حادثهٔ شاتل فضایی کلمبیا ( انگلیسی: Space Shuttle Columbia disaster ) یک حادثهٔ مرگبار در برنامهٔ فضایی ایالات متحده آمریکا بود که در ۱ فوریهٔ سال ۲۰۰۳ اتفاق افتاد. این حادثه زمانی رخ داد که شاتل فضایی کلمبیا با وارد شدن به جو زمین متلاشی، و ۷ سرنشین آن نیز کشته شدند. این حادثه، دومین حادثهٔ مرگبار در برنامهٔ شاتل های فضایی بود. نخستین حادثه مربوط به شاتل فضایی چلنجر بود که در سال ۱۹۸۶، بلافاصله پس از پرتاب متلاشی شد. این سانحه باعث به تعویق افتادن سفرهای فضایی شاتل های ناسا تا ژوئن ۲۰۰۵ میلادی شد. تحقیقات سال ۲۰۱۴ ناسا در رابطه با این فاجعه مشخص کرد که سرنشینان، چند لحظه قبل از متلاشی شدن شاتل فضایی، بر اثر برون جوش و باروتروما شدید کشته شده بودند. [ ۱]
هنگام پرتاب شاتل به فضا، قطعه ای ۷۵۰ گرمی از فوم محافظ حرارتی مخزن خارجی شاتل فضایی شاتل کنده شد و به موزاییک کامپوزیت کربن - کربن عایق حرارت بال چپ اصابت کرد. برخورد این قسمت باعث ایجاد شکافی در لبه حمله بال شد و هنگام بازگشت به زمین و در جو که شاتل با گرمای زیادی روبرو بود، دمای زیاد و گازهای گرم باعث شکسته شدن بال از داخل و در نتیجه تکه تکه شدن شاتل شد. [ ۲]
بررسی فیلم ها و عکس های پرتاب شاتل، نگرانی هایی را در مورد امکان آسیب رساندن این فومها به شاتل در میان مهندسان ایجاد کرده بود و حتی برخی تلاش کرده بودند که از وزارت دفاع آمریکا ( فرماندهی راهبردی ایالات متحده آمریکا ) خواسته شود تا عکس هایی را از شاتل در حال گردش مداری تهیه کند، اما مدیران ناسا که نگران ایجاد تأخیر در نتیجه مانورهای مورد نیاز برای عملیات عکسبرداری بودند با این عملیات مخالفت کرده بودند. [ ۳]
در فضاپیمای کلمبیا امکانی برای انجام تعمیرات فضایی در حین گردش مداری وجود نداشت. برخی معتقدند که در صورت کشف آسیب دیدگی موزاییک عایق این امکان بود که فضاپیمای آتلانتیس که در حال آماده سازی برای مأموریت عادی اس تی اس - ۱۱۴ بود، سریعاً پرتاب شود و در کنار کلمبیا پهلو بگیرد و فضانوردان کلمبیا را با راهپیمایی فضایی به آن منتقل کنند. استفاده از ایستگاه فضایی بین المللی امکانپذیر نبود، زیرا سوخت کلمبیا برای رسیدن به مدار ایستگاه فضایی بین المللی کافی نبود.
جداشدن فوم از مخزن سوخت خارجی، چندین بار در ماموریت های پیشین ناسا نیز اتفاق افتاده بود و معمولاً جداشدن و برخورد فوم و یخ از تانکر خارجی منجر به صدمه دیدن کاشی های عایق حرارتی شاتل می شد، اما از آنجاکه فضاپیماهای پیشین بدون حادثه از سفر فضایی برگشته بودند، مدیریت ناسا به بررسی و پیشگیری جدی این مشکل نپرداخته بود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهنگام پرتاب شاتل به فضا، قطعه ای ۷۵۰ گرمی از فوم محافظ حرارتی مخزن خارجی شاتل فضایی شاتل کنده شد و به موزاییک کامپوزیت کربن - کربن عایق حرارت بال چپ اصابت کرد. برخورد این قسمت باعث ایجاد شکافی در لبه حمله بال شد و هنگام بازگشت به زمین و در جو که شاتل با گرمای زیادی روبرو بود، دمای زیاد و گازهای گرم باعث شکسته شدن بال از داخل و در نتیجه تکه تکه شدن شاتل شد. [ ۲]
بررسی فیلم ها و عکس های پرتاب شاتل، نگرانی هایی را در مورد امکان آسیب رساندن این فومها به شاتل در میان مهندسان ایجاد کرده بود و حتی برخی تلاش کرده بودند که از وزارت دفاع آمریکا ( فرماندهی راهبردی ایالات متحده آمریکا ) خواسته شود تا عکس هایی را از شاتل در حال گردش مداری تهیه کند، اما مدیران ناسا که نگران ایجاد تأخیر در نتیجه مانورهای مورد نیاز برای عملیات عکسبرداری بودند با این عملیات مخالفت کرده بودند. [ ۳]
در فضاپیمای کلمبیا امکانی برای انجام تعمیرات فضایی در حین گردش مداری وجود نداشت. برخی معتقدند که در صورت کشف آسیب دیدگی موزاییک عایق این امکان بود که فضاپیمای آتلانتیس که در حال آماده سازی برای مأموریت عادی اس تی اس - ۱۱۴ بود، سریعاً پرتاب شود و در کنار کلمبیا پهلو بگیرد و فضانوردان کلمبیا را با راهپیمایی فضایی به آن منتقل کنند. استفاده از ایستگاه فضایی بین المللی امکانپذیر نبود، زیرا سوخت کلمبیا برای رسیدن به مدار ایستگاه فضایی بین المللی کافی نبود.
جداشدن فوم از مخزن سوخت خارجی، چندین بار در ماموریت های پیشین ناسا نیز اتفاق افتاده بود و معمولاً جداشدن و برخورد فوم و یخ از تانکر خارجی منجر به صدمه دیدن کاشی های عایق حرارتی شاتل می شد، اما از آنجاکه فضاپیماهای پیشین بدون حادثه از سفر فضایی برگشته بودند، مدیریت ناسا به بررسی و پیشگیری جدی این مشکل نپرداخته بود.
wiki: حادثه شاتل فضایی کلمبیا