جوانی اسماعیل

[ویکی فقه] جوانی اسماعیل (قرآن). وقتی اسماعیل علیه السّلام به مرحله نوجوانی رسید به سعی و کوشش و همراهی پدر در امور زندگی پرداخت، و در همین زمان بود که ابراهیم علیه السّلام در خواب دید که خداوند به او امر کرده فرزند خود را قربانی کند.
در این آیه همراهی و همکاری اسماعیل جوان با پدرش ابراهیم علیه السّلام در امور زندگی با لفظ «معه» بیان شده است:«فبشرنـه بغلـم حلیم• فلما بلغ معه السعی...» ما او (ابراهیم) را به نوجوانی بردبار و پر استقامت بشارت دادیم• هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید... فرزند موعود ابراهیم طبق بشارت الهی متولد شد، و قلب پدر را که در انتظار فرزندی صالح سالها چشم به راه بود روشن ساخت دوران طفولیت را پشت سر گذاشت و به سن نوجوانی رسید، در اینجا قرآن می گوید: هنگامی که با او به مقام سعی و کوشش رسید، یعنی به مرحله ای رسید که می توانست در مسائل مختلف زندگی همراه پدر تلاش و کوشش کند و او را یاری دهد.بعضی سعی را در اینجا به معنی عبادت و کار برای خدا دانسته اند، البته سعی مفهوم وسیعی دارد که این معنی را نیز شامل می شود ولی منحصر به آن نیست، و تعبیر «معه» (با پدرش) نشان می دهد که منظور معاونت پدر در امور زندگی است.
قربانی کردن اسماعیل جوان
ماموریت ابراهیم علیه السّلام برای قربانی کردن فرزندش اسماعیل علیه السّلام هنگام جوانی وی به امر خداوند ابلاغ شد :«فبشرنـه بغلـم حلیم• فلما بلغ معه السعی قال یـبنی انی اری فی المنام انی اذبحک فانظر ماذا تری...» («غلام» به جوانی که تازه شاربش روییده، گفته می شود..
غلام حلیم
از تعبیرات مختلفی که در لغت عرب آمده می توان استفاده کرد که غلام حد فاصل میان طفل (کودک) و شاب (جوان) است که در زبان فارسی از آن تعبیر به نوجوان می کنیم. راغب در مفردات می گوید: حلم به معنی خویشتنداری به هنگام هیجان غضب است، و از آنجا که این حالت از عقل و خرد ناشی می شود گاه به معنی عقل و خرد نیز به کار رفته، و گر نه معنی حقیقی حلم همان است که در اول گفته شد، ضمنا از این توصیف استفاده می شود که خداوند بشارت بقای این فرزند را تا زمانی که به سنی برسد که قابل توصیف به حلم باشد داده است، و چنانکه در آیات بعد خواهیم دید او مقام حلیم بودن خود را به هنگام ماجرای ذبح نشان داد، همانگونه که ابراهیم نیز حلیم بودن خود را در آن هنگام، و هم در موقع آتش سوزی آشکار ساخت.قابل توجه اینکه واژه حلیم پانزده مرتبه در قرآن مجید تکرار شده، ووصفی است برای خداوند جز در دو مورد که به صورت توصیفی برای ابراهیم و فرزندش در کلام خدا آمده است، و در یک مورد توصیفی است برای شعیب از زبان دیگران. و در این تعبیر اشاره به این است که آن فرزند، پسر خواهد بود، و به حد غلامان (جوانان) خواهد رسید. و اگر آن فرزند را توصیف کرد به غلام با اینکه اسماعیل از حد جوانی هم گذشت، و به حد بزرگسالان رسید، برای این است که خواست اشاره کند به آن حالتی که در آن حالت صفت کمال و صفای ذات او و حلمش نمایان و شکفته می شود و آن حد جوانی است، و در قرآن کریم هیچ یک از انبیا به وصف حلم ستایش نشده اند به جز این پیغمبر بزرگوار در این آیه و نیز پدرش ابراهیم علیه السلام که در آیه «ان ابراهیم لحلیم اواه منیب» او را حلیم خوانده.
رؤیای ابراهیم علیه السلام
...