جُوِیْنی، خاندان (قرون ۵ـ۷ق)
از خاندان های قدیم و معروف ایرانی در مشاغل حکومتی و دیوانی. نَسَب این خانواده به فَضْلِ بن رَبیع می رسد. خاندان جوینی در دستگاه سلجوقیان، خوارزمشاهیان و مغولان خدمت کردند و در تداوم سنن و حفظ اندیشه های ایرانی مؤثر بودند. در دوران پس از حملۀ مغول، خاندان جوینی عامل مهمی در تعدیل رفتار مغولان و سامان یافتن حیات اقتصادی و اجتماعی ایران به شمار می آمدند. اولین فرد شناخته شدۀ این خاندان، مُنْتَجَبُ الدّین بدیع کاتب، رئیس دیوان انشای سلطان سَنْجَر سلجوقی بود. دومین فرد مشهور این خاندان، بهاءُالدّین محمد بن علی یَمنی، در ۵۶۸ق به سلطان تَکِشْ خوارزمشاه پیوست و مورد توجه او قرار گرفت. فرزندش، شمسُ الدّین محمد، از ملازمان سلطان محمد خوارزمشاه و مستوفی دیوان وی بود. بهاءالدین محمد بن محمد ملازم حکام مغول در دورۀ فترت قبل از پیدایش حکومت ایلخانی و مورد اعتماد آن ها بود. وی صاحب دیوانی ممالک را به دست آورد و در زمان ارغون شاه نیابت حکومت آذربایجان، گرجستان و روم را نیز برعهده داشت. پسرانش، شَمسُ الدّین محمد و عَلاءُالدّین عَطامَلِک، نیز به دستگاه مغولان پیوستند. شمسُ الدّین محمد ۲۴ سال صاحب دیوانِ قلمرو ایلخانان در دوران هولاکوخان، اباقاخان و احمدخان تِکودار بود و عَطامَلِک صاحب تاریخ جهانگشای جوینی حکومت عراق عرب را به دست آورد. این دو برادر در دوران پرآشوب ایلخانان منشأ خدمات فراوان و حامی علم و ادب بودند.
از خاندان های قدیم و معروف ایرانی در مشاغل حکومتی و دیوانی. نَسَب این خانواده به فَضْلِ بن رَبیع می رسد. خاندان جوینی در دستگاه سلجوقیان، خوارزمشاهیان و مغولان خدمت کردند و در تداوم سنن و حفظ اندیشه های ایرانی مؤثر بودند. در دوران پس از حملۀ مغول، خاندان جوینی عامل مهمی در تعدیل رفتار مغولان و سامان یافتن حیات اقتصادی و اجتماعی ایران به شمار می آمدند. اولین فرد شناخته شدۀ این خاندان، مُنْتَجَبُ الدّین بدیع کاتب، رئیس دیوان انشای سلطان سَنْجَر سلجوقی بود. دومین فرد مشهور این خاندان، بهاءُالدّین محمد بن علی یَمنی، در ۵۶۸ق به سلطان تَکِشْ خوارزمشاه پیوست و مورد توجه او قرار گرفت. فرزندش، شمسُ الدّین محمد، از ملازمان سلطان محمد خوارزمشاه و مستوفی دیوان وی بود. بهاءالدین محمد بن محمد ملازم حکام مغول در دورۀ فترت قبل از پیدایش حکومت ایلخانی و مورد اعتماد آن ها بود. وی صاحب دیوانی ممالک را به دست آورد و در زمان ارغون شاه نیابت حکومت آذربایجان، گرجستان و روم را نیز برعهده داشت. پسرانش، شَمسُ الدّین محمد و عَلاءُالدّین عَطامَلِک، نیز به دستگاه مغولان پیوستند. شمسُ الدّین محمد ۲۴ سال صاحب دیوانِ قلمرو ایلخانان در دوران هولاکوخان، اباقاخان و احمدخان تِکودار بود و عَطامَلِک صاحب تاریخ جهانگشای جوینی حکومت عراق عرب را به دست آورد. این دو برادر در دوران پرآشوب ایلخانان منشأ خدمات فراوان و حامی علم و ادب بودند.
wikijoo: جوینی،_خاندان_(قرون_۵ـ۷ق)