جهانشاه صالح ( فروردین ۱۲۸۳ آران و بیدگل – ۳ دی ۱۳۷۵ تهران ) پزشک، دولتمرد و قانونگذار دوره پهلوی با سابقه سه دوره وزارت بهداری، ریاست دانشگاه تهران و عضویت مجلس سنا بود. سازمان نظام پزشکی، بنگاه دارویی ایران و نخستین کارخانه شیر پاستوریزه در دوران وزارت او تأسیس شد.
... [مشاهده متن کامل]
پدرش میرزا حسن خان مبصرالممالک بود. برادران صالح هشت نفر بودند که در حلقه دوستان به «صلحا» شهرت داشتند و از آن میان سلیمان صالح، علی پاشا صالح و اللهیار صالح از سایرین معروف تر هستند. سرهنگ جلیل بزرگمهر وکیل دکتر مصدق در دادگاه نظامی نیز داماد این خانواده بود. جهانشاه صالح تحصیلات ابتدائی را در دبستان علمیه کاشان و متوسطه را در کالج آمریکایی تهران انجام داد و در وزارت مالیه به عنوان مأمور اداره کل ملزومات مملکتی شروع به کارکرد. سپس برای ادامه تحصیل به امریکا رفت. در دانشکدهٔ علوم دانشگاه سیراکیوس نیویورک تحصیلات خود را آغاز کرد و از این دانشگاه دکترای پزشکی و از دانشگاه کلمبیا تخصص در رشته زنان و زایمان گرفت. چند سال هم در بیمارستان های شهر نیویورک مشغول به کار بود و عضو رسمی انجمن پزشکان نیویورک و جامعه پزشکی آمریکا شد.
جهانشاه صالح در سال ۱۳۱۳ به همراه همسر آمریکایی اش به ایران بازگشت و با رتبه دانشیاری به تدریس در تالار تشریح دانشکدهٔ پزشکی دانشگاه تهران پرداخت. سپس بر کرسی استادی بیماری های زنان تکیه زد. ریاست بیمارستان وزیری، ریاست بخش جراحی بیمارستان زنان، ریاست آموزشگاه مامایی از جمله مشاغل اولیه او بود. در سال ۱۳۲۷ در کنار کار آموزش، به ریاست دانشکدهٔ پزشکی منصوب شد.
صالح در سال ۱۳۲۹ در کابینه رزم آرا وزیر بهداری شد. در همین دوره بود که لایحه تشکیل سازمان نظام پزشکی را در سوم دی ۱۳۲۹ تقدیم مجلس شورای ملی کرد. در کابینه علاء که پس از رزم آرا روی کار آمد نیز در سمت وزارت بهداری باقی ماند.
در دوران مصدق، جهانشاه صالح سمتی نداشت و این در حالی بود که برادرش الله یار صالح از اعضای جبهه ملی و یاران مصدق بود. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در کابینه فضل الله زاهدی مجدداً به عنوان وزیر بهداری معرفی شد. در این دوره نخستین کارخانه شیر پاستوریزه را با کمک یونیسف به ایران وارد و در نزدیکی تهران احداث کرد. این کارخانه هم اکنون با نام شرکت صنایع شیر ایران برپاست. تأسیس بنگاه دارویی ایران نیز در زمان وزارت او انجام گرفت.
... [مشاهده متن کامل]
پدرش میرزا حسن خان مبصرالممالک بود. برادران صالح هشت نفر بودند که در حلقه دوستان به «صلحا» شهرت داشتند و از آن میان سلیمان صالح، علی پاشا صالح و اللهیار صالح از سایرین معروف تر هستند. سرهنگ جلیل بزرگمهر وکیل دکتر مصدق در دادگاه نظامی نیز داماد این خانواده بود. جهانشاه صالح تحصیلات ابتدائی را در دبستان علمیه کاشان و متوسطه را در کالج آمریکایی تهران انجام داد و در وزارت مالیه به عنوان مأمور اداره کل ملزومات مملکتی شروع به کارکرد. سپس برای ادامه تحصیل به امریکا رفت. در دانشکدهٔ علوم دانشگاه سیراکیوس نیویورک تحصیلات خود را آغاز کرد و از این دانشگاه دکترای پزشکی و از دانشگاه کلمبیا تخصص در رشته زنان و زایمان گرفت. چند سال هم در بیمارستان های شهر نیویورک مشغول به کار بود و عضو رسمی انجمن پزشکان نیویورک و جامعه پزشکی آمریکا شد.
جهانشاه صالح در سال ۱۳۱۳ به همراه همسر آمریکایی اش به ایران بازگشت و با رتبه دانشیاری به تدریس در تالار تشریح دانشکدهٔ پزشکی دانشگاه تهران پرداخت. سپس بر کرسی استادی بیماری های زنان تکیه زد. ریاست بیمارستان وزیری، ریاست بخش جراحی بیمارستان زنان، ریاست آموزشگاه مامایی از جمله مشاغل اولیه او بود. در سال ۱۳۲۷ در کنار کار آموزش، به ریاست دانشکدهٔ پزشکی منصوب شد.
صالح در سال ۱۳۲۹ در کابینه رزم آرا وزیر بهداری شد. در همین دوره بود که لایحه تشکیل سازمان نظام پزشکی را در سوم دی ۱۳۲۹ تقدیم مجلس شورای ملی کرد. در کابینه علاء که پس از رزم آرا روی کار آمد نیز در سمت وزارت بهداری باقی ماند.
در دوران مصدق، جهانشاه صالح سمتی نداشت و این در حالی بود که برادرش الله یار صالح از اعضای جبهه ملی و یاران مصدق بود. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در کابینه فضل الله زاهدی مجدداً به عنوان وزیر بهداری معرفی شد. در این دوره نخستین کارخانه شیر پاستوریزه را با کمک یونیسف به ایران وارد و در نزدیکی تهران احداث کرد. این کارخانه هم اکنون با نام شرکت صنایع شیر ایران برپاست. تأسیس بنگاه دارویی ایران نیز در زمان وزارت او انجام گرفت.
