جهد المقل

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] جهد المُقِلّ، از آثار عربی محمد بن ابی بکر مرعشی مشهور به ساجقلی زاده (متوفای 1150ق) است که در آن به بحث و بررسی مباحث علم تجوید و آواشناسی پرداخته و همچنین تجوید سوره فاتحه را به صورت خاصّ بیان کرده است.
«سالم قدّوری الحمد» مصصح کتاب با افزودن مقدمه ای مفصل و عالمانه درباره شرح حال نویسنده و آثار او و کتاب حاضر و ویژگی هایش و نوآوری و نظریه های نویسنده منتشر ساخته است.
کتاب حاضر، از مقدمه تفصیلی مصحّح و مقدمه روشی نویسنده و بعد متن اصلی کتاب مشتمل بر مقدمه علمی (در پنج فصل، مباحثی مانند: ماهیت، موضوع و حکم علم تجوید، بیان لحن و مسائلی که بیان مخارج متوقف بر آن است)، یک مقصد (دارای 11 بحث: از جمله مخارج هفده گانه، صفات حروف، مواضع تفخیم و ترقیق راء و لام، ادغام، مدّ و قصر و همزه وصل و قطع)، خاتمه (تنبیهات و تحذیرات)، تجوید سوره فاتحه و رساله یاء است.
نویسنده در مقدمه روشی خودش، به اهتمام دانشمندان پیشین به علم تجوید و کم کاری علمای زمان خود در این موضوع اشاره کرده و در ادامه می نویسد: «پس کتابی در این موضوع نوشتم که شامل عموم مسائل آن به زبانی آسان ولی بدون مسامحه است تا شاید مورد نظر جویندگان قرار گیرد». وی سپس به منابع خود اشاره کرده و می افزاید: «مسائل این علم را از کتابهای بسیاری برگرفتم؛ مانند: شرح علی قاری بر منظومه ابن جزری و شرح فرزند ابن جزری بر این کتاب و...» از آنجا که نویسنده در موضوع آواشناسی و علم تجوید صاحب نظر است؛ در این اثر از روش اجتهادی بهره گرفته و افزون بر بیان نظرات دیگران خودش نیز به انتقاد و اظهار نظر پرداخته است.
نویسنده کوشیده است که بهترین اقوال را در زمینه علم تجوید و مخارج و صفات حروف توضیح دهد و مطالب را در حدّ متوسط بیان کند و از ایجاز مخلّ و اطناب مملّ بپرهیزد.

پیشنهاد کاربران

ضرب المثل عربی است؛ در معنای نهایت تلاش که اندک است.
"و حفظ آن بجای توان آورد اما جُهد المُقلّی بجای باید آورد تا مُلک ممالک عراق و خراسان از دست نشود. " تاریخ جهانگشای
جُهد المُقلّی : اندک تلاشی

بپرس