جیرفت شهرستان

جیرُفْت، شهرستانشهرستانی در مرکز جنوب شرقی استان کرمان مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های ساردوئیه و جبال بارز با مرکزیت اداری شهر جیرفت. از شمال به شهرستان کرمان، از شرق به شهرستان بَم، از جنوب به شهرستان های عنبرآباد و کهنوج و از غرب به شهرستان بافت محدود است. بخش وسیعی از این شهرستان را کوه های بلندی چون بهرآسمان (۳,۸۸۶ متر) و جبال بارز فراگرفته و بخش کوچکی از آن متشکل از دشت نسبتاً هموار جیرفت است. رودخانۀ هلیل رود و ریزابه های متعددش این شهرستان را مشروب و دشت بسیار حاصل خیز جیرفت را آبیاری می کند. سد جیرفت یا هلیل رود از عوامل حاصل خیزی این منطقه است. اقلیم آن در ارتفاعات معتدل تا معتدل مایل به سرد است و در دشت جیرفت معتدل مایل به گرم و خشک است. جمعیت آن ۱۸۷,۵۹۵ نفر است (۱۳۸۵) و مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از درب بهشت، جبال بارز (محمدآباد) رضی آباد، صاحب آباد، دولت آباد، خاتون آباد، کهوروئیه، ده پیش سفلی، میجان سفلی، و سغدر. راه کرمان به جیرفت و کهنوج و همچنین راه بافت به کهنوج و ایرانشهر، خطوط ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند. شهرستان جیرفت از حاصل خیزترین و بارآورترین نواحی ایران است و مهم ترین فرآورده های آن عبارت اند از خرما، مرکبات، غلات، پنبه، حبوبات، دانه های روغنی، علوفه، لبنیات، و محصولات دامی و جالیزی. مقبرۀ آخوند که مربوط به دورۀ صفوی است و همچنین گورخانه یا آرامگاه امیرحیدر که متعلق به اوایل قرن ۱۱ است، از آثار تاریخی این شهرستان محسوب می شود.