حجاری

حَجّاری
از صنایع دستی کهن ایران. در ابتدا، سنگ تراش سنگ خام را، که از کوه جدا کرده اند، پس از اندازه گیری و تعیین مساحت هر قطعه، می تراشد؛ و بعد از تیشه کاری و سمباده زدن آن را صیقل می دهد. در مرحلۀ نهایی استادِ حجار، روی سنگ منبت کاری می کند. قلم زنی روی سنگ نیز از وظایف حجار به شمار می رود. منبت کاری روی سنگ، بسیار ظریف و مستلزم دقت فراوان است. هر سنگی برای حجاری مناسب نیست؛ مرمر بهترین سنگ برای امور تزیینی و کتیبه نویسی است. برخی از تولیدات سنگی عبارت اند از سنگ قبر، هَرکاره (دیگ سنگی)، سنگ آسیاب، گلدان، میز، حوضچه، هاون، کاسه، بشقاب، و تابلو که بزرگ ترین مرکز تولید آن مشهد است. حجاری روی سنگ های گران بها، مانند فیروزه، عقیق، و یاقوت، استادی و مهارت بسیار می طلبد. هنرمندان ایرانی از دیرباز درزمینۀ کار با سنگ های گران بها، همچون ساخت مهر و حکاکی آیات شریفه قرآن و دیگر هنرهای تزیینی، شهره بوده اند.