[ویکی فقه] جود، اصطلاحی در حدیث ، اخلاق ، فلسفه و کلام و عرفان می باشد . معنا و تعریف جود در این علوم کاملاً یکسان نیست و به اعتبار برخی قیود و تأکید بر آنها، در کاربرد این اصطلاح و تعیین مصداق برای آن تفاوتهایی وجود دارد. در این مقاله جود در عرفان مورد بررسی قرار می گیرد.
عرفا در باره جود اقوال و تعاریف مختلفی دارند، که از آن جمله است : بخشیدن بدون منّت و برآوردن حاجت نیازمند بدون دیدن نیازمند و بدون توقع دیدار او؛ عطای بدون درخواست ؛ پیروی از «خاطر اول »، یعنی انجام دادن کار خیری که ابتدا و پیش از تصور ترک آن (خاطر ثانی ) به ذهن خطور می کند؛ عطای بیشتر مال و حفظ اندک آن ؛ بخشش و عطا به این اعتبار که بنده خدا در حقیقت مال خدا را می بخشد.
تعریف جود از دیدگاه غزالی
غزالی برخی از این تعاریف را بیانگر حقیقت جود ندانسته و در نهایت تعریف فلسفی جود را با اندکی تفاوت پذیرفته و آن را بذل و بخشش بدون عوض تعریف کرده است . او بر اساس این تعریف ، جود را مختص خدا و اطلاق آن را بر انسان مجازی دانسته است .
جود انسان به نیابت از خدا
به نظر ابن عربی چون انسان حقیقتاً از خود چیزی ندارد و آنچه دارد از خداست ، پس هر بخشش و جودی که به دست انسان انجام می گیرد به نیابت از خداست که مالک و رب هر مالی است و خدا از این طریق و به دست او این بخشش و عطا را بر خود واجب کرده است .
جواد، امهات اسماء الاهی
...
عرفا در باره جود اقوال و تعاریف مختلفی دارند، که از آن جمله است : بخشیدن بدون منّت و برآوردن حاجت نیازمند بدون دیدن نیازمند و بدون توقع دیدار او؛ عطای بدون درخواست ؛ پیروی از «خاطر اول »، یعنی انجام دادن کار خیری که ابتدا و پیش از تصور ترک آن (خاطر ثانی ) به ذهن خطور می کند؛ عطای بیشتر مال و حفظ اندک آن ؛ بخشش و عطا به این اعتبار که بنده خدا در حقیقت مال خدا را می بخشد.
تعریف جود از دیدگاه غزالی
غزالی برخی از این تعاریف را بیانگر حقیقت جود ندانسته و در نهایت تعریف فلسفی جود را با اندکی تفاوت پذیرفته و آن را بذل و بخشش بدون عوض تعریف کرده است . او بر اساس این تعریف ، جود را مختص خدا و اطلاق آن را بر انسان مجازی دانسته است .
جود انسان به نیابت از خدا
به نظر ابن عربی چون انسان حقیقتاً از خود چیزی ندارد و آنچه دارد از خداست ، پس هر بخشش و جودی که به دست انسان انجام می گیرد به نیابت از خداست که مالک و رب هر مالی است و خدا از این طریق و به دست او این بخشش و عطا را بر خود واجب کرده است .
جواد، امهات اسماء الاهی
...
wikifeqh: جود_عرفانی