حدیث معلل

[ویکی فقه] حدیث مُعَلل،این عنوان از اصطلاحات علم درایه می باشد
حدیث معلل در در اصطلاح علم درایه به حدیث ی اطلاق می شود که به حسب ظاهر، متن و سند آن بدون اشکال، لیکن در واقع در متن یا سند دچار ضعف دقیق و ظریف ی باشد که تنها افراد خبره و صاحب نظر در فن حدیث متوجه اشکال آن می شوند. حدیث معلل بدین معنا اعتبار ندارد؛ از این رو، آن را از اقسام حدیث ضعیف برشمرده اند؛ هرچند در متأخران
۱. ↑ وصول الاخیار، ص ۱۱۱- ۱۱۲.۲. ↑ مقباس الهدایة،ج ۱، ص ۳۷۰.۳. ↑ مسالک الافهام، ج۷،ص۲۲۱- ۲۲۲.۴. ↑ الرسائل الفقهیة (خواجویی)، ج۱، ص۲۶۱.۵. ↑ ریاض المسائل، ج ۱۳، ص ۲۱۳- ۲۱۴.۶. ↑ مهذّب الاحکام ،ج۲۳، ص۴۸.
منبع
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ۳، ص ۲۷۴.
...

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام است
حدیث معلّل در اصطلاح علم درایه به حدیثی اطلاق می شود که به حسب ظاهر، متن و سند آن بدون اشکال، لیکن در واقع در متن یا سند دچار ضعف دقیق و ظریفی باشد که تنها افراد خبره و صاحب نظر در فن حدیث متوجه اشکال آن می شوند.
حدیث معلّل بدین معنا اعتبار ندارد؛ از این رو، آن را از اقسام حدیث ضعیف برشمرده اند؛ هر چند در اصطلاح متأخران، حدیث صحیح شمرده شود.
حدیث معلّل در کلمات متأخران به حدیثی اطلاق می شود که علت حکم در آن ذکر شده باشد. اصولیان در مقام تعارض دو حدیث، معلل را بر غیرمعلل مقدم و ذکر علت را از اسباب ترجیح دانسته اند. لیکن برخی معلّل بودن را از مرجّحات ندانسته اند.
جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد 3، صفحه 274 .

[ویکی فقه] حدیث معلل (ابهام زدایی). حدیث معلل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • حدیث معلل (فقه)، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث و دارای کاربرد فقهی به معنای حدیث دارای علت و سبب حکم در متن• حدیث معلل (درایه)، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث و دارای کاربرد در علم درایه به معنای حدیث دارای ضعف و قدح
...

[ویکی فقه] حدیث معلل (درایه). حدیث معلل، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی گفته می شود که در آن ضعف و قدحی باشد. این اصطلاح در علم درایه نیز کاربرد دارد.
از نظر دانشمندان علوم حدیث، حدیث معلل حدیثی است که در سند و یا متن آن ضعف و قدحی است که در ظاهر مشهود نیست مانند اشتراک راوی بین ثقه و غیر ثقه و روایت راوی از کسی که قطعاً او را ملاقات نکرده است و یا مخالفت راوی با راوی دیگر در سند حدیث.برخی گفته اند: روایت راوی بر سبیل توهم نیز موسوم به معلل است مراد از توهم راوی آن است که حدیث مرسل یا منقطع را طوری نقل کند که گمان شود حدیث متصل است و یا حدیثی را در حدیث دیگر وارد سازد و یا چند سند را با هم مخلوط کند.
معنای لغوی
از نظر لغت «علت» به معنای مرض یا سبب است که در علوم حدیث معنای اول آن مراد است با این فرض معنای لغوی و اصطلاحی «معلل» با هم متناسب هستند.
تقسیم معلل
عمدتاً حدیث معلل را به سندی و متنی تقسیم کرده اند گرچه برخی از محدثین عامه آن را به ده قسم تقسیم کرده اند.علت در بعضی موارد قادح و در برخی از موارد غیر قادح است و قدح گاهی مخصوص متن و یا سند حدیث است و گاهی نیز از متن به سند و یا از سند به متن سرایت می کند.ا - علت متنی غیر قادح، مانند اختلاف لفظی بین احادیث صحیح در صورتی که ارجاع الفاظ مختلف به معنای واحد ممکن باشد.ب - علت متنی قادح که قدح آن مستلزم قدح در اسناد نیز باشد مانند این که راوی روایتی را به طور اشتباه نقل به معنا کند که در این صورت قدح در متن مستلزم قدح در راوی سند نیز خواهد بود.
عوامل شناخت معلل متنی
...

[ویکی فقه] حدیث معلل (فقه). حدیث معلل، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به خبری گفته می شود که علت و سبب حکم در آن ذکر شده باشد. این اصطلاح در فقه نیز کاربرد دارد.
حدیث معلل دو اطلاق دارد یک اطلاق مربوط به درایه و دانشمندان علوم حدیث است و اطلاق دیگر آن مربوط به فقه و فقها است از نظر فقها حدیث معلل حدیثی است که سبب و علت تامه حکم در آن بیان شده باشد مثل این که حرمت خمر معلل، به اسکار شده است و یا سبب و علت ناقصه حکم در آن بیان شده باشد مانند این که استحباب غسل جمعه را معلل به رفع موهای زیر بغل کند که از آن به وجه و مصلحت تعبیر کرده اند.
تعبیرات مترادف
از حدیث معلل (فقه) به خبر معلل (فقه)، روایت معلل (فقه) و معلل (فقه) نیز تعبیر شده است.
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۱۰۰.
۱. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۱۰۰.
...