حق شناس تراب

دانشنامه آزاد فارسی

حق شناس، تُراب (جهرم ۱۳۲۱ش)
حق شناس، تُراب
(نام اصلی: سید مرتضی) از بنیاد گذاران سازمان مجاهدین خلق و گروه مارکسیستی منشعب از آن. در خانواده ای مذهبی و روحانی به دنیا آمد. پس از تحصیلات دورۀ اول متوسطه در جهرم، از ۱۳۳۶ش سه سال در قم به تحصیل علوم دینی مشغول بود و دیپلم خود را نیز به صورت متفرقه گرفت. از ۱۳۳۹ به تحصیل در رشتۀ دبیری زبان انگلیسی در دانشسرای عالی تهران (دانشگاه تربیت معلم) پرداخت. در سال آخر تحصیل در دانشسرا، در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران نیز پذیرفته شد و در آن جا به تحصیل ادامه داد. در دوران دانشجویی جزو اعضای فعال انجمن اسلامی و از طرفداران نهضت آزادی ایران بود. در روند ایجاد ارتباط بیشتر بین دانشجویان مسلمان و روحانیون مبارز، همراه با محمد حنیف نژاد و سعید محسن نقش فعالی داشت. حق شناس از مهر ۱۳۴۳، در دبیرستان های صومعه سرا در گیلان مشغول تدریس شد. به واسطۀ فردی به نام سعید محسن در جریان تشکیل سازمان مجاهدین قرار گرفت و به همکاری با سازمان دعوت شد. از ۱۳۴۷ کاملاً در اختیار سازمان قرار گرفت و یک سال بعد زندگی مخفی آغاز کرد. به سبب تسلط به زبان های عربی و انگلیسی، ترجمۀ اخبار رادیوهای عربی، اخبار فلسطین و الفتح، و جزوات و نشریات انقلابی را برعهده گرفت. در اوایل ۱۳۴۹به همراه دو تن دیگر، برای آموزش اعضا به قطر رفت و با نمایندۀ سازمان آزادی بخش فلسطین تماس گرفت. یک بار هم در ابوظبی گرفتار و زندانی شد. در جریان هواپیماربایی و گرفتاری نه تن از اعضا در بغداد، حامل نامۀ آیت الله طالقانی به امام خمینی بود. پس از ضربۀ شهریور ۱۳۵۰ و دستگیری اکثر اعضا و رهبران، وی به سبب مسئولیتش در خارج کشور مصون ماند. در بهار ۱۳۵۱ به همراه حسین احمدی روحانی مأمور دیدار با امام خمینی شد تا تأیید ایشان را در مورد سازمان بگیرد، اما موفق نشد. در جریان تغییر ایدئولوژی سازمان به رهبری تقی شهرام، حق شناس نیز مارکسیست شد و به کادر مرکزی پیوست. نهایتاً وی و جمعی دیگر از کادرهای مارکسیست شده مبارزۀ مسلحانه را کنار نهادند و سازمان پیکار را به وجود آوردند. با وقوع انقلاب اسلامی، این سازمان پرچم دار مائوئیسم و استالینیسم در ایران بود و ضمناً دشمن افراطی چین و شوروی و خط مشی آن ها در کنار مبارزه با امپریالیسم امریکا بود. آن ها مدتی در ۱۳۶۰ در کردستان با گروه های تجزیه طلب متحد شدند، اما سرانجام به دست نیروهای جمهوری اسلامی مضمحل و مقتول، یا متواری شدند. تراب حق شناس یکی از متواریان بود که به اروپا گریخت و در پاریس ساکن شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس