حرز الامانی و وجه التهانی فی القراءات السبع

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] حرز الأمانی و وجه التهانی فی القراءات السبع تألیف امام القراء ابومحمد قاسم بن فیره شاطبی شافعی است.این اثر یکی از مهمترین آثار در علم تجوید و اصول و قواعد قرائات سبعه (قرائت های هفتگانه) می باشد که به نظم و بسیار موجز است.
نام کتاب به تصریح مؤلف در بیت هفتاد«حرز الامانی و وجه التهانی» می باشد که به لحاظ زبان متن که نظم از نوع قصیده است به قصیده شاطبیه و به لحاظ اینکه حرف رویّ در قصیده لام است به قصیده لامیه شهرت پیدا کرده است.
تعداد ابیات این قصیده همانگونه که ناظم در بیت 1161 آورده 1173 بیت می باشد که در شمارش مسلسل نسخه مورد ترجمه همین عدد مرقوم شده است اگرچه سید محمد باقر موسوی خوانساری در روضات الجنات 1320 بیت را ذکر کرده و محمد علی مدرس تبریزی در ریحانة الادب بدون اظهار نظر درباره درستی عدد 1173 و نادرستی عدد 1320 تنها به نقل قول آن اکتفا نموده است.
شاطبی در سال 572ق به مصر رفت و در آنجا حرز الامانی را به نظم درآورد و از آنجا که این کتاب در واقع مختصر کتاب تیسیر ابوعمرو دانی است، موجب شهرت هرچه بیشتر تیسیر دانی شد و به همین جهت خود حرز الامانی نیز مورد توجه قرائت پژوهان گردید و شروح زیادی بر آن نگاشته شد.
ناظم این قصیده را با ستایش خداوند و درود بر پیامبر(ص) و آل و اصحاب وی آغاز نموده است سپس استعاذه و بسمله را مطرح می نماید آنگاه به سوره حمد و ام القرآن می پردازد پس از آن مباحث مهم علم تجوید را مورد بررسی قرار می دهد مانند ادغام کبیر، ادغام دو حرف نزدیک بهم، هاء کنایه، مد و قصر،دو همزه، یک همزه، انتقال حرکت همزه به حرف ساکن قبل، اظهار، ادغام، احکام نون ساکن، اماله و فتح.

پیشنهاد کاربران

بپرس