حزب زحمتکشان ملّت ایران
از احزاب سیاسیِ وابسته به جبهه ملی . در اردیبهشت ۱۳۳۰ش، دو هفته پس از نخست وزیری دکتر مصدق، و از ائتلاف دو جریان سیاسی به وجود آمد. دکتر مظفر بقایی کرمانی ، همراه با برخی همفکران و هواداران خود، همچون عیسی سپهبدی و علی زهری یکی از این دو جریان را تشکیل می دادند و خلیل ملکی و یاران او که در ۱۳۲۶ش از حزب توده جدا شده بودند، جناح دیگر حزب زحمتکشان بودند. پس از چندی جناح بقایی به مخالفت با مصدق برخاست و با شاه و دربار و دیگر مخالفان نخست وزیر وقت برای سرنگونی وی همداستان شد. جناح ملکی همچنان به حمایت از مصدق ادامه داد. سرانجام تضادها و اختلافات دو جناح در مهر ۱۳۳۱ حزب را به دو پاره تقسیم کرد. جناح ملکی حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم ) را تشکیل داد و جناح بقایی همچنان با نام حزب زحمتکشان ملت ایران فعالیت می کرد. روزنامۀ شاهد، ارگان حزب ، در اختیار حزب زحمتکشان باقی ماند و هفته نامۀ نیروی سوم و ماهنامۀ علم و زندگی به نیروی سوم تعلق گرفت . بقایی و حزب زحمتکشان در مجلس هفدهم و خارج از مجلس به مخالفت با مصدق ادامه دادند و از نیروهایی بودند که زمینۀ کودتای ۲۸ مرداد را فراهم آوردند. در ادوار پس از کودتا، حزب زحمتکشان با همین نام یا با نام جمعیت پاسداران آزادی ، فعالیت های مقطعی و محدودی داشت . در ۱۳۵۹ دکتر بقایی در وصیت نامۀ سیاسی خود از رهبری حزب استعفا داد و حزب زحمتکشان عملاً از میان رفت .
از احزاب سیاسیِ وابسته به جبهه ملی . در اردیبهشت ۱۳۳۰ش، دو هفته پس از نخست وزیری دکتر مصدق، و از ائتلاف دو جریان سیاسی به وجود آمد. دکتر مظفر بقایی کرمانی ، همراه با برخی همفکران و هواداران خود، همچون عیسی سپهبدی و علی زهری یکی از این دو جریان را تشکیل می دادند و خلیل ملکی و یاران او که در ۱۳۲۶ش از حزب توده جدا شده بودند، جناح دیگر حزب زحمتکشان بودند. پس از چندی جناح بقایی به مخالفت با مصدق برخاست و با شاه و دربار و دیگر مخالفان نخست وزیر وقت برای سرنگونی وی همداستان شد. جناح ملکی همچنان به حمایت از مصدق ادامه داد. سرانجام تضادها و اختلافات دو جناح در مهر ۱۳۳۱ حزب را به دو پاره تقسیم کرد. جناح ملکی حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم ) را تشکیل داد و جناح بقایی همچنان با نام حزب زحمتکشان ملت ایران فعالیت می کرد. روزنامۀ شاهد، ارگان حزب ، در اختیار حزب زحمتکشان باقی ماند و هفته نامۀ نیروی سوم و ماهنامۀ علم و زندگی به نیروی سوم تعلق گرفت . بقایی و حزب زحمتکشان در مجلس هفدهم و خارج از مجلس به مخالفت با مصدق ادامه دادند و از نیروهایی بودند که زمینۀ کودتای ۲۸ مرداد را فراهم آوردند. در ادوار پس از کودتا، حزب زحمتکشان با همین نام یا با نام جمعیت پاسداران آزادی ، فعالیت های مقطعی و محدودی داشت . در ۱۳۵۹ دکتر بقایی در وصیت نامۀ سیاسی خود از رهبری حزب استعفا داد و حزب زحمتکشان عملاً از میان رفت .
wikijoo: حزب_زحمتکشان_ملت_ایران