جیمز مک کین کتل

[ویکی فقه] جیمز مک کین کتل (۱۸۶۰-۱۹۴۴ م) روان شناس مشهور آمریکایی است. در محافل علمی، او را با عنوان روان سنج (Psychometrics) می شناسند. وی نخستین کسی است که دوران کارآموزی و همکاری خود را با ویلهلم وونت با موفقیت به پایان رسانید.
جیمز مک کین کتل در ۲۵ می سال ۱۸۶۰ در آمریکا متولد و در ۲۰ ژوئن سال ۱۹۴۴ از دنیا رفت. وی تحصیلات دوره لیسانس خود را در "لافایت کالج" گذراند. بعد از تحصیل فلسفه به اروپا رفت و از ۱۸۸۰ تا ۱۸۸۲ در آنجا ماند و در این دوران او در سخنرانی های لوتز (Herman Latze) در گوتین و وونت (Wilhelm Maximilian Wundt) در لایپزیک حاضر می شد. این تجربیات تاثیری تعیین کننده در کارهای آینده او داشت.با به دست آوردن یک بورس تحصیلی وی به امریکا بازگشت و به مدت یک سال به جانز هاپکینز رفت و در آنجا در زمره شاگردان هال درآمد. در ۱۸۸۳، او به لایپزیک برگشت و به دستیاری وونت پرداخت و سه سال در آنجا ماند.در این دوره، "زمان واکنش" موضوع مهمی برای تحقیقات روان شناسی شده بود. وونت آزمایش واکنش را برای اندازه گیری زمان لازم برای فرایندهایی ابتدایی از قبیل ادارک، انتخاب و تداعی به کار می برد. این اندازه گیری ها را "زمان سنجی ذهنی" می نامیدند.کتل بیشتر علاقمند بود که زمان واکنش کلی را به عنوان ابزاری برای مطالعه توجه، خستگی، و تمرین به کار برد. این روش او را قادر ساخت تا علاقه خود به تفاوت های فردی را دنبال کند. تمام تجربه های کتل در لایپزیک با زمان سروکار داشت، اما نه فقط زمان واکنش. او همچنین زمان نمایش دادن لازم حرف، کلمات، رنگ ها و تصاویر را برای درک آن ها اندازه گرفت.
کریمی، یوسف، تاریخچه و مکاتب روان شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، ۱۳۸۵، چاپ هفتم، ص۱۵۱-۱۵۰.
در زمانی که وی استاد دانشگاه پنسیلوانیا بود (۱۸۹۱-۱۸۸۸) به ساختن آزمون های مختلف پرداخت. در گزارش معروف خویش برای نخستین بار در سال ۱۸۹۰ اصطلاح آزمون های روانی را در آثار چاپی خود به کار برد. بر اثر آن انجمن روان شناسان آمریکا در سال ۱۸۹۵ کمیته ای را در زمینه امور تربیتی مامور ادامه پژوهش های او نمود.
پارسا، محمد، زمینه نوین روان شناسی، تهران، بعثت، ۱۳۸۳، چاپ بیستم، ص۱۵۵.
کتل، از شاگردان وونت و از همکاران گالتون بود و تحت تاثیر عقاید آن ها قرار داشت. با اینکه وونت و شاگردان او تفاوت های فردی را نادیده می گرفتند و به دنبال کشف قوانین کلی درباره واقعیت های ذهنی بودند، کتل به اندازه گیری تفاوت های فردی علاقه داشت.
حمزه، گنجی، روان شناسی تفاوت های فردی، تهران، بعثت، ۱۳۷۵، چاپ ششم، ص۴۰.
...

جیمز مک کین کتل ( به انگلیسی: James Mckeen Cattell ) در ایستون واقع در پنسیلوانیای ایالات متحده آمریکا متولد شد، و درجه لیسانس خود را در سال ۱۸۸۰ میلادی از کالج لافایت که ریاستش را پدرش به عهده داشت دریافت کرد. به پیروی از رسم رفتن به اروپا برای تحصیلات تکمیلی او نیز اول به گوتینگن و سپس به لایپزیک نزد وونت رفت. در سال ۱۸۸۲ مقاله ای نوشت که باعث شد از دانشگاه جان هاپکینز بورس تحصیلی دریافت کند. در آن زمان به فلسفه علاقه داشت و در نیمسال اول تحصیلش هیچ درسی از روان شناسی ارائه نمی شد. به نظر می رسد کتل بر اثر آزمایش های شخصی خود بر روی داروها به روان شناسی علاقه مند شده باشد.
او مواد مختلف از حشیش گرفته تا مورفین، تریاک، کافئین، تنباکو و شکلات را آزمایش کرد. متوجه شد که نتایج از لحاظ شخصی و هم از لحاظ حرفه ای جالبند. بعضی از داروها به ویژه حشیش او را شاداب می کرد و افسردگی را که دچارش بود کاهش می داد. او به تأثیرات داروها در کارکرد ذهنی خود نیز علاقه مند بود. [ ۱]
اعتبار کتل معمولاً به این است که در به حرکت در آوردن روان شناسی آمریکا به سوی یک رویکرد عمومی و مبنی بر آزمون در مطالعه فرایندهای ذهنی تأثیر داشته است. روان شناسی او به توانایی انسان توجه داشت تا محتوای هوشیاری و از این لحاظ به کارکردگرایی نزدیک می شود هر چند که او مانند هال و جیمز هرگز به صورت رسمی در این جنبش وارد نشد. اما، با تأکیدی که بر فرایندهای ذهنی بر حسب مفید بودنشان برای موجود زنده داشت او معرف روح مکتب کارکردگرایی آمریکایی به حساب می آید. [ ۲]
علاوه بر زمان واکنش و تفاوت های فردی، پژوهش های او به خواندن، ادراک، تداعی معانی، پسیکوفیزیک، و ترتیب روش شایستگی نیز ارتباط داشت. . [ ۳]