بزرگ ترین ائتلاف حزب های سیاسی عمدتاً شیعۀ اقوام هزاره، در سال های پایانی جنگ مجاهدین_افغان با ارتش سرخ شوروی و حکومت کمونیستی افغانستان. حزب وحدت اسلامی افغانستان متشکل از 8 حزب بود که در ایران به وجود آمده بودند و در سال 1368 با رهبری عبدالعلی مزاری ائتلاف کردند. این حزب با سرنگونی جمهوری دمکراتیک افغانستان، تشکیل دولت اسلامی و شروع جنگ های داخلی، ابتدا به دو شاخۀ مزاری و اکبری منشعب شدند. شاخۀ اکبری، در زمان حکومت طالبان به ائتلاف شمال (به رهبری برهان الدین ربانی و احمدشاه مسعود) پیوست، اما شاخۀ مزاری با این شعبه و گروه های دیگر ائتلاف به مبارزه پرداخت. از افراد مهم دورۀ ائتلاف حزب وحدت اسلامی اشخاصی چون قربانعلی عرفانی، صادقی نیلی، سید عبدالحمید سجادی، سید محمدامین سجادی، محمد محقق، کریم خلیلی، محمد اکبری و عبدالطالب ذکی را می توان نام برد. این حزب طی انشعابات مکرر که حاصلش تفرقۀ بیش از پیش اقوام هزاره بوده اکنون به چندین حزب تقسیم شده که از جمله مهم ترین های آن ها به این موارد می توان اشاره کرد: حزب وحدت اسلامی افغانستان به رهبری کریم خلیلی (از شاخۀ مزاری)، حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان به رهبری محمد محقق (از شاخۀ مزاری)، حزب وحدت ملی اسلامی افغانستان به رهبری محمد اکبری (از شاخۀ اکبری)، حزب وحدت اسلامی ملت افغانستان به رهبری قربانعلی عرفانی (از شاخۀ اکبری) و حزب اقتدار ملی افغانستان به رهبری دکتر علی کاظمی (از شاخۀ اکبری). رهبران و اعضای مهم این احزاب در پارلمان و دولت های اخیر افغانستان مناصب بالایی دریافت کرده اند.
wikijoo: حزب_وحدت_اسلامی_افغانستان