جودَت، عبدالله (مارطیه ۱۸۶۹ـ استانبول ۱۹۳۲)
مترجم، شاعر و از فعالان سیاسی کردتبار ترکیه. در ۱۸۹۴ از دانشکدۀ پزشکی فارغ التحصیل شد. در دورۀ تحصیل همراه چندین تن از دانشجویان در ۱۸۸۹ گروهی مخفی با نام اتحاد عثمانی برای سرنگونی حکومت سلطان عبدالحمید دوم تشکیل داد که بعدها با نام اتحادّ و ترقی فعالیت می کرد. به علّت فعالیت های سیاسی و مخالفت با حکومت بارها دستگیر و زندانی (۱۸۹۵) و در ۱۸۹۶ با تصمیم هیئت وزیران به طرابلس غرب (لیبی) تبعید شد. در آن جا نیز فعالیت های سیاسی خود را ادامه داد و با نام مستعار «یک کرد» برای مجلات میزان و مشورت مقاله می نوشت. در ۱۸۹۷ به ژنو گریخت و نشریۀ عثمانی را منتشر کرد و وارد کمیتۀ مرکزی جمعیت اتحاد و ترقی شد. در ۱۸۹۹ با سمت پزشک سفارت عثمانی به وین رفت اما در ۱۹۰۳ از سفارت وین اخراج و محکوم به ترک اتریش شد. در ۱۹۰۴ به ژنو برگشت و در آن جا با تأسیس چاپخانه ای مجلۀ اجتهاد را منتشر و در همین سال به تأسیس جمعیت اتحاد و انقلابِ عثمانی کمک کرد و متعاقب آن، از سوئیس اخراج شد. پس از آن نشریۀ اجتهاد و کتابخانه اش را به مصر برد و فعالیت های سیاسی خود را ادامه داد. بعد از سقوط سلطان عبدالحمید دوم به استانبول بازگشت (۱۹۱۱) و سرانجام دومین رئیس فرقۀ دموکرات شد. نشریۀ اجتهاد به سبب مقالات دین ستیزانۀ او چندبار تعطیل شد. در جمعیت تجزیه طلب تعالی کردستان در انگلستان همکاری فعالانه داشت. بعد از جنگ جهانی اول دوبار به مقام وزارت بهداشت رسید و هر دوبار از کار برکنار شد. بهائیت را به عنوان دینی جدید پذیرفت. اواخر عمر را در انزوا و تنهایی سپری کرد. مسلمانان به او لقب «عدوالله» دادند. از آثار اوست: فنون و فلسفه؛ محکمۀ کُبری؛ حدّ تأدیب؛ نگاهی تاریخی و فلسفی به جهان اسلام (۱۹۲۲)؛ ترجمۀ کتاب بررسی تاریخ اسلام گرایی دوزی، خاورشناس فرانسوی، با عنوان تاریخ اسلامیت؛ ترجمۀ فیزیولوژی تفکر اثر لودویگ بوخنر (۱۸۹۲)؛ مجموعۀ شعر موسیقی خیال انگیز (۱۹۳۱)، ترجمۀ رباعیات خیام (استانبول ۱۹۱۴)، ترجمۀ گزیده ای از اشعار مولانا با عنوان دل مست مولانا (استانبول ۱۹۲۱) و مجموعۀ شعر: هیچ؛ طلوعات؛ قهریات. وی هملت و چند اثر دیگر از شکسپیر و گیوم تل از شیلّر را نیز ترجمه کرده است.
مترجم، شاعر و از فعالان سیاسی کردتبار ترکیه. در ۱۸۹۴ از دانشکدۀ پزشکی فارغ التحصیل شد. در دورۀ تحصیل همراه چندین تن از دانشجویان در ۱۸۸۹ گروهی مخفی با نام اتحاد عثمانی برای سرنگونی حکومت سلطان عبدالحمید دوم تشکیل داد که بعدها با نام اتحادّ و ترقی فعالیت می کرد. به علّت فعالیت های سیاسی و مخالفت با حکومت بارها دستگیر و زندانی (۱۸۹۵) و در ۱۸۹۶ با تصمیم هیئت وزیران به طرابلس غرب (لیبی) تبعید شد. در آن جا نیز فعالیت های سیاسی خود را ادامه داد و با نام مستعار «یک کرد» برای مجلات میزان و مشورت مقاله می نوشت. در ۱۸۹۷ به ژنو گریخت و نشریۀ عثمانی را منتشر کرد و وارد کمیتۀ مرکزی جمعیت اتحاد و ترقی شد. در ۱۸۹۹ با سمت پزشک سفارت عثمانی به وین رفت اما در ۱۹۰۳ از سفارت وین اخراج و محکوم به ترک اتریش شد. در ۱۹۰۴ به ژنو برگشت و در آن جا با تأسیس چاپخانه ای مجلۀ اجتهاد را منتشر و در همین سال به تأسیس جمعیت اتحاد و انقلابِ عثمانی کمک کرد و متعاقب آن، از سوئیس اخراج شد. پس از آن نشریۀ اجتهاد و کتابخانه اش را به مصر برد و فعالیت های سیاسی خود را ادامه داد. بعد از سقوط سلطان عبدالحمید دوم به استانبول بازگشت (۱۹۱۱) و سرانجام دومین رئیس فرقۀ دموکرات شد. نشریۀ اجتهاد به سبب مقالات دین ستیزانۀ او چندبار تعطیل شد. در جمعیت تجزیه طلب تعالی کردستان در انگلستان همکاری فعالانه داشت. بعد از جنگ جهانی اول دوبار به مقام وزارت بهداشت رسید و هر دوبار از کار برکنار شد. بهائیت را به عنوان دینی جدید پذیرفت. اواخر عمر را در انزوا و تنهایی سپری کرد. مسلمانان به او لقب «عدوالله» دادند. از آثار اوست: فنون و فلسفه؛ محکمۀ کُبری؛ حدّ تأدیب؛ نگاهی تاریخی و فلسفی به جهان اسلام (۱۹۲۲)؛ ترجمۀ کتاب بررسی تاریخ اسلام گرایی دوزی، خاورشناس فرانسوی، با عنوان تاریخ اسلامیت؛ ترجمۀ فیزیولوژی تفکر اثر لودویگ بوخنر (۱۸۹۲)؛ مجموعۀ شعر موسیقی خیال انگیز (۱۹۳۱)، ترجمۀ رباعیات خیام (استانبول ۱۹۱۴)، ترجمۀ گزیده ای از اشعار مولانا با عنوان دل مست مولانا (استانبول ۱۹۲۱) و مجموعۀ شعر: هیچ؛ طلوعات؛ قهریات. وی هملت و چند اثر دیگر از شکسپیر و گیوم تل از شیلّر را نیز ترجمه کرده است.