حاشیه کتاب المکاسب

[ویکی فقه] حاشیة کتاب المکاسب (للهمدانی). حاشیة کتاب المکاسب تألیف فقیه محقق حاج آقا رضا بن محمد هادی همدانی (م ۱۳۲۲ ق) است.
کتاب حاشیه بر مکاسب آقا رضا همدانی از اولین شروح بر مکاسب شیخ اعظم انصاری و از عمیق ترین و دقیق ترین این شروح می باشد. این کتاب شامل تعلیقات و حواشی مؤلف از کتاب البیع تا آخر کتاب خیارات می باشد. اگر چه این کتاب به صورت نسخۀ خطی در گوشه های کتابخانه های خصوصی بوده است اما به دلیل اهمیت مطالب آن و توجه و عنایت علما و بزرگان از فقهاء، نسخه های خطی آن بیش از سایر تالیفات وی نسخه برداری شده و بزرگانی همچون شیخ محمد حسین اصفهانی (م ۱۳۶۱ ق)، محقق نائینی (م ۱۳۵۵ ق)، شیخ حسین حلی (م ۱۳۹۴ ق) و دیگران سعی داشته اند تا یک نسخه از آن را داشته باشند و از مطالب آن استفاده نمایند.

[ویکی فقه] حاشیة کتاب المکاسب (کمپانی). کتاب المکاسب شیخ انصاری (م ۱۲۸۱ ق) از همان ابتدای نگارش مورد توجه محققین و فقهای عظام واقع شده است و شروح متعددی بر آن زده شده است که یکی از مشهورترین و معتبرترین این شروح، حاشیة کتاب المکاسب تالیف علامه محقق محمد حسین بن محمد حسن معین التجار اصفهانی نجفی، مشهور به کمپانی (م ۱۳۶۱ ق) است.
این کتاب به نظر بعضی از فقهای معاصر همچون آیت الله وحید بهبهانی و آیت الله سید محمد روحانی اولین و برترین شرح این کتاب می باشد. احاطه مؤلف به مبانی فقهی و اصولی و دقت بی نظیر او این کتاب را سرآمد شروح مکاسب قرار داده است، متن روان و وسعت تتبع و عمق مطالب، این شرح را از دیگران ممتاز نموده است و در جای جای کتاب نکات بدیع و ابتکارات مؤلف دیده می شود.این کتاب به صورت شرح مزجی می باشد و کتاب مکاسب محرمه شرح نشده است و فقط کتاب های بیع و خیارات شرح داده شده است.از آنجایی که مؤلف از شاگردان ممتاز آخوند خراسانی (م ۱۳۲۹ ق) می باشد و در این کتاب در موارد زیادی به نظریات وی متعرض شده است در واقع این کتاب شرحی بر حاشیه آخوند بر مکاسب نیز می باشد. آقا بزرگ تهرانی در الذریعة در مورد آن می نویسد: حاشیة المکاسب طبع الجزء الاول منها فی مجلد کبیر و هی من خیرة حواشی هذا الکتاب.

[ویکی نور] حاشیة کتاب المکاسب تألیف محمدحسین بن محمدحسن معین التجار اصفهانی نجفی، مشهور به کمپانی (م 1361 ق).
کتاب المکاسب شیخ اعظم انصاری (م 1281 ق) از همان ابتدای نگارش مورد توجه محققین و فقهای عظام واقع شده است و شروح متعددی بر آن زده شده است که یکی از مشهورترین و معتبرترین این شروح، حاشیة کتاب المکاسب تألیف شیخ محمدحسین اصفهانی است.
این کتاب به نظر بعضی از فقهای معاصر همچون آیت اللهوحید بهبهانی و آیت الله سید محمد روحانی اولین و برترین شرح این کتاب می باشد. (به نقل از صفحۀ ب، مقدمۀ ناشر).
احاطۀ مؤلف به مبانی فقهی و اصولی و دقت بی نظیر او این کتاب را سرآمد شروح مکاسب قرار داده است، متن روان و وسعت تتبع و عمق مطالب، این شرح را از دیگران ممتاز نموده است و در جای جای کتاب نکات بدیع و ابتکارات مؤلف دیده می شود.
این کتاب به صورت شرح مزجی می باشد و کتاب مکاسب محرمه شرح نشده است و فقط کتاب های بیع و خیارات شرح داده شده است.

[ویکی فقه] حاشیه کتاب المکاسب (للهمدانی). حاشیة کتاب المکاسب تألیف فقیه محقق حاج آقا رضا بن محمد هادی همدانی (م ۱۳۲۲ ق) است.
کتاب حاشیه بر مکاسب آقا رضا همدانی از اولین شروح بر مکاسب شیخ اعظم انصاری و از عمیق ترین و دقیق ترین این شروح می باشد. این کتاب شامل تعلیقات و حواشی مؤلف از کتاب البیع تا آخر کتاب خیارات می باشد. اگر چه این کتاب به صورت نسخۀ خطی در گوشه های کتابخانه های خصوصی بوده است اما به دلیل اهمیت مطالب آن و توجه و عنایت علما و بزرگان از فقهاء، نسخه های خطی آن بیش از سایر تالیفات وی نسخه برداری شده و بزرگانی همچون شیخ محمد حسین اصفهانی (م ۱۳۶۱ ق)، محقق نائینی (م ۱۳۵۵ ق)، شیخ حسین حلی (م ۱۳۹۴ ق) و دیگران سعی داشته اند تا یک نسخه از آن را داشته باشند و از مطالب آن استفاده نمایند.
شیوۀ تالیف
روش و شیوۀ کتاب از ابتدا تا اواسط آن و از اواسط تا به پایان آن به دو گونه است. در ابتدا مطالب کتاب به صورت تقریر درس خارج و نظریات شخصی مؤلف بوده و ذکر عناوین ابواب و فروع مسائل مطرح شده از کتاب المکاسب شیخ، بیشتر به عنوان آغازگر بیان نظریات مؤلف می باشد. از اواسط کتاب با تغییر در شیوۀ نگارش، شرح عبارت های مکاسب به صورت باصطلاح شرح بالقول (قوله... اقول) می باشد. این کتاب نیز نظیر «مصباح الفقیه» و «حاشیة الرسائل» وی مملو از تحقیقات فقهی بدیع و تطبیق قواعد اصولی بر مصادیق آنان می باشد. عمق و پیچیدگی مطالب و تحقیقات دقیق همراه با بیان رسا و قلم روان، این کتاب را از سایر شروح و حواشی ممتاز نموده است و از طرف دیگر مؤلف آن، جزء معدود محشین مکاسب می باشد که از معروفترین شاگردان میرزای بزرگ شیرازی (م ۱۳۱۲ ق) بوده و تحقیقات و نظریات شیخ اعظم را به واسطۀ میرزای بزرگ درک نموده است.
تاریخ تالیف
با توجه به این که پس از نام شیخ انصاری (م ۱۲۸۱ ق) که از وی تعبیر به «شیخ مشایخنا» شده است عبارت های «قدس الله نفسه الزکیة» یا «طاب ثراه» آورده شده است (صفحات ۱۰۵ و ۱۳) که نشانگر وفات وی می باشد. و همین طور پس از ذکر نام میرزای شیرازی بزرگ (م ۱۳۱۲ ق) که از وی تعبیر به «سید مشایخنا» شده است عبارت های «دام ظله»، «ادام الله ایام افاضاته»، شده که نشانگر زنده بودن وی در زمان تالیف کتاب را دارد. (صفحات ۴۹۵، ۳۵۹، ۳۶۶). بنابراین این کتاب حدودا بین سال های ۱۲۸۱ ق تا ۱۳۱۲ ق تالیف شده است. از طرفی در مقدمۀ کتاب «حاشیة المکاسب» تالیف شیخ محمد حسین اصفهانی (م ۱۳۶۱ ق) به نقل از آیة الله العظمی سید محمد روحانی نوشته شده که این حاشیه مربوط به دوران جوانی آقا رضا همدانی بوده است. که با توجه به سال تولد مؤلف که ۱۲۵۰ ق است به احتمال زیاد این کتاب در حدود ۳۰ تا ۴۰ سالگی مؤلف یعنی سال های ۱۲۸۱ تا ۱۲۹۰ ق تالیف شده است.
تاریخ انتشار
...

[ویکی فقه] حاشیه کتاب المکاسب (کمپانی). کتاب المکاسب شیخ انصاری (م ۱۲۸۱ ق) از همان ابتدای نگارش مورد توجه محققین و فقهای عظام واقع شده است و شروح متعددی بر آن زده شده است که یکی از مشهورترین و معتبرترین این شروح، حاشیة کتاب المکاسب تالیف علامه محقق محمد حسین بن محمد حسن معین التجار اصفهانی نجفی، مشهور به کمپانی (م ۱۳۶۱ ق) است.
این کتاب به نظر بعضی از فقهای معاصر همچون آیت الله وحید بهبهانی و آیت الله سید محمد روحانی اولین و برترین شرح این کتاب می باشد. احاطه مؤلف به مبانی فقهی و اصولی و دقت بی نظیر او این کتاب را سرآمد شروح مکاسب قرار داده است، متن روان و وسعت تتبع و عمق مطالب، این شرح را از دیگران ممتاز نموده است و در جای جای کتاب نکات بدیع و ابتکارات مؤلف دیده می شود.این کتاب به صورت شرح مزجی می باشد و کتاب مکاسب محرمه شرح نشده است و فقط کتاب های بیع و خیارات شرح داده شده است.از آنجایی که مؤلف از شاگردان ممتاز آخوند خراسانی (م ۱۳۲۹ ق) می باشد و در این کتاب در موارد زیادی به نظریات وی متعرض شده است در واقع این کتاب شرحی بر حاشیه آخوند بر مکاسب نیز می باشد. آقا بزرگ تهرانی در الذریعة در مورد آن می نویسد: حاشیة المکاسب طبع الجزء الاول منها فی مجلد کبیر و هی من خیرة حواشی هذا الکتاب.
تاریخ تالیف
قسمت های مختلف کتاب در زمان های متفاوتی تالیف شده است بعضی از قسمت های آن در زمان زندگانی آخوند خراسانی و قبل از سال ۱۳۲۹ ق تالیف شده است و بعضی از قسمت ها بعد از وفات ایشان تالیف شده است.جلد اول و دوم و سوم که مباحث کتاب البیع را در بردارد به غیر از رساله حق و حکم تا سال ۱۳۴۸ یا ۱۳۴۹ ق پایان یافته است.رساله حق و حکم که در ضمن مطالب کتاب البیع جای گرفته است در زمان زندگانی آخوند خراسانی و قبل از سال ۱۳۲۹ ق تالیف شده است و بعدها مصنف آن را در ضمن کتاب البیع قرار داده است و در مطالب بعدی با عبارت (کما مر) به آن ارجاع داده است.اما حاشیه بر کتاب خیارات که در جلد چهارم و پنجم قرار دارد در زمان حیات آخوند خراسانی نگاشته شده است زیرا عبارت (دام ظله) پس از آن دیده می شود ولی بعدها این عبارت در نسخه های چاپی حذف شده و از عبارت (قدس سره) استفاده شده است که توضیح این تغییرات در مقدمه جلد چهارم ذکر شده است.
تاریخ انتشار
این کتاب اولین بار در سال ۱۳۶۴ ق، سه سال پس از وفات مؤلف چاپ شده است و بعدها در سال ۱۳۹۶ مجددا چاپ شده است.جلد دوم و سوم کتاب موجود در سال ۱۴۱۸ ق و جلد چهارم آن در سال ۱۴۱۹ ق چاپ شده است. محقق و مصحح آن شیخ عباس محمد آل سباع قطیفی می باشد.
نسخه شناسی
...