[ویکی فقه] حسین خوارزمی یکی از دقیق ترین نویسندگان و شارحان و ادیبان سده هشتم و نهم هجری است و از جمله دانشمندان ممتاز و برجسته می باشد.
شرح فصوص الحکم حسین بن حسن خوارزمی را، شوشتری به شیخ کمال الدین حسین خوارزمی- بانی سلسله حسینیه همدانیه، نگارنده ارشاد المریدین- نسبت داده است، که درست نیست. این شیخ حسین خوارزمی از مشایخ اواخر سده نهم و سده دهم هجریست که در ۱۸ شعبان سال ۹۵۸ هجری درگذشته، و محمود غجدوانی و شریف الدین فرزند شیخ حسین مزبور دو کتاب در مقامات وی نوشته اند به نام های «مفتاح الطالبین» و «جادة العاشقین» که از فواید عصری در خصوص تاریخ، جغرافیا، تاریخ تصوف، مردم شناسی و... بسیار با اهمیت می نمایند. نگارنده در مقدمه آن دو اثر بتفصیل از دو نفر حسین خوارزمی نام که بین سده های هشتم تا دهم زیسته اند و در کتب رجال، تراجم آن دو بهم در آمیخته، سخن گفته است. در اینجا توجه می دهم که: حسین بن حسن خوارزمی صاحب این شرح و شارح مثنوی مولوی (جواهر الاسرار) دارای لقب «کمال الدین» نبوده، و این لقب بنا به تصریح محمود غجدوانی از آن حسین خوارزمی فرزند شهاب الدین است، و لقب حسین بن حسن خوارزمی، «تاج الدین» ذکر شده است. آقای دکتر درخشان در مقدمه ینبوع الاسرار مطالب مهمی پیرامون حسین بن حسن خوارزمی نوشته اند، ولی مشکل لقب او را حل نکرده اند، اگر چه لقب «کمال الدین» را نیز نپذیرفته اند. باری از فحوای نامه های حسین فرزند حسن خوارزمی و یوسف اهل محقق می شود که لقب او «تاج الدین» بوده است نه کمال الدین.
معرفی اجمالی
تاج الدین حسین بن حسن خوارزمی کبروی، یکی از دقیق ترین نویسندگان و شارحان و ادیبان سده هشتم و نهم هجری است که به گفته امیر علی شیر نوائی در دستگاه شاهرخ میرزا از جمله دانشمندان ممتاز و برجسته دربار به حساب می آمده است. تحقیقاتی که تا کنون به وسیله محققان و پژوهندگان ایرانی و خاور شناسان غربی در زمینه آثار کمال الدین حسین خوارزمی شده است وافی و کافی نمی نماید، با آن که یافته های هر یکی از آنان در شناخت بهتر و بیشتر این دانشی مرد عارف ارزنده است و مغتنم.
آثار
برخی از آثار او را که ارباب کتب رجال و فهرست نگاران نسخ خطی یاد کرده اند، و آن مقدار، اشارات و ارجاعاتی که خود وی در برخی از آثارش به مؤلفات خود داده است به این قرار است: ۱- جواهر الاسرار و زواهر الانوار. (شرح سه دفتر نخست مثنوی). ۲- کنوز الحقائق فی رموز الدقائق. (شرح منظوم مثنوی). ۳- نصیحت نامه شاهی. ۴- المقصد الاقصی فی ترجمة المستقصی. ۵- دیوان اشعار. (هیات ناقص آن به نام دیوان منصور حلاج چاپ شده است). ۶- تحفة الابرار فی افضل الاذکار. ۷- شرح قصیده برده. ۸- رساله ای در عرفان. ۹- اساس القواعد. (در علم حساب). ۱۰- ینبوع الاسرار فی نصائح الابرار.
← شرح فصوص الحکم
...
شرح فصوص الحکم حسین بن حسن خوارزمی را، شوشتری به شیخ کمال الدین حسین خوارزمی- بانی سلسله حسینیه همدانیه، نگارنده ارشاد المریدین- نسبت داده است، که درست نیست. این شیخ حسین خوارزمی از مشایخ اواخر سده نهم و سده دهم هجریست که در ۱۸ شعبان سال ۹۵۸ هجری درگذشته، و محمود غجدوانی و شریف الدین فرزند شیخ حسین مزبور دو کتاب در مقامات وی نوشته اند به نام های «مفتاح الطالبین» و «جادة العاشقین» که از فواید عصری در خصوص تاریخ، جغرافیا، تاریخ تصوف، مردم شناسی و... بسیار با اهمیت می نمایند. نگارنده در مقدمه آن دو اثر بتفصیل از دو نفر حسین خوارزمی نام که بین سده های هشتم تا دهم زیسته اند و در کتب رجال، تراجم آن دو بهم در آمیخته، سخن گفته است. در اینجا توجه می دهم که: حسین بن حسن خوارزمی صاحب این شرح و شارح مثنوی مولوی (جواهر الاسرار) دارای لقب «کمال الدین» نبوده، و این لقب بنا به تصریح محمود غجدوانی از آن حسین خوارزمی فرزند شهاب الدین است، و لقب حسین بن حسن خوارزمی، «تاج الدین» ذکر شده است. آقای دکتر درخشان در مقدمه ینبوع الاسرار مطالب مهمی پیرامون حسین بن حسن خوارزمی نوشته اند، ولی مشکل لقب او را حل نکرده اند، اگر چه لقب «کمال الدین» را نیز نپذیرفته اند. باری از فحوای نامه های حسین فرزند حسن خوارزمی و یوسف اهل محقق می شود که لقب او «تاج الدین» بوده است نه کمال الدین.
معرفی اجمالی
تاج الدین حسین بن حسن خوارزمی کبروی، یکی از دقیق ترین نویسندگان و شارحان و ادیبان سده هشتم و نهم هجری است که به گفته امیر علی شیر نوائی در دستگاه شاهرخ میرزا از جمله دانشمندان ممتاز و برجسته دربار به حساب می آمده است. تحقیقاتی که تا کنون به وسیله محققان و پژوهندگان ایرانی و خاور شناسان غربی در زمینه آثار کمال الدین حسین خوارزمی شده است وافی و کافی نمی نماید، با آن که یافته های هر یکی از آنان در شناخت بهتر و بیشتر این دانشی مرد عارف ارزنده است و مغتنم.
آثار
برخی از آثار او را که ارباب کتب رجال و فهرست نگاران نسخ خطی یاد کرده اند، و آن مقدار، اشارات و ارجاعاتی که خود وی در برخی از آثارش به مؤلفات خود داده است به این قرار است: ۱- جواهر الاسرار و زواهر الانوار. (شرح سه دفتر نخست مثنوی). ۲- کنوز الحقائق فی رموز الدقائق. (شرح منظوم مثنوی). ۳- نصیحت نامه شاهی. ۴- المقصد الاقصی فی ترجمة المستقصی. ۵- دیوان اشعار. (هیات ناقص آن به نام دیوان منصور حلاج چاپ شده است). ۶- تحفة الابرار فی افضل الاذکار. ۷- شرح قصیده برده. ۸- رساله ای در عرفان. ۹- اساس القواعد. (در علم حساب). ۱۰- ینبوع الاسرار فی نصائح الابرار.
← شرح فصوص الحکم
...
wikifeqh: حسین_خوارزمی