حصر و قصر

[ویکی فقه] قصر یا فروگرفت بابی از علم معانی است که به آن «حصر»، «تخصیص» و «اختصاص» هم می گویند.
قصر یا فروگرفت بابی از علم معانی است که به آن «حصر»، «تخصیص» و «اختصاص» هم می گویند. قصر یا حصر، منحصر کردن مسندالیه است در حکمی. در اصطلاح اهل ادب منحصر کردن و اختصاص دادن چیزی است بر چیزی، که یکی را مقصور و یکی را مقصورعلیه می گویند.
← معنای لغوی و اصطلاحی
← معنای لغوی و اصطلاحی
فرو گرفت یا حصر و قصر در دانش معانی آن است که کسی یا چیزی را به چیزی یا کسی آنچنان اختصاص دهند که از او درنگذرد؛ و تنها در او بماند (محصور شود). برای نمونه، اگر بگوییم:«پهلوانی جز بهرام نیست.» یا «بهرام جز پهلوان نیست.» در نمونه ی نخستین، پهلوانی را در بهرام فرو گرفته ایم؛ و در نمونه ی دوم بهرام را در پهلوانی فرو گرفته ایم و او را به پهلوانی مختص کرده ایم. پس هر فروگرفتی دو سوی دارد که می توان آن ها را فروگیرنده و فروگرفته نامید. فروگرفت را از دید سرشت و چگونگی آن به دو گونه بخش می توان کرد. در نمونه ی نخستین بهرام فروگیرنده و پهلوانی فروگرفته و در نمونه دوم بهرام فروگرفته و پهلوانی فروگیرنده است.
اجزای قصر
...