ابوالمغیث عبدالله بن احمد بن ابی طاهر مشهور به حسین بن منصور حلاج ( کنیه: ابوالمغیث ) صوفی، شاعر و عارف ایرانی قرن سوم هجری بود؛ او در ۲۴۴ هجری به دنیا آمد. به خاطر عقایدش عده ای از علمای اسلامی آموزه هایش را مصداق کفرگویی دانسته، او را به اتهام صوفی بودن تکفیر کردند و حکم به ارتدادش دادند. قاضی شرع بغداد به دستور ابوالفضل جعفر مقتدر، خلیفه عباسی حکم اعدامش را صادر کرد و در ذیقعده سال ۳۰۹ هـ. ق. به جرم «کُفرگویی و الحاد»، پس از شکنجه و تازیانه در ملاعام به دار آویخته شد. فرمان قتل حلاج در ۲۴ ذی القعده ۳۰۹ق صادر شد. او را ابتدا هزار تازیانه زدند، دست و پایش را بریدند و بدنش را به دار آویختند، سپس سرش را بریدند، جسدش را آتش زدند و خاکسترش را به دجله ریختند.
... [مشاهده متن کامل]
جملهٔ معروف «انا الحق» ( من حقیقت هستم یا من خدا هستم ) که در ادبیات فارسی بارها تکرار شده است، از حلاج است. برخی این مسئله را نشانه ای از ادعای خدایی کردن حلاج می دانند؛ حال آنکه عده ای دیگر بر این باورند خدا از طریق حلاج سخن گفته است.
شاعران فارسی زبانی همچون عطار نیشابوری، حافظ، سنایی، مولوی، ابوسعید ابوالخیر، فخرالدین عراقی، مغربی تبریزی، محمود شبستری، قاسم انوار، شاه نعمت الله ولی و اقبال لاهوری محمد علی بهمنی دربارهٔ او بیت هایی سروده اند.
حلاج از عارفان و صوفیان جهان اسلام که اختلافات فراوانی دربارهٔ مذهب، عقاید و اقدامات او وجود دارد. برخی او را سنی دانسته اند، اما بر اساس برخی منابع شیعه، و همچنین بنابر نقل خطیب بغدادی در کتاب تاریخ بغداد، حلاج منسوب به شیعیان بوده است. حلاج را از قرمطیان، معتقد به اتحاد و حلول، زندیق، اهل سحر و شعبده و همچنین کافر خوانده اند. همچنین او را مدعی امامت، نبوت، ربوبیت و الوهیت دانسته اند. مذهب او، گاه شیعه زیدی، گاه اسماعیلی و گاه شیعه اثناعشری دانسته شده و او در محکمه هایی خود را از اهل سنت و معتقد به اصول و فروع اسلام و مبانی قرآن معرفی کرده است.
او بیشتر به نام پدرش، منصور حلاج، معروف است. برای وی کنیه های دیگری نیز چون «ابو عماره»، «ابو محمد» و «ابو مسعود» نیز آورده اند.
اهل فارس او را ابوعبدالله الزاهد، اهل خراسان ابوالمهر، اهل خوزستان حلاج الاسرار، در بغداد مصطلم، در بصره مخبر. اهل هند ابوالمغیث و اهل چین او را ابوالمعین می خواندند.
... [مشاهده متن کامل]
جملهٔ معروف «انا الحق» ( من حقیقت هستم یا من خدا هستم ) که در ادبیات فارسی بارها تکرار شده است، از حلاج است. برخی این مسئله را نشانه ای از ادعای خدایی کردن حلاج می دانند؛ حال آنکه عده ای دیگر بر این باورند خدا از طریق حلاج سخن گفته است.
شاعران فارسی زبانی همچون عطار نیشابوری، حافظ، سنایی، مولوی، ابوسعید ابوالخیر، فخرالدین عراقی، مغربی تبریزی، محمود شبستری، قاسم انوار، شاه نعمت الله ولی و اقبال لاهوری محمد علی بهمنی دربارهٔ او بیت هایی سروده اند.
حلاج از عارفان و صوفیان جهان اسلام که اختلافات فراوانی دربارهٔ مذهب، عقاید و اقدامات او وجود دارد. برخی او را سنی دانسته اند، اما بر اساس برخی منابع شیعه، و همچنین بنابر نقل خطیب بغدادی در کتاب تاریخ بغداد، حلاج منسوب به شیعیان بوده است. حلاج را از قرمطیان، معتقد به اتحاد و حلول، زندیق، اهل سحر و شعبده و همچنین کافر خوانده اند. همچنین او را مدعی امامت، نبوت، ربوبیت و الوهیت دانسته اند. مذهب او، گاه شیعه زیدی، گاه اسماعیلی و گاه شیعه اثناعشری دانسته شده و او در محکمه هایی خود را از اهل سنت و معتقد به اصول و فروع اسلام و مبانی قرآن معرفی کرده است.
او بیشتر به نام پدرش، منصور حلاج، معروف است. برای وی کنیه های دیگری نیز چون «ابو عماره»، «ابو محمد» و «ابو مسعود» نیز آورده اند.
اهل فارس او را ابوعبدالله الزاهد، اهل خراسان ابوالمهر، اهل خوزستان حلاج الاسرار، در بغداد مصطلم، در بصره مخبر. اهل هند ابوالمغیث و اهل چین او را ابوالمعین می خواندند.
