حاج جمال فومنی. [ ج َ ل ِ م َ / م ِ ]. ( اِخ ) از بزرگان گیلان است ، در نیمه دوم سده دوازدهم ، و آنگاه که محمد حسن خان قاجار به این ولایت لشکر کشید، حاج جمال بمقاومت بر وی بر خاست و سپس بقید اطاعت او در آمد. در حواشی و توضیحات مجمل التواریخ آمده است :«در سال 1165 از مازندران با لشکر بسیار از راه ساحل بگیلان رفت حاج جمال فومنی که از اعاظم گیلان پیه پس و در آن هنگام بر جمع آن ولایت فرمان روا و حکمران بود در مقام ممانعت او برآمد و با جمعی در پس سنگر نشسته به مدافعه پرداخت و مدتی پایداری کرد تا اینکه جمعی از مردم آن ولایت که به حاجی جمال دشمنی داشتند با محمد حسن خان سازش کرده از مدافعه خودداری نموده راه دخول بر لشکر او گشودند حاجی جمال از نگاهداری و حفظ آن ولایت عاجز شده و ناچار قبول اطاعت کرده و در سلک پیروان او در آمد محمد حسن خان بعد از اخذ مال و گرفتن منال حکومت را باز بحاج جمال واگذار کرده و جماعت عمارلو را که بشرارت مشهور و در آن ولایت مسکن داشتند تأدیب و تنبیه کرده از راه قزوین و طالقان و تنکابن بمازندران بازگشت.»
