حریم خصوصی از منظر امام خمینی

[ویکی فقه] حریم خصوصی، یکی از موضوعات مهمی است که انقلاب اسلامی با پیروزی خود ساختار، ارزش و تعریف جدیدی از آن ارائه کرده است. در اندیشه و سیره امام خمینی (رحمةالله علیه) موضوع حریم عمومی و خصوصی شهروندان جایگاه مهمی داشته است. از نظر امام حریم خصوصی زندگی افراد دربرگیرنده حوزه هایی مانند: آزادی عقیده، بیان و قلم، آزادی در محل سکونت و کار، اختیار عمل در مباحات، مستحبات و مکروهات و موارد دیگر است. فرمان هشت ماده ای ایشان به مسئولان اجرایی و قضایی صریح ترین دیدگاه ایشان در این موضوع است.
وقوع انقلاب در هر جامعه ای همراه با تحولات بنیادین و تغییرات سریع در آن جامعه است. انقلاب اسلامی نیز با پیروزی خود ساختارها، ارزش ها و تعاریف جدیدی از موضوعات و مفاهیم عرضه کرد. یکی از این موضوعات مهم مفهوم آزادی و حقوق بشر به طور اعم و حریم خصوصی و عمومی شهروندان به طور خاص بود. امام خمینی (رحمة الله علیه) به عنوان رهبر این انقلاب مردمی در مصاحبه ها و سخنرانی های خود بارها به این موضوعات اشاره کردند و به طور کل در اندیشه و سیره ایشان موضوع حریم عمومی و خصوصی شهروندان جایگاه مهمی داشته است. فرمان هشت ماده ای که در سال ۱۳۶۱ خطاب به مسئولان اجرایی و قضایی صادر فرمودند، صریح ترین دیدگاه ایشان در خصوص موازین این موضوع حیاتی برای جامعه و عموم مردم است.در این پژوهش نیز هدف آن است که با بررسی سیره امام و به خصوص تأمل درباره فرمان هشت ماده ای، به شناخت بیشتری از ابعاد و حوزه شمول این فرمان دست یابیم.
مقدمه
گرچه تفکیک حوزه خصوصی از حوزه عمومی قدمتی به درازای حیات انسانی دارد، اما توجه فزاینده به قلمرو و اهمیت زندگی خصوصی و حفظ آن در برابر عوامل تهدیدکننده از مسائل عصر جدید است. دامنه حوزه خصوصی و گستره حوزه عمومی به بسیاری از عوامل فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بستگی دارد و با تغییر این عوامل قلمرو حیات خصوصی و عمومی دستخوش تغییر می گردد. یکی از مهمترین عوامل در تعیین دامنه این حوزه عامل فرهنگی به ویژه دین است. دین اسلام نیز به عنوان یکی از بزرگترین ادیان جهان اهتمام ویژه ای به حریم خصوصی انسان ها و حفظ آن داشته است. خداوند به صراحت در آیات ۱۲ سوره حجرات؛
حجرات/سوره۴۹، آیه۱۲.
در اینجا به تعریف بر خی از مفاهیم در این حوزه می پردازیم:
← حریم عمومی
...