جی پروتئین

جی پروتئین یا پروتئینِ پیوندشونده به نوکلئوتید گوانوزین ( به انگلیسی: Guanosine Nucleotide - binding Protein ) ، پروتئینی است که می تواند گوانوزین تری فسفات ( GTP ) را به گوانوزین دی فسفات ( GDP ) تبدیل کند. [ ۱]
جی پروتئین ها گیرنده هایی پروتئینی هستند که یک سمت آن ها خارج از سلول و سمت دیگرشان داخل سلول قرار دارد ( عبورکننده از عرض غشا ) . این سیستم نوعی پیامرسان برای مواد شیمیایی خاصی مثل هورمون ها و پیامرسان عصبی در سطح غشای سلول است. به عنوان مثال گیرنده های سرپنتینی از ۷ مارپیچ تشکیل شده که از عرض غشا می گذرند. اتصال مادهٔ شیمیایی به این گیرنده ها و تغییر شکل سه بعدی آن ها روی پروتئین دوم موجود در این سیستم ( جی پروتئین متحرک یا Gs ) در سطح سیتوزولی غشا اثر می گذارد. خود این پروتئین از سه زیر واحدα، βوγ تشکیل شده است. به زیرواحد آن GDP متصل است که بعد از تغییر شکل گیرنده توسط هورمون، به GTP تبدیل می شود. GTP باعث می شود که زیر واحدα از دوتای دیگر جدا شده و به سمت یک پروتئین غشایی دیگر حرکت کند. پروتئین غشایی جدید آدنیلیل سیکلاز است که بعد از اتصال به زیر واحد آلفا فعال شده و ATP را به cAMP تبدیل می کند. در صورتی که GTP مجدداً بهGDP تبدیل شود آدنیلیل سیکلاز از فعالیت بازمی ماند. [ ۱] [ ۲]
جی پروتئین ها دو نوع اند:
• جی پروتنین سیتوزولی که در سنتز و انتقال نقش دارد.
• جی پروتئین های غشایی که با ژرانیل، فارنسیل یا پرنیل به غشا متصل می شوند. راس یک جی پروتئین غشایی واجد GTP می باشد؛ که محصول پروتوانکوژن می باشد و به صورتهای H - ras, K - ras, N - ras وجود دارد. جی پروتئین همراه گیرنده غشاگذر هستند. مولکول های سیگنال اتصال پیدا مکنند به دامنه واقع شده در خارج از سلول. دامنه داخل سلولی جی پروتین را فعال می کند. جی پروتئین فعال شده یک آبشار از ترکیبات بیشتر است به راه می اندازد و در نهایت باعث می شود در پایین دست تغییر در سلول به وجود اید. [ ۳] [ ۴] [ ۵]