حاجب الدوله

حاجب الدّوله (۱۲۲۴ـ۱۲۸۴ق)
حاجی علی خان مقدم مراغه ای، از امرا و رجال دورۀ ناصری . وی در ابتدا جزو غلام بچگان عباس میرزا نایب السلطنه بود و پس از مرگ او وارد دستگاه محمدشاه قاجار شد و مقام صندوقداری و خوانسالاری یافت اما در اواخر عمر محمدشاه ، به دلیل حیف و میل اموال ، معزول و تبعید گردید (۱۲۶۱ق). پس از فوت محمدشاه ، خود را به مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه نزدیک ساخت و مقام نظارت را به دست آورد و مأمور وصول مالیات گیلان شد (۱۲۶۵ق). پس از تاجگذاری ناصرالدین شاه، به پاس خدماتش به مهدعلیا، به مقام فراشباشی نائل شد. در ۱۲۶۸ق پس از خلع میرزا تقی خان امیرکبیر از صدارت و تبعید او به کاشان مأمور کشتن او گردید و پس از آن لقب «حاجب الدوله » گرفت. بعد از آن ، همواره مورد توجه و اعتماد شاه و مهدعلیا قرار داشت . در ۱۲۷۴ق، مأمور اجرای جشن ولایتعهدی محمد قاسم میرزا فرزند شاه شد. وی پس از عزل میرزا آقاخان نوری ، معزول و به گلپایگان تبعید گردید و پس از چند سال با وساطت مهدعلیا، عفو شد و با لقب ضیاءالملک به حکومت لرستان و خوزستان رسید (۱۲۷۶ق). سال بعد به علت کسالت به تهران آمد و مدتی در سلک وزرای دربار و اعضای دارالشورای دولتی قرار گرفت. در ۱۲۸۳ق حاکم همدان شد. پیکرش را در آستانۀ حضرت معصومه در قم به خاک سپردند.