاخبار، چاپ علی زواری و محمد محفوظ، بیروت ۱۹۸۸. (۲۴) احمدبن خالد ناصری، کتاب الاستقصا لاخبار دول المغرب الاقصی، چاپ جعفر ناصری و محمد ناصری، دارالبیضاء ۱۹۵۴ـ۱۹۵۶. (۲۵) محمدبن احمد نهروالی، البرق الیمانی فی الفتح العثمانی، ریاض ۱۳۸۷/۱۹۶۷. (۲۶) محمدبن محمد وزیر، الحلل السندسیة فی الاخبار التونسیة، چاپ محمد حبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵. (۲۷) EI۲, sv "Halk al-wadi" (by J Despois). (۲۸) Joseph von Hammer - Purgstall, Geschichte des osmanischen Reiches, Graz ۱۹۶۳. (۲۹) Ch Andre Julien, Histoire de l'Afrique du nord: Tunisie, Algerie, Maroc, Paris ۱۹۶۴. (۳۰) Robert Mantran, Histoire de l'empire Ottoman, Lille, Fr ۱۹۸۹. (۳۱) Prosper Ricard, Les merveilles de l'autre France: Algerie, Tunisie, Maroc, (Paris) ۱۹۲۴. (۳۲) Selaniki Mustafa Efendi, Tarih-i Selaniki, ed Mehmet Ipsirli, Istanbul ۱۹۸۹. (۳۳) Stanford J Shaw, History of the Ottoman empire and the modern Turkey, Cambridge ۱۹۸۵. (۳۴) The Times atlas of world, London: Times Books, ۱۹۹۲. (۳۵) TDVIA, sv "Halkulvadi" (by Mahmut HSakiroglu). (۳۶) Ismail Hakki Uzuncarsli, Osmanl tarihi, Ankara, vol ۲, ۱۹۸۳, vol ۳, pt۱, ۲۰۰۳.
wikifeqh: حلق_الوادی
