حقوق اسلامی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در اسلام حقوق، جزئی از پیکره دین است. پیوند آن دو بسیار عمیق است؛ دلیل این ارتباط تنگاتنگ آن است که زمینه های اجتماعی و عوامل گوناگونی که در جامعه بشری حاکمیت یک نظام حقوقی را اقتضا می کند، در قرآن کریم به عنوان فلسفه بعثت انبیاء و فرستادن دین و کتاب های آسمانی از سوی خداوند تلقی شده است. گویا رسالت اصلی دین تحقق بخشیدن حاکمیت (حاکمیت نظام حقوقی خود مقدمه ای برای تعالی بشر و سعادت اخروی و اهداف نهایی اخلاق می باشد.) نظام حقوقی آن در جامعه می باشد. هر چند حاکمیت نظام حقوقی نیز مقدمه ای برای تعالی بشر و سعادت او است. وجود نظام حقوقی در شریعت اسلام آنچنان بدیهی است که طرفداران اندیشه سکولار نیز نمی توانند آن را انکار کنند.
نظام حقوقی اسلام، با ویژگی ها، منابع، و اهداف خاص از سایر نظام های حقوقی متمایز می باشد که به طور اجمال به آنها اشاره می کنیم:الف. ویژگی های نظام حقوقی اسلام.مهم ترین ویژگی های این نظام حقوقی عبارتند از:
← الهی بودن
شناخت یک نظام حقوقی به مقیاس وسیعی به شناخت منابع آن بستگی دارد چرا که منابع حقوق (مراد منابع شکلی و ظاهری است. منابعی که بیانگر احکام و مقررات اجتماعی است.) نشان گر قواعد و مقررات نظام اجتماعی است، و قوانین موضوعه از آن تراوش می کنند. نظام حقوقی اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست، در فقه اسلامی اصطلاح «ادله فقه» و «مدارک احکام» به کار رفته است که بیانگر منابع حقوق اسلامی است.منابع حقوق اسلامی بر حسب اهمیت به دو دسته اصلی تقسیم می شود. فرق آن دو در این است که منابع اصلی مرجع مستقل برای تبیین حقوق است، اما منابع فرعی مستقل نیستند، بلکه اعتبار و بازگشت آنها به منابع اصلی است.
← منابع اصلی
اهداف همانند منابع در شناخت یک نظام حقوقی نقش دارد، زیرا نظام حقوقی که فقط هدف مادی دارد با نظام حقوقی که اهداف مادی و معنوی را بر اساس شناخت واقعی توام دنبال می کند، احکام و قواعد متفاوتی خواهد داشت.از دیدگاه اسلام، همه انسان ها در اصل فطرت مشترکند
نساء/سوره۴، آیه۱.
...

[ویکی اهل البیت] در اسلام، حقوق جزئی از پیکره دین است. پیوند آن دو بسیار عمیق است، دلیل این ارتباط تنگاتنگ آن است که زمینه های اجتماعی و عوامل گوناگونی که در جامعه بشری حاکمیت یک نظام حقوقی را اقتضا می کند، در قرآن کریم به عنوان فلسفه بعثت انبیاء و فرستادن دین و کتاب های آسمانی از سوی خداوند تلقی شده است.
گویا رسالت اصلی دین تحقق بخشیدن حاکمیت نظام حقوقی آن در جامعه می باشد. هر چند حاکمیت نظام حقوقی نیز مقدمه ای برای تعالی بشر و سعادت او است. وجود نظام حقوقی در شریعت اسلام آن چنان بدیهی است که طرفداران اندیشه سکولار نیز نمی توانند آن را انکار کنند.
نظام حقوقی اسلام، با ویژگی ها، منابع و اهداف خاص از سایر نظام های حقوقی متمایز می باشد که به طور اجمال به آن ها اشاره می کنیم:
مهم ترین ویژگی های این نظام حقوقی عبارتند از:
نظام حقوقی اسلام، نظامی الهی است. چون منشأ و خاستگاه قواعد آن اراده خداوند است؛ دینی است به این اعتبار که آورنده آن پیامبری برگزیده الهی است؛ وحیانی است چرا که قواعد حقوقی اسلام به وسیله خدا و پیامبر او وضع و تشریع گردیده، دین باوران در آن نقشی ندارند.
این رویکرد که اسلام دین حاکمیت قانون است و قوانین باید از طریق وحی در اختیار بشر قرار گیرد، در آیات متعددی از قرآن کریم و نیز در گفتار حکیمان بزرگ مسلمان همانند ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و فارابی مورد تاکید قرار گرفته است. این حقیقت حتی از دید حقوقدانان غربی نیز پنهان نمانده است به قول «برگ استراسر» «حقوق اسلامی عصاره روح حقیقی مسلمانی، قطعی ترین مظهر فکر اسلامی و هسته اساسی اسلام است».
در نظام حقوقی که قانونگذار واقعی آن خداوند باشد، طبعاً قوانین موضوعه اش مبتنی بر واقعیت بوده و جنبه عملی پیدا می کند، نتیجه این واقع نگری، جامعیت نظام حقوقی است و می تواند برای جامعه بشری کارآمد باشد. چرا که خداوند خالق انسان و جهان است و از تمام ابعاد و اسرار وجودی بشر آگاه است. او عالم مطلق است، گذشته و آینده را به خوبی می داند. از آثار و عوارض قانون اطلاع کامل دارد. او از خطا و لغزش مصون است تمایلات شخصی و گروهی ندارد؛ و حکمت او ایجاب می کند که قوانین را بر اساس واقعیت و با در نظر داشت تمام ابعاد و جوانب وضع نماید.

پیشنهاد کاربران

بپرس