حاشیه سازنده

دانشنامه آزاد فارسی

حاشیۀ سازنده (constructive margin)
(یا: حاشیۀ واگرا) در زمین ساخت صفحه ای، ناحیۀ دورشدن دو صفحه از هم. ماگما یا سنگ های مذاب در طول این حاشیه به سطح زمین می رسند و پوستۀ جدیدی، معمولاً به صورت پشته، ایجاد می کنند. با گذشتِ زمان، مواد مذاب بیشتری به سطح می رسند و در بستر دریا گسترش می یابند، مثلاً، بالاآمدن ماگما در پشتۀ میان اقیانوس اطلس موجب شده است بستر این اقیانوس پنج سانتی متر در سال رشد کند. آتشفشان ها ممکن است در طول پشته ها تشکیل و به همین ترتیب، سبب ایجاد جزایری، مثل جزیرۀ ایسلند، شوند. فوران های آتشفشانی در حاشیه های صفحه ایِ سازنده نسبتاً آرام است و گدازه های آتشفشانی پس از سردشدن بازالت تولید می کنند. ماگما از میان پشتۀ میان اقیانوسی خارج می شود، پوستۀ جدیدی می سازد، و بستر اقیانوس را گسترش می دهد. پیدایش شکافت در صفحات پوسته ای، جایی که در آن مواد جدید شکل می گیرند، موجب رانده شدن صفحات به دو طرف می شوند. این پدیده معمولاً براثرِ عمل آتشفشانی رخ می دهد.

پیشنهاد کاربران

بپرس