حاج حسین آقا ملک بنیان گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک در ۱۰ خرداد ۱۲۵۰ خورشیدی ( ۱۱ ربیع الاول ۱۲۸۸ قمری ) در تهران زاده شد. خانواده اش اصالتاً تبریزی و مجتهدزاده بودند. پدربزرگ اش آقا مهدی اما به کسوت روحانیان درنیامد و در جنگ های ایران و روس به قشون دولتی پیوست و تا درجه سرهنگی پیش رفت. او پس از جنگ به بازرگانی روی آورد و از امتیاز دوستی با میرزا تقی خان امیرنظام ( امیرکبیر آینده ) برخوردار شد. امیرنظام، پیشکار ناصرالدین میرزای ولیعهد در آذربایجان بود و هنگامی که محمد شاه قاجار از دنیا رفت، ۱۰۰ هزار تومان از آقا مهدی قرض گرفت تا ولیعهد را از تبریز به تهران بیاورد و بر تخت بنشاند. آقا مهدی نیز به تهران آمد. امیرنظام که در این زمان صدراعظم ناصرالدین شاه شده و لقب امیرکبیر را گرفته بود، به پاس خدمات آقا مهدی، لقب ملک التجاری را از شاه برای او گرفت.
... [مشاهده متن کامل]
این لقب پس از آقا مهدی به فرزندش محمدکاظم رسید که ویژگی های رفتاری دگرگونه ای را از خود بروز می داد. او در جوانی ورزشکار و دست پرورده پهلوان ابراهیم یزدی بود. سپس همچون پدر وارد تجارت شد. او اما از سیاست نیز برکنار نبود و در سرودن شعر نیز دستی داشت.
حسین به همراه دو برادر و سه خواهرش با چنین تباری و در خانه چنین پدری پرورش یافتند. پدرش چون به مدرسه های جدید با دیده تردید می نگریست و آن ها را مخلّ دیانت می دانست، حسین را به مدرسه های دارالشفا و صدر تهران فرستاد تا به فراگیری علوم قدیمه همت گمارد. سیدمحمدعلی مازندرانی و میرشهاب الدین نیریزی، استادان او بودند و گویا با میرزا ابوالحسن جلوه حکیم بزرگ عصر ناصری نیز صمیمیت داشت. حسین یک چند هم دور از چشم پدر به مدرسه فرانسوی آلیانس رفت تا زبان فرانسه را بیاموزد. در آن جا با کسانی چون محمدعلی فروغی ادیب و نخست وزیر سال های بعد هم دوره بود.
محمدکاظم ملک التجار، از راه تجارت و از جانب املاک گسترده ای که در خراسان خریده و به دست آورده بود، ثروتی انبوه را برای فرزندان به میراث گذاشت؛ اساس ثروت حاج حسین آقا ملک از این رو بود. او دستیاری پدر در اداره املاک خراسان را برعهده داشت و گویا نخستین علقه های فرهنگی اش در سفری که همراه پدر به مشهد رفته بود، بسته شد. در آن جا به راهنمایی یکی از دوستان پدر با پاره ای نفایس حرم رضوی آشنا شد و بعدتر هنگامی که در نیشابور نسخه ای از دیوان ابن یمین فریومدی شاعر سده ششم هجری را به دست آورد، اندیشه بنیادگذاری یک کتابخانه بزرگ به ذهن اش خطور کرد. حسین ملک در این زمان ۲۸ ساله بود.
... [مشاهده متن کامل]
این لقب پس از آقا مهدی به فرزندش محمدکاظم رسید که ویژگی های رفتاری دگرگونه ای را از خود بروز می داد. او در جوانی ورزشکار و دست پرورده پهلوان ابراهیم یزدی بود. سپس همچون پدر وارد تجارت شد. او اما از سیاست نیز برکنار نبود و در سرودن شعر نیز دستی داشت.
حسین به همراه دو برادر و سه خواهرش با چنین تباری و در خانه چنین پدری پرورش یافتند. پدرش چون به مدرسه های جدید با دیده تردید می نگریست و آن ها را مخلّ دیانت می دانست، حسین را به مدرسه های دارالشفا و صدر تهران فرستاد تا به فراگیری علوم قدیمه همت گمارد. سیدمحمدعلی مازندرانی و میرشهاب الدین نیریزی، استادان او بودند و گویا با میرزا ابوالحسن جلوه حکیم بزرگ عصر ناصری نیز صمیمیت داشت. حسین یک چند هم دور از چشم پدر به مدرسه فرانسوی آلیانس رفت تا زبان فرانسه را بیاموزد. در آن جا با کسانی چون محمدعلی فروغی ادیب و نخست وزیر سال های بعد هم دوره بود.
محمدکاظم ملک التجار، از راه تجارت و از جانب املاک گسترده ای که در خراسان خریده و به دست آورده بود، ثروتی انبوه را برای فرزندان به میراث گذاشت؛ اساس ثروت حاج حسین آقا ملک از این رو بود. او دستیاری پدر در اداره املاک خراسان را برعهده داشت و گویا نخستین علقه های فرهنگی اش در سفری که همراه پدر به مشهد رفته بود، بسته شد. در آن جا به راهنمایی یکی از دوستان پدر با پاره ای نفایس حرم رضوی آشنا شد و بعدتر هنگامی که در نیشابور نسخه ای از دیوان ابن یمین فریومدی شاعر سده ششم هجری را به دست آورد، اندیشه بنیادگذاری یک کتابخانه بزرگ به ذهن اش خطور کرد. حسین ملک در این زمان ۲۸ ساله بود.
