حسن سیدعرب ( متولد ۱۳۴۳ ) فیلسوف ایرانی و استادیار پژوهشی بنیاد دایرةالمعارف اسلامی است. [۱] شهرت او برای آثارش دربارهٔ اندیشه های شهاب الدین سهروردی است. [۲][۳][۴]
سیدعرب در تهران به� دنیا آمد. به موجب شغل دولتی پدر و نیز انتساب مادر به کرمانشاه، سال�های نخست کودکی را در آنجا گذراند و سپس به تهران بازگشت. قبل از ورود به دبستان، به مکتب� خانه رفت و قرائت قرآن� آموخت. با اتمام دوره متوسطه به تحصیل علوم دینی روی آورد و در بازار تهران به مدرسه شیخ عبدالحسین رفت. در آنجا مقدمات را نزد غلامرضا حیدری آموخت و برای یادگیری منطق نوشته محمّدرضا مظفر در درس محمّد علی شیخ حاضر شد. کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد علّامه حلّی و شرح المنظومه حاج ملاهادی سبزواری را نزد سیّد جعفر سجّادی خواند و بار دیگر همین متن را به طور کامل از حسن طارمی آموخت. شوارق الإلهام عبدالرّزاق لاهیجی و کفایة الأصول محمّد کاظم خراسانی را نزد حیدرعلی برومند فراگرفت. بخش الهیّات کتاب ''الإشارات و التنبیهات ابن سینا، 'کلمة التصوف سهروردی و کتاب المشاعر ملاصدرا را نزد غلامحسین ابراهیمی دینانی آموخت. منطق الإشارات و التنبیهات و الهیّات کتاب الشفاء، مجلد نخست الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة ملاصدرا و نهایة الحکمة علّامه طباطبایی را نزد حسین غفّاری فراگرفت و نیز در جلسات تفسیر قرآن کریم و ادعیه و نیز تفسیر دیوان حافظ او حاضر شده است. همچنین مقدمه قیصری به فصوص الحکم ابن عربی را نزد محسن جهانگیری، و شرح آن را نزد غلامرضا اعوانی و اکبر ثبوت فراگرفت. عوارف المعارف شهاب الدین عمر سهروردی را نزد احمد طاهری عراقی و شرح دفتر سوم و پنجم مثنوی مولوی را از عبدالکریم سروش آموخت و در جلسات فلسفه اخلاق و کلام جدید او شرکت کرده است. او همچنین در درس�های فلسفه غرب رضاداوری، کریم مجتهدی، غلامعلی حدّاد عادل و محمّدجواد فریدزاده حاضر شده است. وی اصول روش تحقیق را از کارگاه های عبدالحسین آذرنگ آموخته است. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در قم و تهران تا مقطع دکتری رشته �فلسفه و کلام اسلامی� به پایان رساند. عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد او نقد و تحلیل سهروردی پژوهی معاصر در ایران و جهان عرب و عنوان رساله دکتری بررسی انتقادی اندیشه های هانری کربن درباره فلسفه سهروردی است. وی در بنیاد دایرة المعارف اسلامی ( دانشنامه جهان اسلام ) استادیار گروه فلسفه و مدیر کتابخانه است. از1374 همزمان با تدریس فلسفه، کلام و عرفان اسلامی در دانشگاه، به تحقیق و پژوهش درباره فلسفه سهروردی مشغول است.
... [مشاهده متن کامل]
سیّدعرب در سال 1374 در همایش �پژوهشگران جوان مسلمان� در فرانسه شرکت کرد و در سال 1384 بعنوان پژوهشگر نسخه های خطی در کتابخانه واتیکان به ایتالیا رفت و در سال1391 در ژاپن درباره �تأثر هانری کربن از سهروردی� سخنرانی کرده است.
آثار
هانری کربن و فلسفه سهروردی
رهیافت تطبیقی به فلسفه سهروردی
حکمه الاشراق سهروردی ( تصحیح، تعریب، ترجمه و شرح مقدمه )
نقد و تحلیل رویکرد معاصران به سهروردی
فرهنگنامه سهروردی
نامه سهروردی
آفاق حکمت سهروردی
منتخبی از مقالات فارسی دربارهٔ سهروردی پژوهی
تاریخ فلسفه اشراق ( از سهروردی تا علامه طباطبایی )
تصحیح ، ترجمه، تعریب و شرح مقدمه حکمة الإشراق
شرح و تفسیر رساله "معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی"
انسان معاصر در بحران هویت و معنا
ترجمه تعریفات جرجانی
گزیده و شرح مثنوی
خرد جاودان: یادنامه سیّدجلال الدین آشتیانی
مهدوی نامه: یادنامه یحی مهدوی
شرفنامه: یادنامهٔ دکتر شرف الدین خراسانی
بعضی از مقالات وی: 1. �انسان در فلسفه سهروردی�، خردنامه صدرا، شماره شصت و شش، زمستان 1390ش، ص89 - 108؛ 2. آواز پر جبرییل، مجله تحقیقات سلامی، سال چهاردهم، شماره های اول ودوم و سال پانزدهم، شماره اول، 1382ش، ص435 - 443؛ 3. افلاطون به روایت سهروردی، حکمت و فلسفه، سال پنجم، شماره سوم، ( پاییز 1388ش ) ، ص49 - 58؛ 4. تبیین نظریه فراتاریخ در اندیشه های هانری کربن، فصلنامه تاریخ فلسفه، سال هشتم، شماره چهارم، بهار1396ش، ص83 - 104؛ 5. نظریه تاریخ در نسب نامه معنوی سهروردی، حکمت نامه مفاخر ( فصلنامه تخصصی ) ، ( سال دوم، شماره دوم، پاییز، 1396 ش ) ، ص123 - 135؛ 6. تأثیر دیوان اشعار سهروردی بر فلسفه او، حکمت نامه مفاخر ( فصلنامه تخصصی ) ، ( سال سوم، شماره دوم، تابستان، 1397 ش ) ، ص95 - 108. مقالات دایرة المعارفی وی در دانشنامه جهان اسلام، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرةالمعارف تشیع، دانشنامه ادب فارسی و دانشنامه قرآن منتشر شده است.
سیدعرب در تهران به� دنیا آمد. به موجب شغل دولتی پدر و نیز انتساب مادر به کرمانشاه، سال�های نخست کودکی را در آنجا گذراند و سپس به تهران بازگشت. قبل از ورود به دبستان، به مکتب� خانه رفت و قرائت قرآن� آموخت. با اتمام دوره متوسطه به تحصیل علوم دینی روی آورد و در بازار تهران به مدرسه شیخ عبدالحسین رفت. در آنجا مقدمات را نزد غلامرضا حیدری آموخت و برای یادگیری منطق نوشته محمّدرضا مظفر در درس محمّد علی شیخ حاضر شد. کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد علّامه حلّی و شرح المنظومه حاج ملاهادی سبزواری را نزد سیّد جعفر سجّادی خواند و بار دیگر همین متن را به طور کامل از حسن طارمی آموخت. شوارق الإلهام عبدالرّزاق لاهیجی و کفایة الأصول محمّد کاظم خراسانی را نزد حیدرعلی برومند فراگرفت. بخش الهیّات کتاب ''الإشارات و التنبیهات ابن سینا، 'کلمة التصوف سهروردی و کتاب المشاعر ملاصدرا را نزد غلامحسین ابراهیمی دینانی آموخت. منطق الإشارات و التنبیهات و الهیّات کتاب الشفاء، مجلد نخست الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة ملاصدرا و نهایة الحکمة علّامه طباطبایی را نزد حسین غفّاری فراگرفت و نیز در جلسات تفسیر قرآن کریم و ادعیه و نیز تفسیر دیوان حافظ او حاضر شده است. همچنین مقدمه قیصری به فصوص الحکم ابن عربی را نزد محسن جهانگیری، و شرح آن را نزد غلامرضا اعوانی و اکبر ثبوت فراگرفت. عوارف المعارف شهاب الدین عمر سهروردی را نزد احمد طاهری عراقی و شرح دفتر سوم و پنجم مثنوی مولوی را از عبدالکریم سروش آموخت و در جلسات فلسفه اخلاق و کلام جدید او شرکت کرده است. او همچنین در درس�های فلسفه غرب رضاداوری، کریم مجتهدی، غلامعلی حدّاد عادل و محمّدجواد فریدزاده حاضر شده است. وی اصول روش تحقیق را از کارگاه های عبدالحسین آذرنگ آموخته است. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در قم و تهران تا مقطع دکتری رشته �فلسفه و کلام اسلامی� به پایان رساند. عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد او نقد و تحلیل سهروردی پژوهی معاصر در ایران و جهان عرب و عنوان رساله دکتری بررسی انتقادی اندیشه های هانری کربن درباره فلسفه سهروردی است. وی در بنیاد دایرة المعارف اسلامی ( دانشنامه جهان اسلام ) استادیار گروه فلسفه و مدیر کتابخانه است. از1374 همزمان با تدریس فلسفه، کلام و عرفان اسلامی در دانشگاه، به تحقیق و پژوهش درباره فلسفه سهروردی مشغول است.
... [مشاهده متن کامل]
سیّدعرب در سال 1374 در همایش �پژوهشگران جوان مسلمان� در فرانسه شرکت کرد و در سال 1384 بعنوان پژوهشگر نسخه های خطی در کتابخانه واتیکان به ایتالیا رفت و در سال1391 در ژاپن درباره �تأثر هانری کربن از سهروردی� سخنرانی کرده است.
آثار
هانری کربن و فلسفه سهروردی
رهیافت تطبیقی به فلسفه سهروردی
حکمه الاشراق سهروردی ( تصحیح، تعریب، ترجمه و شرح مقدمه )
نقد و تحلیل رویکرد معاصران به سهروردی
فرهنگنامه سهروردی
نامه سهروردی
آفاق حکمت سهروردی
منتخبی از مقالات فارسی دربارهٔ سهروردی پژوهی
تاریخ فلسفه اشراق ( از سهروردی تا علامه طباطبایی )
تصحیح ، ترجمه، تعریب و شرح مقدمه حکمة الإشراق
شرح و تفسیر رساله "معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی"
انسان معاصر در بحران هویت و معنا
ترجمه تعریفات جرجانی
گزیده و شرح مثنوی
خرد جاودان: یادنامه سیّدجلال الدین آشتیانی
مهدوی نامه: یادنامه یحی مهدوی
شرفنامه: یادنامهٔ دکتر شرف الدین خراسانی
بعضی از مقالات وی: 1. �انسان در فلسفه سهروردی�، خردنامه صدرا، شماره شصت و شش، زمستان 1390ش، ص89 - 108؛ 2. آواز پر جبرییل، مجله تحقیقات سلامی، سال چهاردهم، شماره های اول ودوم و سال پانزدهم، شماره اول، 1382ش، ص435 - 443؛ 3. افلاطون به روایت سهروردی، حکمت و فلسفه، سال پنجم، شماره سوم، ( پاییز 1388ش ) ، ص49 - 58؛ 4. تبیین نظریه فراتاریخ در اندیشه های هانری کربن، فصلنامه تاریخ فلسفه، سال هشتم، شماره چهارم، بهار1396ش، ص83 - 104؛ 5. نظریه تاریخ در نسب نامه معنوی سهروردی، حکمت نامه مفاخر ( فصلنامه تخصصی ) ، ( سال دوم، شماره دوم، پاییز، 1396 ش ) ، ص123 - 135؛ 6. تأثیر دیوان اشعار سهروردی بر فلسفه او، حکمت نامه مفاخر ( فصلنامه تخصصی ) ، ( سال سوم، شماره دوم، تابستان، 1397 ش ) ، ص95 - 108. مقالات دایرة المعارفی وی در دانشنامه جهان اسلام، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرةالمعارف تشیع، دانشنامه ادب فارسی و دانشنامه قرآن منتشر شده است.