حجیت شهادت

[ویکی فقه] شاهد یا گواه کسی است که وجود امری را به نفع یکی از متداعیین و زیان دیگری اعلام می دارد.
حجّیت شهادت در نظام فقه اسلامی از نظر کلی مورد اتفاق آرا و اجماع مکاتب فقه اسلامی است و یکی از ادلّه ثبات دعوی و بلکه اقوی دلیل محسوب و قدر متقین و مسلم مصداق بیّنه شرعیه می باشد.
دیدگاه شمس الدین سرخسی
شمس الدین سرخسی در توجیه حجّیت شهادت می گوید: «مقتضای قیاس عدم حجّیت شهادت است، چرا که شهادت از مصادیق خبر است و خبر محتمل الصدق و الکذب می باشد، و به خاطر اینکه محتمل است نمی تواند حجّیت الزامی داشته باشد. و از طرف دیگر خبر واحد موجب علم، نیست و قضا برای قاضی امری الزامی است و سبب موجب علم می طلبد. ولی علی رغم استدلالهای قیاسی فوق با توجه به نصوص شرعیه که نسبت به عمل به شهادت دستور داده است، شهادت در قضا حجّت است و قاضی موظف به عمل به آن است.نصوص شرعیه عبارت است از آیه ۲۸۲ سوره شریفه بقره «و استشهدوا شهیدین من رجالکم» و نیز آیه ۱۰۶ سوره مائده «اثنان ذوا عدل منکم» و حدیث شریف «البیّنة علی المدعی».
معانی ادله فوق
ادلّه حاوی دو معنی است: یکی اینکه با توجه به کثرت منازعات و محاسبات، مردم نیازمندند که در مراجع قضایی، شهادت مورد پذیرش باشد، زیرا اقامه حجّت موجب علم در تمامی خصومات امری مشکل است و تکلیف همواره در حد وسع مقرر می گردد نه مازاد بر آن. و دیگر این که قبول شهادت شهود بر قضات امری الزامی است، زیرا شرع علی رغم موازین قیاسی و محتمل الصدق و الکذب بودن، آن را حجت قرار داده و رسول الله (ص) فرموده: «اکرموا الشهود فان الله تعالی یحیی الحقوق بهم». یعنی گواهان را گرامی دارید زیرا خدای تعالی حقوق (مردم) را به وسیله آنان حفظ می کند.
نتیجه گیری
...