حرقفی. [ ح َ ق َ فی ی ] ( ع ص نسبی ، اِ ) یکی از سه استخوان که استخوان حرقفه پهلو را تشکیل دهند. علی بن زین العابدین همدانی گوید:استخوان خاصره که حرقفه نیز نامند، عریض غیرمنتظم وبر خود پیچیده بقسمی است که طرف اعلای آن از بالا به پائین و از انسی به وحشی عریض و طرف اسفل آن از قدام به خلف پهن است. کلیةً شبیه به تبرزین و مرکب است از سه قطعه که بعضی از مصنفین قدیم هر یک را استخوانی دانسته جدا بیان میکردند. اول : استخوان عانه که در قدام واقع است و آنرا شاخه عرضی و شاخه نازلی است که متمم محیط ثقبه زیرزهاری است. دویم : استخوان نشیمنگاه که ورک گویند در پائین آن واقع و هم از همین طرف ثقبه زیر زهار را محدود مینماید. سیم : حرقفه که در خلف واقع است. و این هر سه قسمت در عمق تقعیر حُق الورک تلاقی میکنند. اما در این ایام مجموع آنرا یک استخوان ملاحظه کرده و برای آن دو سطح و چهار کنار و چهار زاویه تعیین نموده اند. سطح اول ؛ داخلی : بواسطه ٔتیزی برآمده که آنرا مضیق فوقانی نامند بدو قسمت شده در طرف اعلای آن حفره داخلی حرقفه است که عضله حرقفی بدان پیوسته و در طرف اسفل آن سوراخ بزرگی مشاهده میشود موسوم به ثقبه «ساد» که آنرا «شسیه » سوراخ زیرزهاری نامیده و از غشاء ساد بسته میشود و عضله ساد با زیرزهاری داخلی به اطراف این سوراخ و بروی غشاء مذکور می پیوندد. و در قسمت فوقانی این ثقبه تقعیری است قدام و خلفی معروف به تقعیر زیرزهاری که عصب و عروق زیر زهار از آن میگذرند. این ثقبه از پائین به عظم ورک و از قدام به جسم عانه متصل می شود و آنقدری از این استخوان عانه را به ورک متصل میسازد که نیمه ٔفوقی آن شاخه نازلی عانه ، و نیمه تحتانی شاخه صاعدی ورک است ، و از فوق به شاخه عرضی عانه محدود میشود. سطح دوم ؛ خارجی : در وسط آن نَقره بزرگ بسیار عمیقی است موسوم به حُق الورک که روی آن بطرف وحشی اندکی به تحت و قدام است و رأس فخذ در آن قرار گرفته ، مفصل فخذ حاصل میشود. و در قعر آن سطح مقعر کوچک غیرمفصلی پست و بلندی است که از پائین متصل به شکافتگی حق الورک و موسوم به قعر حق الورک است. کنار این نقره که موسوم به ابروی آن است در حالت حیاة محل اتصال چنبره حق الورک و دارای سه شکافتگی است که هر یک را بنام قطعه استخوانی که آنها را جدا ساخته میخوانند: الف - قدامی که موسوم است به حرقفه عانئی. ب - خلفی معروف به حرقفه ورکی.بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
( اسم ) بزرگترین استخوان از سه استخوانی که استخوان خاصره را تشکیل میدهند . این استخوان در بالا و خارج استخوان خاصره قرار دارد و در دور. جنینی از دو استخوان دیگر تشکیل دهند. خاصره کاملا جدا است. توضیح برای شناختن مکان استخوان حرقفی بشکل استخوان خاصره مراجعه شود.
