جوامع و اکوسیستم ها

جاندارانی را که در یک اکوسیستم زندگی می کنند، می توان در سه گروه تولید کننده، مصرف کننده و تجزیه کننده جای داد . این جانداران، همه با هم بک جامعه را تشکیل می دهند . جامعه ای که در هر اکوسیستم زندگی می کند، ویژهٔ همان اکوسیستم است .
معمولاً در هر اکوسیستم یک یا چند گونهٔ ویژه از جانداران وجود دارد . مشخص ترین گونه ای که در هر اکوسیستم یافت می شود ، گونهٔ شاخص آن اکوسیستم نام دارد . گونهٔ شاخص اکوسیستم شهر انسان و گونهٔ شاخص یک جنگل کاج، درخت کاج است . در هر اکوسیستم، هر نوع جاندار یا خورده می شود یا جانداران دیگر را می خورد .
به عبارت دیگر هر گونه جاندار جایگاه خاصی در هر زنجیرهٔ غذایی دارد. این جایگاه خاص را با در نظر گرفتن زیستگاه آن در بوم شناسی کنام می گویند .
شرایط محیطی زیستگاه ها همیشه یک نواخت نیست. تغییر فصول باعث تغییر شرایط زیستگاه و در نتیجه فراوانی گونه های مختلف می شود . به طور مثال در فصل پاییز، برگ درختان جنگل های برگ ریز، می ریزد و جوانه های درختان خواب زمستانی خود را آغاز می کند . فراوانی گیاهان علفی نیز کاهش می یابد و بعضی پرندگان از آن جا به مناطق گرم تر مهاجرت می کنند . بعضی جانوران دیگر در این زمان خواب زمستانی خود را آغاز می کنند و دانه های گیاهان تا بهار سال بعد به صورت نهفته باقی می مانند . در بهار پرندگان مهاجر با دیگر باز می گردند، جوانه های درختان شروع به رویش می کنند و گیاهان علفی سر از خاک در می آورند . بهار فصل تولید مثل بسیاری از جانوران است . هوای گرم تر بهار و طول روزهای بلند تر آن باعث چنین تغییراتی می شود .
تغییرات شبانه روزی نیز بر زیستگاه اثر می گذارد . معمولاً روزها گرم تر و روشن تر از شب ها است . تغییرات روزانه در جمعیت گونه ها را می توان در مناطق ساحلی که در معرض جزر و مد قرار دارند، به آسانی مشاهده کرد.
سرزمینی بی آب و علف را در نظر بگیرید که به علت تغییر آب و هوا محیط آن مرطوب می شود و علف ها بر سطح این زمین شروع به رشد می کنند . هنگامی که جاندارانی برای اولین بار در محیط جدید استقرار می یابند، می گویند که آم جانداران در محل جدید جایگزین شده اند. مدتی پس از جایگزینی گیاهان علفی در محیط جدید، بوته های بلند تر و سپس درختچه ها و سر انجام درختان برگ در آن جا جایگزین می شوند. مجموعه ای از تغییرات این چنینی را توالی می گویند.