[ویکی فقه] جود صفت نیکو است و در روایات به آن توصیه شده است. این عنوان به مناسبت در باب زکات و صوم به کار رفته است.
جود به معنای بخشش و مقابل بخل می باشد. از واژه جود به بخشش، بخشندگی، سخاوت، سخاء و سماحت نیز تعبیر آورده می شود.
تفاوت بین جود وسخاوت
برخی، جود را غیر از سخاوت دانسته و در تفاوت آن دو با یکدیگر گفته اند:جود بخشیدن قبل از سؤال است؛ لیکن سخاوت، عطا کردن بعد از سؤال می باشد. برخی دیگر گفته اند: جود، صفتی ذاتی و سخاوت صفتی اکتسابی است. از این رو، به خداوند جواد گفته می شود، لیکن سخی اطلاق نمی گردد؛ زیرا خداوند نعمتهایش را پیش از آنکه بندگان سؤال کنند به آنان عطا می کند. صفت جود از صفات بسیار با فضیلت است؛ زیرا در پرتو آن نیاز مؤمنی رفع می شود. در روایتی از رسول گرامی اسلام صلّی اللَّه علیه و آله آمده است: «خداوند جواد و بخشنده است و جود را دوست می دارد». بسیار جود کردن در ماه رمضان مستحب است. در روایتی از امام کاظم علیه السّلام آمده است: «جواد کسی است که آنچه خداوند از اموال، همچون زکات و خمس بر او واجب کرده، می پردازد».
مقالات مرتبط
• جود روایی• جود عقلی• جود عرفانی
[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۱(بار)
[ویکی فقه] جود (ابهام زدایی). جود ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: جود (اخلاق)، به معنای بخشش و بخشندگی یکی از فضائل اخلاقی که در علم اخلاق بحث شدهجود (عرفان)، بخشیدن بدون منّت ، یکی از اصطلاحاتی که در علم عرفان بحث شدهجود (حدیث)، مترادف سخا و مقابل بخل و یکی از برترین مکارم اخلاقی که در مباحث حدیثی بحث شدهجود (فلسفه)، یکی از اصطلاحاتی که در علم فلسفه بحث شده
...
[ویکی فقه] جود (اخلاق). جود و سخاوت به معنای بخشش و بخشندگی در مقابل بخل است. جود و سخاوت یکی از فضائل اخلاقی است که در دین اسلام بسیار بر آن تاکید شده است و روایت بسیاری از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اهل بیت (علیهم السلام) در این زمینه وارد شده است.
واژه سخاوت از ریشه سَخا گرفته شده است. وقتی گفته می شود سَخا النارَ به این معنی است که خاکستر آتش را از آتش پاک کنند تا بهتر بسوزد و روشن شود، همان طور که آتش اطراف خود را روشن کرده خانه را گرم نگه می دارد سخاوت نیز موجب روشنائی و گرم کردن جامعه و کانون خانواده ها و زمینه سازی برای بهره مندی بینوایان است.جود به معنای بخشش و مقابل بخل می باشد. از واژه جود به بخشش، بخشندگی، سخاوت، سخاء و سماحت نیز تعبیر آورده می شود.
تفاوت بین جود و سخاوت
برخى، جود را غیر از سخاوت دانسته و در تفاوت آن دو با یکدیگر گفته اند:جود بخشیدن قبل از سؤال است، لیکن سخاوت، عطا کردن بعد از سؤال مى باشد. برخى دیگر گفته اند: جود، صفتى ذاتى و سخاوت صفتى اکتسابى است. از این رو، به خداوند جواد گفته مى شود، لیکن سخى اطلاق نمى گردد، زیرا خداوند نعمت هایش را پیش از آنکه بندگان سؤال کنند به آنان عطا مى کند.
جزائری، سیدعبدالله، التحفة السنیة، ص۱۷۰.
جود و سخاوت از هنجارهای اخلاقی است که دین اسلام بسیار بر آن تاکید نموده است.امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: «السخّی الکریم الذی ینفق ماله فی حقٍّ؛
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۶۸، ص۳۵۵.
...
[ویکی فقه] جود (حدیث). جود، اصطلاحی در حدیث ، اخلاق ، فلسفه و کلام و عرفان است. معنا و تعریف جود در این علوم کاملاً یکسان نیست و به اعتبار برخی قیود و تأکید بر آنها، در کاربرد این اصطلاح و تعیین مصداق برای آن تفاوتهایی وجود دارد. در این
مقاله جود در روایات بررسی می شود.
جود و اسم مشتق از آن (جواد) در قرآن به کار نرفته است . در عین حال ، برخی از مفسران آیه «بَلْ یداهُ مبسوطَتان »
مائده /سوره۵، آیه۶۴.
در منابع روایی و احادیث ، جود تقریباً مترادف سخا و مقابل بخل و یکی از برترین مکارم اخلاقی به شمار رفته است .
کلینی، وسائل الشیعه ، ج ۴، ص ۳۹.
بنابر روایتی از امام موسی کاظم علیه السلام ، مراد از جود برای مخلوق غیر از جود خالق است . جودی که از مخلوق سر می زند عبارت است از ادای واجبات مالی (مانند زکات ) که خدا بر بندگان فرض کرده است ، اما خالق همواره جواد است خواه عطا کند و خواه امتناع ورزد؛ زیرا آنچه را او می دهد یا از دادن آن امتناع می ورزد، از آنِ مخلوق نیست .
کلینی، وسائل الشیعه ، ج ۴، ص ۳۹.
...
[ویکی فقه] جود (عرفان). جود، اصطلاحی در حدیث ، اخلاق ، فلسفه و کلام و عرفان می باشد . معنا و تعریف جود در این علوم کاملاً یکسان نیست و به اعتبار برخی قیود و تأکید بر آنها، در کاربرد این اصطلاح و تعیین مصداق برای آن تفاوتهایی وجود دارد. در این مقاله جود در عرفان مورد بررسی قرار می گیرد.
عرفا در باره جود اقوال و تعاریف مختلفی دارند، که از آن جمله است : بخشیدن بدون منّت و برآوردن حاجت نیازمند بدون دیدن نیازمند و بدون توقع دیدار او؛ عطای بدون درخواست ؛ پیروی از «خاطر اول »، یعنی انجام دادن کار خیری که ابتدا و پیش از تصور ترک آن (خاطر ثانی ) به ذهن خطور می کند؛ عطای بیشتر مال و حفظ اندک آن ؛ بخشش و عطا به این اعتبار که بنده خدا در حقیقت مال خدا را می بخشد.
عبدالکریم بن هوازن قشیری ، الرساله القشیریه، ج۱، ص ۲۴۹، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
غزالی
محمد بن محمد غزالی ، احیاء علوم الدین ، ج ۴، ص ۳۹ـ۴۰، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
به نظر ابن عربی
ابن عربی ، الفتوحات المکیه، ج ۲، ص ۶۶۲، بیروت : دارصادر، ۱۳۹۰۰.
...
[ویکی فقه] جود (فلسفه). جود، اصطلاحی در حدیث ، اخلاق ، فلسفه و کلام و عرفان می باشد . معنا و تعریف جود در این علوم کاملاً یکسان نیست و به اعتبار برخی قیود و تأکید بر آنها، در کاربرد این اصطلاح و تعیین مصداق برای آن تفاوتهایی وجود دارد. در این مقاله جود در فلسفه و کلام اسلامی بررسی می شود.
در فلسفه و کلام اسلامی ، جود عبارت است از اعطا و افاده امری شایسته ، نه برای عوض و غرض ، به چیزی یا کسی که سزاوار آن فایده باشد.
ابن سینا، الشفاء، ج ۳، ص ۱۴۵، الالهیات، ج ۱، چاپ ابراهیم مدکور، جورج شحاته قنواتی ، و سعید زاید، قاهره ۱۳۸۰/۱۹۶۰، چاپ افست قم ۱۴۰۴ ب .
این تعریف از سه مؤلفه تشکیل شده است : اول ، فایده رساندن به دیگری ؛ دوم ، سزاوار و درخور بودنِ آن فایده برای کسی یا چیزی که آن را دریافت کرده است ، مثلاً اگر کسی چاقویی به فرد خلاف کاری بدهد و او با آن مظلومی را بکُشد، این عملْ جود نیست ؛ سوم اینکه فایده رساندن برای دریافت عوض نباشد، زیرا اگر کسی فایده ای برساند تا به جای آن عوض بگیرد، سوداگر است نه اهل جود. منظور از عوض صرفاً چیزها و امور مادّی نیست بلکه طلب برخی امور غیرمادّی را نیز می توان عوض به شمار آورد، نظیر سپاس ، ستایش ، شهرت ، شادمانی ، رهایی از سرزنش ، نیل به حالتی بهتر و نیکوتر و رفع رذیله های نفسانی
ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، ج ۳، ص ۱۴۵، مع الشرح لنصیرالدین طوسی و شرح الشرح لقطب الدین رازی ، تهران ۱۴۰۳.
در متون فلسفی بحث از جود در مبحث غایت افعال مطرح می شود. اگر فاعل از ناحیه غایت کمالی به دست نیاورد و از آن غایت یا توابع آن نیز منفعل نگردد، آن غایت را جود می نامند. چنانچه فاعل از غایت منفعل شود و کمالی برای او حاصل گردد، این غایت نسبت به آن فاعل ، خیر نامیده می شود.
ابن سینا، الشفاء، ج ۱، ص ۲۹۴ـ۲۹۶، الالهیات، ج ۱، چاپ ابراهیم مدکور، جورج شحاته قنواتی ، و سعید زاید، قاهره ۱۳۸۰/۱۹۶۰، چاپ افست قم ۱۴۰۴ ب .
...