محمدحسین مصورالملکی معروف به حاج مصورالملکی ( ۱۲۶۸–۱۳۴۸. ش ) طراح، نقاش، نگارگر، تذهیب کار، قلمدان ساز و شاعر بلندآوازهٔ اصفهانی بود که در نقاشی و مینیاتور به اوج کمال رسید. حاج مصورالملکی به شیوه های مختلف نقاشی آشنایی کامل داشت. علاوه بر مینیاتور و طراحی و قلم گیری و تشعیر و تذهیب، تابلوهای رنگ روغن و نقشه های بسیار زیبای فرش هم می ساخت. او حاج میرزا آقا امامی را پیش کسوت و هنرمند واقعی دانسته و مینیاتورهای رستم شیرازی و محمود فرشچیان را ستوده است.
... [مشاهده متن کامل]
مصورالملکی از اولین مرمت کنندگان نقاشی های چهل ستون در دهه ۲۰ شمسی بود و گفته می شود که وی تنها بر روی تابلوهای بالای طره در تالار اصلی کار کرده است.
او در یک خانواده هنرمند به دنیا آمد و ریشهٔ این هنر موروثی در خانوادهٔ وی تا دورهٔ صفوی دنبال می شود. او فرزند محمد حسن نقاش و نوهٔ زین العابدین نقاش و نبیرهٔ محمد کریم نقاش بود. اما مقام هنری هیچ کدام از آنان به درجهٔ استادی حاج مصور الملکی نمی رسد.
محمدحسین مصورالملکی در سال ۱۲۶۹ شمسی در اصفهان متولد شد. پانزده ساله بود که جنگ بین مشروطه خواهان و طرفداران استبداد رخ داد و اصفهان دچار هرج و مرج و ناامنی شد و در همین زمان پدر خود را از دست داد و ناگزیر مسئولیت خانواده را بر دوشش افتاد و کار پدر را در ساختن قلمدان دنبال کرد تا مخارج زندگی خانواده را تأمین کند. سپس به تذهیب و نقاشی رنگ و روغن پرداخت.
در ابتدای سلطنت رضا شاه از طریق روسیه، لهستان و بلژیک، به پاریس رفت و مدت شش ماه در فرانسه اقامت نمود. در آنجا با آرتور پوپ ( که در این زمان مشغول نگارش کتاب معروفش دربارهٔ هنر ایران بود ) و همسرش آشنا شد. آرتور پوپ از او تقاضا نمود در تصویرسازی کتابش او را یاری دهد. مصورالملکی هم پذیرفت و هر روز ساعت ها به این کار اشتغال داشت. از این رو هنگام بازگشت به ایران حس می کرد راه خود را یافته است.
از حاج مصورالملکی تابلوهای متعددی برجای مانده است اما او خود از میان همهٔ آثارش، به تابلو تخت جمشید عشق می ورزید. او با این تابلو در نمایشگاه جهانی بروکسل برنده شد و جایزه گرفت. او برای ترسیم این تابلو نفیس و بی نظیر، سال ها به تماشا و کاوش پرداخت و از دانستنی های دو باستان شناس و حفار معروف در تخت جمشید به نام های «مستر ریچاردز» و «هرتسفلد» آلمانی استفاده کرد. او علاوه بر ساختمان معظم تخت جمشید، چهار هزار چهره در این تابلو به تصویر کشیده است. خود او معتقد است فرق میان کاخ تخت جمشید و تابلو او در این است که: «آن ویران شده ولی این سالم است». همان زمان خواستند تابلو را به مبلغ ده میلیون تومان خریداری نمایند ولی او با وجود بضاعت کم، از فروش آن خودداری کرد و به فرزندانش نیز وصیت نمود که از آنجایی که این اثر هنری دارای ارزش ملی است آن را عزیز بدارند و به فروش نرسانند. او می گفت: «جهت به تصویر کشیدن این تابلو به مرحله ای رسیدم که تمام ذهنم انباشته از تخت جمشید بود. حتی قدم های سنگین سربازان جاویدان را روی سنگفرش ها می شنیدم. ارابه ها را با چرخ های زمخت و کوچکشان که در حرکت بودند و طنین سم اسب ها را که در هیاهوی ارابه ها محو می شد؛ می شنیدم، در چشم انداز آپادانا، باغ هایی را که در متن کم رنگ و غبارآلود، به چشم می خورد، همه را حس می کردم. »
... [مشاهده متن کامل]
مصورالملکی از اولین مرمت کنندگان نقاشی های چهل ستون در دهه ۲۰ شمسی بود و گفته می شود که وی تنها بر روی تابلوهای بالای طره در تالار اصلی کار کرده است.
او در یک خانواده هنرمند به دنیا آمد و ریشهٔ این هنر موروثی در خانوادهٔ وی تا دورهٔ صفوی دنبال می شود. او فرزند محمد حسن نقاش و نوهٔ زین العابدین نقاش و نبیرهٔ محمد کریم نقاش بود. اما مقام هنری هیچ کدام از آنان به درجهٔ استادی حاج مصور الملکی نمی رسد.
محمدحسین مصورالملکی در سال ۱۲۶۹ شمسی در اصفهان متولد شد. پانزده ساله بود که جنگ بین مشروطه خواهان و طرفداران استبداد رخ داد و اصفهان دچار هرج و مرج و ناامنی شد و در همین زمان پدر خود را از دست داد و ناگزیر مسئولیت خانواده را بر دوشش افتاد و کار پدر را در ساختن قلمدان دنبال کرد تا مخارج زندگی خانواده را تأمین کند. سپس به تذهیب و نقاشی رنگ و روغن پرداخت.
در ابتدای سلطنت رضا شاه از طریق روسیه، لهستان و بلژیک، به پاریس رفت و مدت شش ماه در فرانسه اقامت نمود. در آنجا با آرتور پوپ ( که در این زمان مشغول نگارش کتاب معروفش دربارهٔ هنر ایران بود ) و همسرش آشنا شد. آرتور پوپ از او تقاضا نمود در تصویرسازی کتابش او را یاری دهد. مصورالملکی هم پذیرفت و هر روز ساعت ها به این کار اشتغال داشت. از این رو هنگام بازگشت به ایران حس می کرد راه خود را یافته است.
از حاج مصورالملکی تابلوهای متعددی برجای مانده است اما او خود از میان همهٔ آثارش، به تابلو تخت جمشید عشق می ورزید. او با این تابلو در نمایشگاه جهانی بروکسل برنده شد و جایزه گرفت. او برای ترسیم این تابلو نفیس و بی نظیر، سال ها به تماشا و کاوش پرداخت و از دانستنی های دو باستان شناس و حفار معروف در تخت جمشید به نام های «مستر ریچاردز» و «هرتسفلد» آلمانی استفاده کرد. او علاوه بر ساختمان معظم تخت جمشید، چهار هزار چهره در این تابلو به تصویر کشیده است. خود او معتقد است فرق میان کاخ تخت جمشید و تابلو او در این است که: «آن ویران شده ولی این سالم است». همان زمان خواستند تابلو را به مبلغ ده میلیون تومان خریداری نمایند ولی او با وجود بضاعت کم، از فروش آن خودداری کرد و به فرزندانش نیز وصیت نمود که از آنجایی که این اثر هنری دارای ارزش ملی است آن را عزیز بدارند و به فروش نرسانند. او می گفت: «جهت به تصویر کشیدن این تابلو به مرحله ای رسیدم که تمام ذهنم انباشته از تخت جمشید بود. حتی قدم های سنگین سربازان جاویدان را روی سنگفرش ها می شنیدم. ارابه ها را با چرخ های زمخت و کوچکشان که در حرکت بودند و طنین سم اسب ها را که در هیاهوی ارابه ها محو می شد؛ می شنیدم، در چشم انداز آپادانا، باغ هایی را که در متن کم رنگ و غبارآلود، به چشم می خورد، همه را حس می کردم. »
