حلتیت
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
حلتیت ( انغوزه )
به کسر حا ی مهمله و سکون لام و کسر تا ی مثناة فوقانیه سکون یا ی مثناة تحتانیه و تا ی مثناة فوقانیه به فارسی انگزدو انغوزه و به اصفهانی انگشت گنده و به هندی هینک نامند .
ماهیت آن : دو نوع میباشد طیب و منتن و طیب آن صمغ انجدان سفید است که آن را کوله پر نامند و منتن آن را گویند صمغ انجدان سیاه است که به فارسی کما ت نامند و بهترین آن طیب آنست و بهترین منتن آن صاف شفاف مایل به سرخی تند بوی با بشاعت است که چون در آب حل کنند مانند شیر شود و زبون مغشوش آن رنگ سبز و بوی آن مانند بوی گندنا و طعم آن کریه باشد و گویند منتن آن بدین اوصاف است و مغشوش به سکبینج و
... [مشاهده متن کامل]
آرد باقلی مینمایند . منبت آن هرات .
طبیعت آن: گرم در اول چهارم و خشک در آخر دویم و منتن
آن خشک در سیم و با قوت تریاقیت و سمین
افعال و خواص آن * : امراض الرأس * آشامیدن آن جهت امراض بارده دماغیه مانند فالج و رعشه و صرع و خدر و تمدد و ام الصبیان و امثال اینها و با فلفل و سداب جهت کزاز و با شراب جهت امراض اعصاب و با سکبینج جهت فالج و خدر ب ه شرط ادمان و بلع نمودن سه قیراط آن ممزوج با موم جهت فالج نافع .
*امراض چشم و گوش و بینی و دهان و حلق و حنجره و صدر و معده و کبد و طحال و مراره * اکتحال آن با عسل جهت قوت باصره و نزول آب و بیاض و ظفره و قطور جوشانیده آن در روغن زیتون جهت درد گوش و کری کهنه و دوی و طنین و با زنجار و زاج جهت بردن گوشت زیاده که در بینی متکون شود و گذاشتن آن بر دندان کرم خورده جهت تسکین درد و ریزاندن آ ن و طلای آن از خارج نیز مسکن درد آن و مضمضه ه ب طبیخ آن با انجیر و
زوفا جهت درد دندان کرم خورده و غرغره آ ن با عسل جهت ورم لها ت و با سرکه جهت اخراج زلوی در حلق مانده و با زرده تخم مرغ جهت سرفه خشک و درد پهلو و به تنهایی و یا با ادویه مناسبه جهت بحت الصوت و خشونت حلق و شوصه بلغمی و آشامیدن محلول آن در آب جهت تصفیه صوت * . اعضاء الغذا *
آشامیدن آن مذیب هر جامد و محلل و پراکنده کننده ریاح و با سکنجبین جهت جمود شیر و با قوابض جهت اسهال رطوبی و با ادویه مناسبه جهت مغص ریحی و بلغمی و قولنج و تحلیل ریاح و پراکندگی آنها و اخراج اقسام کرم معده و تفتیح خون بواسیر و برودت معده و جگر و سپرز و استسقا و سستی بدن و خوردن مقدار یک نخود آ ن و یا کمتر به قدر برداشت مزاج که در جوف خمیر نان پخته گذاشته بلع نمایند تا چند روز پی هم جهت تحلیل استسقای بارد هر نوع که باشد خصوص اً زقی و طبلی نافع و با انجیر جهت یرقان سدی و با آب بارتنگ جهت رفع چرک و دبیلات باطنی * . امراض رحم و اورام و قوبا و ثآلیل و سموم و غیرها * و آشامیدن آن با مو و فلفل جهت گشودن بول و حیض و بخور و حمول آ ن جهت اخراج جنین میت و گذاشتن آن بر اورام بعد از شکافتن آنها جهت اخراج اجزای خبیثه آن و ضماد آ ن با انجیر خشک و سرکه جهت قوبا و با قیروطی جهت ثآلیل و غدد و مسماریه و ضماد آن جهت داءالثعلب و با آب خاکستر و آب دریا جهت شکاف عضل و طلای آن جهت زخم سگ دیوانه گزیده و منع مقاربت هوام و رفع مضرت پیکان زهر دار و مانند
آن و به دستور با شیر و جنطیانا جهت گزیدن سگ دیوانه و با روغن زیتون جهت گزیدن عقرب و رتیلا * . الباه * گذاشتن اندکی از آن در ممر احلیل باعث تقویت و نعوظ تمام و مالیدن محلول آن در روغن زنبق بر احلیل در وقت مقاربت باعث کمال لذت جانبین خصوصاً که در روغن زنبق مدتی بیندازند و در شیشه کرده در آفتاب گذارند پس استعمال نمایند. *الحمی * آشامیدن آن جهت تب ربع * . الزینه * آشامیدن آن با مأکولات جهت نیکویی رنگ رخسار نافع .
مضر دماغ و جگر ، مصلح آ ن انارین و انیسون و مضر سفل و مصلح آن کثیرا و بوی آن مضر محرورین ، مصلح آن بنفشه و نیلوفر و آب سیب و شربت صندل .
مقدار شربت آن : از یک عدسه تا نیم مثقال .
بدل آن جاوشیر و سکبینج و گویند مطبوخ محروث که بیخ
انجدان باشد بدل آنست و گویند از خواص آنست که چون در پارچه بسته در ممر آب گذارند مانع تکون کرم است در آن و همچنین گذاشتن آن در مزرعه باعث گریختن هوام است از آن موضع و بر هر چه بمالند هوام از آن گریزان شوند و چون قدری از آن را در بیخ درختی که قلع آن متعذر باشد گذارند آن را میسوزاند و اگر به یک دفعه کفایت نشود مکرر نمایند دیگر بر نخواهد آمد مانند سقوف خان هها و دیوارها مانند درخت پیپل و
برکه در بنگ الهه و هندوستان بر سقوف و دیوار خانه ا برمی آیند و با ا ندک زمانی دیوارها و سقفها و گنبد و مساجد و حمام را خراب میکنند چنانچه اکثر میبرند لیکن اگر اندکی ریشه اصلی آن ماند باز سبز میشود .
به کسر حا ی مهمله و سکون لام و کسر تا ی مثناة فوقانیه سکون یا ی مثناة تحتانیه و تا ی مثناة فوقانیه به فارسی انگزدو انغوزه و به اصفهانی انگشت گنده و به هندی هینک نامند .
ماهیت آن : دو نوع میباشد طیب و منتن و طیب آن صمغ انجدان سفید است که آن را کوله پر نامند و منتن آن را گویند صمغ انجدان سیاه است که به فارسی کما ت نامند و بهترین آن طیب آنست و بهترین منتن آن صاف شفاف مایل به سرخی تند بوی با بشاعت است که چون در آب حل کنند مانند شیر شود و زبون مغشوش آن رنگ سبز و بوی آن مانند بوی گندنا و طعم آن کریه باشد و گویند منتن آن بدین اوصاف است و مغشوش به سکبینج و
... [مشاهده متن کامل]
آرد باقلی مینمایند . منبت آن هرات .
طبیعت آن: گرم در اول چهارم و خشک در آخر دویم و منتن
آن خشک در سیم و با قوت تریاقیت و سمین
افعال و خواص آن * : امراض الرأس * آشامیدن آن جهت امراض بارده دماغیه مانند فالج و رعشه و صرع و خدر و تمدد و ام الصبیان و امثال اینها و با فلفل و سداب جهت کزاز و با شراب جهت امراض اعصاب و با سکبینج جهت فالج و خدر ب ه شرط ادمان و بلع نمودن سه قیراط آن ممزوج با موم جهت فالج نافع .
*امراض چشم و گوش و بینی و دهان و حلق و حنجره و صدر و معده و کبد و طحال و مراره * اکتحال آن با عسل جهت قوت باصره و نزول آب و بیاض و ظفره و قطور جوشانیده آن در روغن زیتون جهت درد گوش و کری کهنه و دوی و طنین و با زنجار و زاج جهت بردن گوشت زیاده که در بینی متکون شود و گذاشتن آن بر دندان کرم خورده جهت تسکین درد و ریزاندن آ ن و طلای آن از خارج نیز مسکن درد آن و مضمضه ه ب طبیخ آن با انجیر و
زوفا جهت درد دندان کرم خورده و غرغره آ ن با عسل جهت ورم لها ت و با سرکه جهت اخراج زلوی در حلق مانده و با زرده تخم مرغ جهت سرفه خشک و درد پهلو و به تنهایی و یا با ادویه مناسبه جهت بحت الصوت و خشونت حلق و شوصه بلغمی و آشامیدن محلول آن در آب جهت تصفیه صوت * . اعضاء الغذا *
آشامیدن آن مذیب هر جامد و محلل و پراکنده کننده ریاح و با سکنجبین جهت جمود شیر و با قوابض جهت اسهال رطوبی و با ادویه مناسبه جهت مغص ریحی و بلغمی و قولنج و تحلیل ریاح و پراکندگی آنها و اخراج اقسام کرم معده و تفتیح خون بواسیر و برودت معده و جگر و سپرز و استسقا و سستی بدن و خوردن مقدار یک نخود آ ن و یا کمتر به قدر برداشت مزاج که در جوف خمیر نان پخته گذاشته بلع نمایند تا چند روز پی هم جهت تحلیل استسقای بارد هر نوع که باشد خصوص اً زقی و طبلی نافع و با انجیر جهت یرقان سدی و با آب بارتنگ جهت رفع چرک و دبیلات باطنی * . امراض رحم و اورام و قوبا و ثآلیل و سموم و غیرها * و آشامیدن آن با مو و فلفل جهت گشودن بول و حیض و بخور و حمول آ ن جهت اخراج جنین میت و گذاشتن آن بر اورام بعد از شکافتن آنها جهت اخراج اجزای خبیثه آن و ضماد آ ن با انجیر خشک و سرکه جهت قوبا و با قیروطی جهت ثآلیل و غدد و مسماریه و ضماد آن جهت داءالثعلب و با آب خاکستر و آب دریا جهت شکاف عضل و طلای آن جهت زخم سگ دیوانه گزیده و منع مقاربت هوام و رفع مضرت پیکان زهر دار و مانند
آن و به دستور با شیر و جنطیانا جهت گزیدن سگ دیوانه و با روغن زیتون جهت گزیدن عقرب و رتیلا * . الباه * گذاشتن اندکی از آن در ممر احلیل باعث تقویت و نعوظ تمام و مالیدن محلول آن در روغن زنبق بر احلیل در وقت مقاربت باعث کمال لذت جانبین خصوصاً که در روغن زنبق مدتی بیندازند و در شیشه کرده در آفتاب گذارند پس استعمال نمایند. *الحمی * آشامیدن آن جهت تب ربع * . الزینه * آشامیدن آن با مأکولات جهت نیکویی رنگ رخسار نافع .
مضر دماغ و جگر ، مصلح آ ن انارین و انیسون و مضر سفل و مصلح آن کثیرا و بوی آن مضر محرورین ، مصلح آن بنفشه و نیلوفر و آب سیب و شربت صندل .
مقدار شربت آن : از یک عدسه تا نیم مثقال .
بدل آن جاوشیر و سکبینج و گویند مطبوخ محروث که بیخ
انجدان باشد بدل آنست و گویند از خواص آنست که چون در پارچه بسته در ممر آب گذارند مانع تکون کرم است در آن و همچنین گذاشتن آن در مزرعه باعث گریختن هوام است از آن موضع و بر هر چه بمالند هوام از آن گریزان شوند و چون قدری از آن را در بیخ درختی که قلع آن متعذر باشد گذارند آن را میسوزاند و اگر به یک دفعه کفایت نشود مکرر نمایند دیگر بر نخواهد آمد مانند سقوف خان هها و دیوارها مانند درخت پیپل و
برکه در بنگ الهه و هندوستان بر سقوف و دیوار خانه ا برمی آیند و با ا ندک زمانی دیوارها و سقفها و گنبد و مساجد و حمام را خراب میکنند چنانچه اکثر میبرند لیکن اگر اندکی ریشه اصلی آن ماند باز سبز میشود .