حامااقطی. [ ] ( اِ ) یونانی است و آنرا لیوس [ ظ: ابولوس ] اقطی نیز گویند، و آن سیوقه است و بر دو قسم است : بزرگ به اندازه درختی و کوچک به اندازه یک بدست ، و هر دو مشرف الاوراق ( دندانه دار ) و باریک ساق با گل سفید، و میوه آن مانند بطم است. برگهای قسم بزرگ آن مانند برگ گردو و کوچک وی مانند بادام است. بیش ازچهار شاخه نیارد، با آفتاب برج جوزاء میرسد و تا دوسال ریشه آن باقی ماند. و آن گرم و خشک است در دوم. اخلاط لزج و رطوبتها بیرون آرد. شرب و طلای آن سده واستسقاء و درد مفاصل را بتجربه زائل کند، و دردهای رحم و امراض مقعده حتی بواسیر مفتوحه را احتمالاً دفعکند. دانه آن را در زمان حیض خوردن مانع حمل شود ( بتجربه ) و چکیده آنرا در دهان مضمضه کردن کرم دندان بکشد. طلای آن موی سیاه کند. و از ریختن مو جلوگیری کند. و اگر سه روز آنرا در بینی ریزند سرخی چشم ببردو شش ( ریه ) را مضر است و اصلاح آن با عسل است ، و شربت آن تا یک درم. ( تذکره ضریر انطاکی ج 1 ص 116 ). از یونانی خامایاخته است. دزی آنرا با سامبوکوس ابولوس تطبیق می کند و در بعض مآخذ حامی آمده است. ( دزی ج 1 ص 239 ). غلیون اقطی کوچک. حمام صغیر. خمان الارض. بل. بل شیرین. بیسل. اَبل. نار هندی. طرثوث. طُرثیث. شن.
