جیرجیر

جیرجیر ( به انگلیسی: Stridulation ) عمل تولید صدا از طریق مالش دو قسمت از بدن به هم است. این اصطلاح عملاً بیشتر برای اشاره به تولید صدای بدنی حشرات استفاده می شود که هدف از آن جلب توجه جنس مخالف است. در حشرات بیشتر نرها هستند که با جیرجیر توجه ماده ها را جلب می کنند. البته بسیاری از ماده ها نیز زمانی که نر با رقص عشق نزدیک شود با جیرجیر کردن پاسخ می دهند.
از حشراتی که جیرجیر می کنند می شود به جیرجیرک، زنجره، و ملخ اشاره کرد. در اندام هایی که صدای جیرجیر تولید می کنند ردیفی از دندانه یا لبه ای آج دار مشاهده می شود که روبه روی آن ها سطحی سخت قرار دارد که اندام دندانه دار بر روی آن کشیده می شود. به اندام دندانه دار جیرجیرکننده خراشنده plectrum و به سطح سفتی که شیارهای ریزی دارد و خراشنده بر روی آن کشیده می شود سوهانچه file یا خراشیده stridulitrum یا pars stridens گفته می شود.
گاه اندامی که سوهانچه را حمل می کند با لرزش های خود باعث تولید صدا می شود.
زنجره های نر در شکم خود غشایی دارند که دُهُلَک نام دارد و جیرجیر یا همان صدای ویژه این جانور به وسیله آن تولید می شود. در شاپرک های ببری Arctiidae دهلک ناحیه ای تغییریافته از سینه گاه است که تقه هایی با بسامد بالا در آن تولید می شود.