حسینقلی خان ابوقَدّاره (۱۲۵۰ـ۱۳۱۸ق) والی لرستان و از رجال معروف عصر ناصری. فرزند حیدرقلی خان بود و در جوانی علیه پدر و عمویش شورید و به بین النهرین گریخت و پس از مرگ پدرش، در ۱۲۷۳ق، در والیان پشتکوه (ایلام فعلی) به حکومت رسید. در همۀ دورۀ ناصری والی مطلق العنان لرستان پشتکوه بود. مدتی برضد حکومت مرکزی نافرمانی کرد اما با سیاست ظل السلطان مطیع شد و به دیدار ناصرالدین شاه آمد. پس از آن، از در خدمت دولت مرکزی درآمد و در سرکوب ایلات و عشایر متمرّد کُرد و لُر شرکت کرد. ناصرالدین شاه او را «صارُم السّلطنه و سردار اشرف» لقب داد و منصب امیرتومانی و فرمان والی گری پشتکوه را به نام او صادر کرد.
حسینقلی خان ابوقداره والی پشتکوه بود. قلمرو والی شامل استان ایلام کنونی، بخش هایی از استان های کرمانشاه، لرستان، خوزستان و قسمت هایی از مناطق کردنشین استان دیاله عراق بود. حسینقلی خان در سال ۱۲۵۰ ه. ق ( ۱۲۱۳ خورشیدی، ۱۸۳۴ میلادی ) متولد شد و در دورهٔ جوانی علیه پدر و پسر عموی خود عباسقلی خان شورش کرد و چند سال متواری بود و در خانقین و مندلی عراق، سرگردان بود. در درگیری بین حسینقلی خان با عباسقلی خان، بسیاری از بزرگان و امرای نظامی از عباسقلی خان حمایت کردند و حسینقلی خان بار دیگر به خاک عثمانی پناه برد و در نهایت با حمایت و کمک نظامی لطفعلی خان بالاوند ( اسفندیاری ) حاکم هلیلان، توانست بر عباسقلی خان پیروز شود و بر ده بالا ( ایلام کنونی ) مقر والیان پشتکوه مسلط شد و به تدریج قدرت خود را در پشتکوه توسعه داد. حاکمیت حسینقلی خان بر پشتکوه، توسط حکومت مرکزی به رسمیت شناخته شد و والی جوان توانست بر تمام قلمرو پشتکوه تسلط پیدا کند. قدرت وی به اندازه ای بود که تحسین سیاحان و سفرنامه نویسان خارجی را برانگیخته بود. او از سال ۱۲۸۰ ه. ق تا ۱۳۱۸ ه. ق ( ۱۲۴۲ تا ۱۲۷۹ خورشیدی، ۱۸۶۳ تا ۱۹۰۰ میلادی ) در پشتکوه با اقتدار حکمرانی نمود. در این مدت وی نه تنها در قلمرو خود نظم و آرامش ایجاد نمود بلکه توانست شورش هایی را سرکوب نماید که در شمال خوزستان، لرستان و حتی کرمانشاه ایجاد شده و باعث ناآرامی منطقه شده بودند. حسینقلی خان در جریان سرکوب شورش ایلات بیرانوند، سگوند و حسنوند به همراه حاجی محسن خان خدمات شایانی به ظل السلطان نمود. بنا به نوشته های ظل السلطان در کتابش هیچ سلطانی مقتدرتر از حسینقلی خان ابوقداره نبود. کوس انا ولاغیری را چهار مرتبه بر درگاهش می زدند و طوایف دیگر لرستان و خوانین لرستان هیچ کدام رنگ حکومت را در شهر خرم آباد ندیده بودند. چنانچه ابوقداره "اسدخان بیرانوند" خان طایفه بیرانوند و میرزا زکی وزیرش را برهنه کرد و حتی قصد برهنه کردن بهرام میرزای معزالدوله را داشت که به حرمت پدرش از برهنه کردن او خودداری کرد. والی همچنین در مقابل تجاوزات دولت عثمانی ( پاشایان بغداد و اعراب مرزی ) به منطقهٔ پشتکوه به خوبی ایستادگی نمود و گه گاه حملات سختی به آن ها کرد. ... [مشاهده متن کامل]
حسینقلی خان هم عصر با ناصرالدین شاه قاجار و مظفرالدین شاه قاجار بود. در کتاب منتظم ناصری اسم حسینقلی خان والی پشتکوه جزو سرتیپان دوم کشور آمده است. حسینقلی خان از طرف حکومت مرکزی به القابی چون صارم السلطنه، سردار اشرف و امیر تومانی در ارتش ایران و گرفتن شمشیر جواهر از ظل السلطان نایل آمد و به خاطر این شمشیر به ابوقداره معروف شد. در تمام دوران حکومت حسینقلی خان ابوقداره هیچ گونه تنشی بین والی و حکومت مرکزی به وجود نیامد. گرچه می توان نوعی سیاست بی اعتمادی را از دو طرف نسبت به یکدیگر مشاهده نمود، به دلیل نیاز متقابل دو طرف به هم، این بی اعتمادی به درگیری منجر نشد و والی همواره در راستای منافع دولت مرکزی حرکت می کرد.
عیدی از کدخدایان طایفه بزرگ میرزاوند در بخش الوار گرمسیر بود روایت است در یک مورد اردی ماموران و تفنگچی های والی حسینقلی خان ابوقداره مهمان عیدی شدند و تا دو سه روز و شب باران شدید می بارید و ماموران والی ... [مشاهده متن کامل]
مهمان عیدی بودند عیدی یک پسری داشت که تقریبا 5 سالش بود و آن شب که اردی والی مهمان عیدی بود آن پسر می میرد عیدی به اهل خانه اش می گوید تا این اشخاص مهمان ما هستند هیچ کس حق ندارد بانگ و شیون سر دهد و همه تا صبح ساکت بودند بعد رفتن اردیی والی هنوز فرسنگی از خانه عیدی دور نشدن صدای بانگ و شیون از خانه عیدی بلند شده آنها هم سراسیمه برگشته و متوجه ماجرا می شوند و به خاطر مخفی نگه داشتن این قضیه عیدی را شماتت کردند و به او گفتند چرا این موضوع رو از ماها مخفی کردی مگر ماها انسان نیستیم!؟
ابوغداره ها همچنین برای تحکیم موقعیت خود خواهر عبدالحسین خان ابوغداره به نام والیه خانم ( همایون دخت ) به همسری نصرت اله خان اسفندیاری درآمد
حسینقلی خان ابوقداره اصلا لر بود و خودشان و بیشتر مورخین آنها رااز سادات سامره عراق و از طایفه سلورزی می دانند که بعد از شکست اتابکان لراز یکی از سرداران شاملوی شاه عباس سردار مذکور حسین خان سلورزی جد ... [مشاهده متن کامل]
حاکمان مذکور به جانشینی او می گذارد و در زمان فتحلی شاه قاجار مناطق پیشکوه لرستان از زیر سلطه سلورزیها درآمده و به پشتکوه مهاجرت کرده و برای تحکیم خاندان خود با سران طوایف کلهرایوان و بالاوند و غیره وصلت کرده ابتدا حسینقلی خان ابوقداره حمیده فرزند لطفعلی خان را به عقد خود درآورده ولی حمیده به علت بیماری تسلیم مرگ شده سپس خواهر دیگر حمیده به نام ملک زاده که بیوه یکی از حاکمان طرهان امرایی بوده است را به عقد خود درآورده که فرزند آنها علیرضا خان شهاب الدوله است این واقعی ترین سند در مورد خاندان سلورزی است
حسینقلی خان والی مقتدر پشتکوه ( ایلام کنونی ) ملقب به القابی مانند سردار اشرف، صارم السلطنه و ابوقداره، از والیان بسیار بانفوذ دوران قاجاریه و هم عصر ناصرالدین شاه قاجار بود. ظل السلطان فرزند ناصرالدین ... [مشاهده متن کامل]
شاه برای برقراری امنیت در قلمرواش، بارها از وجود حسینقلی خان والی بهره برد و وی به علت شهامت و شجاعتش مورد توجه و لطف شاهزاده قدرتمند قاجار قرار گرفت به طوری که در زمان عروسی پسرش جلال الدوله، والی حسین قلی خان ابوقداره را به تهران دعوت کرد. در این سفر بود که حسین قلی خان با ناصر الدین شاه دیدار کرد و به پاس خدماتش مورد تشویق قرار گرفت و پسر ارشدش غلامرضا خان به ترتیب به القاب صارم السلطنه و فتح السلطنه مفتخر شدند. او پس از 68 سال زندگی، به سال 1318 ه. ق درگذشت و در وادی السلام نجف اشرف مدفون شد.
