حق در قران

[ویکی فقه] حق در قرآن. حق، وصف و مصدری پربسامد در قرآن و حدیث و متون فقهی، دالّ بر راستی و واقعیت می باشد.
واژه حق و مشتقات آن در قرآن ۲۸۷ بار، در حوزه های معنایی گوناگون، به کار رفته است.
حوزه معنایی وجودشناسانه
مهم ترین زمینه معنایی واژه حق در قرآن، مربوط به مفاهیم وجود و هستی است. مطابق آیات قرآن، مصداق کامل و منشأ اصلی حق، خداوند است. علاوه بر این، الحق یکی از اسماء الحسنی است.
← قدرت عظیم خدا
واژه حق، در دلالتی معرفتی، وصفی است برای عقیده. از این وجه، حوزه معنایی دیگر حق در قرآن، در زمینه عقیده و فعل انسان است. در آیات متعدد، عقیده مطابق با واقع، حق نامیده شده است. در این معنا حق مقابل «ظن» و «ضلال» قرار می گیرد. مثال معروف حق و باطل در آیه ۱۷ سوره رعد بیان می کند که موضع انسان ها در برابر حقیقت متفاوت است؛ برخی حق بودنِ حقایقی چون قرآن را درمی یابند و برخی نسبت به آن کور و چشم بسته اند. مطابق این تمثیل، از آبی که خدا از آسمان فرو می فرستد، دشت ها به قدر خود مقداری از آب را در خود روان می کنند و کف زائد را سیل می برد. همچنین زیورآلاتی که در آتش گداخته می شود، مادّه خالصی دارد که باقی می ماند و پس مانده هایی که بی فایده است. در این تمثیل، ویژگی مهم و مؤکد حق، ثبات و منشأ آثار بودن است و خصوصیت باطل، ظاهرنمایی و بی ثمری است. به همین ترتیب، در عالم هستی، موجودی حق است که ثابت باشد و هرچه ناپایدار و میرا باشد، از این جهت، باطل است. بر این اساس، اگر انسان معتقد به چیزی باشد که وجود خارجی ندارد، یا برای موجودات، خواص وجودی ای فرض کند که فاقد آن باشند، مانند استقلال یا بقا برای موجودات ممکن الوجود، یا اعتقاد به تجسد یافتن خدا در شخص انسانی، این عقاید باطل است.
← عالمان به حق
...