جود در عرفان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عرفا درباره جود اقوال و تعاریف مختلفی دارند، که در ادامه به بیان آن ها می پردازیم.
بخشیدن بدون منّت و برآوردن حاجت نیازمند بدون دیدن نیازمند و بدون توقع دیدار او؛ عطای بدون درخواست ؛ پیروی از «خاطر اول »، یعنی انجام دادن کار خیری که ابتدا و پیش از تصور ترک آن (خاطر ثانی) به ذهن خطور میکند؛ عطای بیش تر مال و حفظ اندک آن ؛ بخشش و عطا به این اعتبار که بنده خدا در حقیقت مال خدا را میبخشد
← دیدگاه غزالی
برخی عرفا جود و سخا را هم معنی دانسته و آن ها را در یک باب مطرح کرده اند. (که در تعریف سخا همان تعریف جود را آورده است ). با وجود این ، بنا بر رأی برخی از کسانی که به نظریه توقیفی بودن اسماءاللّه معتقدند، اسم سخی از اسماء مروی نیست ؛ ازاین رو، اطلاق آن را بر خداوند جایز ندانسته اند. کفعمی سخا را مرادف جود و از اوصاف کمالی دانسته و به همین دلیل اطلاق آن را بر واجب تعالی روا شمرده است .کسانی که میان جود و سخا فرق نهاده اند، سخا را برخلاف جود به عطای همراه با تمییز و غرض ، بخشش اندک و نگاهداشتن اکثر مال تعریف کرده اند. بر همین اساس و بنا بر حکایتی، هجویری سخاوت را مقام حضرت ابراهیم علیه السلام و جود را مقام حضرت محمد صلی اللّه علیه وآله وسلم ذکر کرده است . به نظر سلمی جود اتم از سخاست .سخاوت در بنده نیز همانند جود به بخشش مال محدود نیست و گونه ای دیگر از سخا با عنوان سخاوت در دین مطرح است که در آن انسان امور را به خدا واگذار می کند و بدون چشمداشت اجر و پاداش ، نفس و قلب خود را به حق می بخشد. همچنین ابن عربی سخای بنده را به اعطای حق به صاحب حق و مراعات انصاف تعریف کرده است .
نسبت جود و کرم
درباره نسبت جود و کرم ، برخی به تفاوت میان آنها قائل شده اند و کرم را، برخلاف جود، عطای مسبوق به درخواست و استحقاق تعریف کرده اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس