جهنم دره یا جهنا واژه ای عبری برای بیان جهان زیرین و سرزمین تاریکی است، و شاید بتوان آن را برابر با جهنم مسلمانان دوزخ دانست. بیرون از شهر اورشلیم باستان مکانی بود بنام قدس قدیم که دو دره اصلی آن را دربرگرفته بودند، تنخ ( عهد عتیق ) یکی از آن ها را درهٔ پسرِ هینوم می نامد که واژهٔ جهنم ماخوذ از آن است ( Gehenna /Gehinnom / Yiddish Gehinnam ) . طریقه نوشته شدن این واژه در زبان های گوناگون از این قرار است: یونانی: γέεννα؛ عبری: Gei’ Hinno גהנום/גהנם؛ انگلیسی: Gehenna؛ آلمانی: Geenna.
... [مشاهده متن کامل]
تنخ آنجا را جایگاه رانده شدگان بنی اسرائیل و پیروان ایزد بعل و خدایان کنعانی، مانند مولوخ، می داند که فرزندان خویش را برای آتش قربانی می کردند ( دوم تواریخ ۲۸:۳، ۳۳:۶؛ ارمیا ۷:۳۱، ۶ - ۱۹:۲؛ دوم پادشاهان ۲۳:۱۰ ) . کتاب ارمیا ( ۶ - ۱۹:۵ ) آن را دره سلاخ ها گفته است. زمانی نیز در آن آشغال می سوزاندند. جهنا در کتاب های آسمانی یهودیت و مسیحیت و اسلام سرانجام گناهکاران است. واژهٔ جهنا را نباید با کلمهٔ خنثای شئول یا هادس به معنای دنیای مردگان یکی دانست، امری که در ترجمهٔ انگلیسیِ معروفِ کتاب مقدس بنام انجیل شاه جیمز صورت گرفت و هردوی آنها را با واژهٔ انگلوساکسونی جهنم ( Hell ) یکسان دانست.
واژهٔ انگلیسی جهنا Gehenna بیانی است از گِ. اِننا ( Ge'enna ( γέεννα یونانی در عهد جدید، رونوشتی آوایی از گی هننآی زبان آرامی Gēhannā ܓܗܢܐ و برابر با گِ. هین نوم Ge Hinnom عبری که برگردان گفتاری آن "دره هینوم" است. درعهد عتیق برگردان گِی بِن هینوم "درهٔ پسران هینوم" است و در تلمود آن را גהנם Gehinnam نوشته اند. در قرآن نیز جهنم جایی پر از شکنجه برای گناهکاران و کافران و برابر با واژه Hell است.
مکان صحیح درهٔ هینوم مورد گفتگو است. تفسیرهای کهن جای آن را زیر دیوار جنوبی اورشلیم باستانی، کشیده از پای کوه صهیون به سوی شرق، و گذشتن از دره تیروپائون Tyropoeon تا دره کدرون گفته اند. با این همه دره تیروپائون دیگر با دره هینوم مرتبط نیست، زیرا در دوره آحاز و منشه ( پسر حزقیال نبی ) دره تیروپائون این سوی دیوار بود و کودکان را آن سوی دیوار قربانی می کردند. اسمیت ( ۱۹۰۷ ) ، دالمن ( ۱۹۳۰ ) ، بیلی ( ۱۹۸۶ ) ، و واتسون ( ۱۹۹۲ ) بر اساس اطلاعات یوشع نبی - که هینوم از شرق تا غرب گسترده و بیرون از دیوار بوده است - وادی ار ربابی را درهٔ هینوم دانسته اند. مطابق نوشته های یوشع دره از عین روجیل En - rogel آغاز می شده است. اگر بئرایوب امروزی همان عین روجیل باشد، پس وادی ار ربابی که از آن آغاز می شده همان هینوم است. این گزاره سیزده بار و در یازده آیه از انجیل نگارش شاه جیمز به گونه های "دره هینوم"، دره پسر هینوم"، یا "دره فرزندان هینوم" آمده است. در اسطوره آن را جهان زیرین زمین ( یوحنا ۲:۷ ) یا جهان زیرین دریاها ( ایوب ۲۶:۵ ) گفته اند. دره هینوم در پای کوه صهیون است.
... [مشاهده متن کامل]
تنخ آنجا را جایگاه رانده شدگان بنی اسرائیل و پیروان ایزد بعل و خدایان کنعانی، مانند مولوخ، می داند که فرزندان خویش را برای آتش قربانی می کردند ( دوم تواریخ ۲۸:۳، ۳۳:۶؛ ارمیا ۷:۳۱، ۶ - ۱۹:۲؛ دوم پادشاهان ۲۳:۱۰ ) . کتاب ارمیا ( ۶ - ۱۹:۵ ) آن را دره سلاخ ها گفته است. زمانی نیز در آن آشغال می سوزاندند. جهنا در کتاب های آسمانی یهودیت و مسیحیت و اسلام سرانجام گناهکاران است. واژهٔ جهنا را نباید با کلمهٔ خنثای شئول یا هادس به معنای دنیای مردگان یکی دانست، امری که در ترجمهٔ انگلیسیِ معروفِ کتاب مقدس بنام انجیل شاه جیمز صورت گرفت و هردوی آنها را با واژهٔ انگلوساکسونی جهنم ( Hell ) یکسان دانست.
واژهٔ انگلیسی جهنا Gehenna بیانی است از گِ. اِننا ( Ge'enna ( γέεννα یونانی در عهد جدید، رونوشتی آوایی از گی هننآی زبان آرامی Gēhannā ܓܗܢܐ و برابر با گِ. هین نوم Ge Hinnom عبری که برگردان گفتاری آن "دره هینوم" است. درعهد عتیق برگردان گِی بِن هینوم "درهٔ پسران هینوم" است و در تلمود آن را גהנם Gehinnam نوشته اند. در قرآن نیز جهنم جایی پر از شکنجه برای گناهکاران و کافران و برابر با واژه Hell است.
مکان صحیح درهٔ هینوم مورد گفتگو است. تفسیرهای کهن جای آن را زیر دیوار جنوبی اورشلیم باستانی، کشیده از پای کوه صهیون به سوی شرق، و گذشتن از دره تیروپائون Tyropoeon تا دره کدرون گفته اند. با این همه دره تیروپائون دیگر با دره هینوم مرتبط نیست، زیرا در دوره آحاز و منشه ( پسر حزقیال نبی ) دره تیروپائون این سوی دیوار بود و کودکان را آن سوی دیوار قربانی می کردند. اسمیت ( ۱۹۰۷ ) ، دالمن ( ۱۹۳۰ ) ، بیلی ( ۱۹۸۶ ) ، و واتسون ( ۱۹۹۲ ) بر اساس اطلاعات یوشع نبی - که هینوم از شرق تا غرب گسترده و بیرون از دیوار بوده است - وادی ار ربابی را درهٔ هینوم دانسته اند. مطابق نوشته های یوشع دره از عین روجیل En - rogel آغاز می شده است. اگر بئرایوب امروزی همان عین روجیل باشد، پس وادی ار ربابی که از آن آغاز می شده همان هینوم است. این گزاره سیزده بار و در یازده آیه از انجیل نگارش شاه جیمز به گونه های "دره هینوم"، دره پسر هینوم"، یا "دره فرزندان هینوم" آمده است. در اسطوره آن را جهان زیرین زمین ( یوحنا ۲:۷ ) یا جهان زیرین دریاها ( ایوب ۲۶:۵ ) گفته اند. دره هینوم در پای کوه صهیون است.
