حزب برادران

دانشنامه آزاد فارسی

(یا: حزب نور) تشکلی مذهبی ـ سیاسی در ایران، تأسیس شده در ۱۳۱۳ش توسط آیت الله آقاسید نورالدین شیرازی (شیراز ۱۲۷۴ـ۱۳۳۵ش). این حزب در زمان رضاشاه پهلوی به صورت محرمانه فعالیت داشت و اشخاصی که وارد حزب می شدند، سوگند یاد می کردند و به رهبر حزب وفادار بودند. پس از شهریور ۱۳۲۰ و خروج رضاشاه از ایران، فعالیت حزب جدی تر شد و در ۱۳۲۴ به صورت علنی شروع به کار کرد. عمدۀ طرفداران آن از هیئت های مذهبی، بازاریان و برخی طلاب و روحانیان شیراز بودند. حزب برادران مرامنامه ای در دوازده ماده در ۱۳۲۳ منتشر کرد. نشریۀ رسمی حزب آیین برادری نام داشت و چند نشریه دیگر نیز در دفاع از آن منتشر می شد. رهبر حزب در دهۀ ۱۳۲۰ به مشهد، اصفهان و قم سفر و سعی کرد دامنۀ حزب را از یک شهر به سراسر کشور گسترش دهد. وی کوشید تغییراتی در قانون اساسی و دیگر قوانین موضوعۀ ایران ایجاد کند و مهم ترین اصل مدّ نظر وی منع فروش مسکرات بود. در جریان ملی شدن صنعت نفت، حزب برادران مدت کوتاهی از دکتر مصدق حمایت کرد، اما بعدها به مخالفت و نقد آن برخاست. طرفداران حزب برادران در درگیری های چندسالۀ دورۀ نهضت ملی شدن نفت نقش مهمی داشتند. دیگر فعالیت های آن ها تلاش برای تغییر آموزش معارف دینی در مدارس، و مخالفت و مبارزه با بهاییان بود. آن ها به رهبری سید نورالدین یک بار مراکز بهاییان در شیراز را تخریب کردند. سرانجام با مرگ سید نورالدین، حزب برادران نیز افول کرد و رهبران بعدی ازجمله رضازاده و منیرالدین شیرازی، فرزند سید نورالدین، نتوانستند اقتدار پیشین آن را بازگردانند.

پیشنهاد کاربران

بپرس