[ویکی نور] حدیث الاثنی عشر خلیفة، نوشته محمد حسینی قزوینی، کتابی است به زبان عربی با موضوع کلام و تاریخ شیعه. نویسنده در این کتاب به شرح و توضیح روایت پیامبر(ص) مبنی بر دوازده نفر بودن امامان می پردازد و برخی شبهات وارده بر شیعه اثناعشری را ذکر و رد می کند.
کتاب، متشکل از سخن بخش کلام و معارف سازمان حج و زیارت، محتوای مطالب در دو بخش اصلی و فهرست منابع است. نویسنده از سی وچهار منبع استفاده کرده است؛ از جمله آنها میزان الاعتدال فی نقد الرجال، منهاج السنة النبویة، الملل و النحل، مسندهای احمد بن حنبل شیبانی، ابویعلی موصلی و ابوداود طیالسی، المستدرک علی الصحیحین حاکم نیشابوری، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، صحاح مسلم و بخاری و ابن حبان، سنن ابن ماجه، ترمذی و ابوداود و سنن الکبرای بیهقی، تهذیب التهذیب ابن حجر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) فخر رازی و... هستند.
نویسنده اهمیت نگارش این کتاب را در ابتدای آن بیان می کند؛ امامیه بر امامت امیرالمؤمنین(ع) و وجوب پیروی از او به حدیث اثناعشر خلیفه، استدلال کرده اند. این روایت از حیث سندی جای هیچ شک و شبهه ای ندارد و فارغ از سایر کتاب های اهل تسنن در صحاح سته آمده است. پس آنچه در این روایت جای بحث دارد، کیفیت استدلال به آن و دلالت آن است
مهم ترین فایده مورد نظر نویسنده در این بحث، اثبات این مطلب است که شیعه اثناعشری از اصل و ریشه اسلام برآمده و در روایت مقطوع الصدور از پیامبر اکرم(ص) ذکر شده و توجیهاتی که در دلالت این روایت شده، به جز شرح و توضیح شیعیان در دوازده نفر بودن امامان(ع) و خصوصیات ممیزه آنان، بسیار دور از انصاف علمی است
او اثناعشریه را در اصطلاح علمای فرق و مذاهب، این گونه تعریف می کند: اثناعشریه، فرقه ای از شیعه هستند که قائل به امامت دوازده امام هستند. این امامان به ترتیب عبارتند از: امیرالمؤمنین علی(ع) و یازده امام دیگر که از فرزندان حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) هستند. اسامی آنان چنین است: حسن و حسین و علی بن الحسین السجاد و محمد بن علی الباقر و جعفر بن محمد الصادق و موسی بن جعفر الکاظم و علی بن موسی الرضا و محمد بن علی الجواد و علی بن محمد الهادی و حسن بن علی العسکری و محمد بن الحسن المنتظر(ع). نویسنده کتاب، سپس روایت های جابر بن سمره، ابو جحیفه و ابن مسعود را که از طریق اهل سنت درباره حدیث اثناعشر خلیفه آمده ذکر می کند. او برخی از طرق روایت این سه راوی را با روایاتشان ذکر می نماید. روایت جابر از طریق حصین در صحیح مسلم، عبدالملک بن عمیر در صحیح بخاری و صحیح مسلم و مسند احمد، سماک بن حرب در صحیح مسلم و ]، شعبی در صحیح مسلم و مسند احمد و معجم الکبیر طبرانی ، عامر بن سعد بن ابی وقاص در صحیح مسلم و سنن ابوداود و مسند احمد و معجم الکبیر طبرانی ، ابوخالد در سنن ابوداود و معجم الکبیر طبرانی ، اسود بن سعید همدانی در مسندهای احمد و ابوداود و صحیح ابن حبان و عطاء بن ابی میمونه در المعجم الکبیر طبرانی ذکر شده است. روایت ابوجحیفه از طریق طبرانی در معجم الکبیر ذکر شده و هیثمی در مجمع الزوائد درباره این روایت گفته: «طبرانی آن را در الأوسط و الکبیر و البراز نقل کرده و رجال او رجال صحیح هستند» و روایت ابن مسعود در مسند احمد و المعجم الکبیر طبرانی ذکر شده است
نویسنده با قرائن متعدد، دلالات این روایت را به این صورت بیان می کند:
کتاب، متشکل از سخن بخش کلام و معارف سازمان حج و زیارت، محتوای مطالب در دو بخش اصلی و فهرست منابع است. نویسنده از سی وچهار منبع استفاده کرده است؛ از جمله آنها میزان الاعتدال فی نقد الرجال، منهاج السنة النبویة، الملل و النحل، مسندهای احمد بن حنبل شیبانی، ابویعلی موصلی و ابوداود طیالسی، المستدرک علی الصحیحین حاکم نیشابوری، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، صحاح مسلم و بخاری و ابن حبان، سنن ابن ماجه، ترمذی و ابوداود و سنن الکبرای بیهقی، تهذیب التهذیب ابن حجر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) فخر رازی و... هستند.
نویسنده اهمیت نگارش این کتاب را در ابتدای آن بیان می کند؛ امامیه بر امامت امیرالمؤمنین(ع) و وجوب پیروی از او به حدیث اثناعشر خلیفه، استدلال کرده اند. این روایت از حیث سندی جای هیچ شک و شبهه ای ندارد و فارغ از سایر کتاب های اهل تسنن در صحاح سته آمده است. پس آنچه در این روایت جای بحث دارد، کیفیت استدلال به آن و دلالت آن است
مهم ترین فایده مورد نظر نویسنده در این بحث، اثبات این مطلب است که شیعه اثناعشری از اصل و ریشه اسلام برآمده و در روایت مقطوع الصدور از پیامبر اکرم(ص) ذکر شده و توجیهاتی که در دلالت این روایت شده، به جز شرح و توضیح شیعیان در دوازده نفر بودن امامان(ع) و خصوصیات ممیزه آنان، بسیار دور از انصاف علمی است
او اثناعشریه را در اصطلاح علمای فرق و مذاهب، این گونه تعریف می کند: اثناعشریه، فرقه ای از شیعه هستند که قائل به امامت دوازده امام هستند. این امامان به ترتیب عبارتند از: امیرالمؤمنین علی(ع) و یازده امام دیگر که از فرزندان حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) هستند. اسامی آنان چنین است: حسن و حسین و علی بن الحسین السجاد و محمد بن علی الباقر و جعفر بن محمد الصادق و موسی بن جعفر الکاظم و علی بن موسی الرضا و محمد بن علی الجواد و علی بن محمد الهادی و حسن بن علی العسکری و محمد بن الحسن المنتظر(ع). نویسنده کتاب، سپس روایت های جابر بن سمره، ابو جحیفه و ابن مسعود را که از طریق اهل سنت درباره حدیث اثناعشر خلیفه آمده ذکر می کند. او برخی از طرق روایت این سه راوی را با روایاتشان ذکر می نماید. روایت جابر از طریق حصین در صحیح مسلم، عبدالملک بن عمیر در صحیح بخاری و صحیح مسلم و مسند احمد، سماک بن حرب در صحیح مسلم و ]، شعبی در صحیح مسلم و مسند احمد و معجم الکبیر طبرانی ، عامر بن سعد بن ابی وقاص در صحیح مسلم و سنن ابوداود و مسند احمد و معجم الکبیر طبرانی ، ابوخالد در سنن ابوداود و معجم الکبیر طبرانی ، اسود بن سعید همدانی در مسندهای احمد و ابوداود و صحیح ابن حبان و عطاء بن ابی میمونه در المعجم الکبیر طبرانی ذکر شده است. روایت ابوجحیفه از طریق طبرانی در معجم الکبیر ذکر شده و هیثمی در مجمع الزوائد درباره این روایت گفته: «طبرانی آن را در الأوسط و الکبیر و البراز نقل کرده و رجال او رجال صحیح هستند» و روایت ابن مسعود در مسند احمد و المعجم الکبیر طبرانی ذکر شده است
نویسنده با قرائن متعدد، دلالات این روایت را به این صورت بیان می کند:
wikinoor: حدیث_الاثنی عشر_خلیفة