جهانشاه

/jahAnSAh/

لغت نامه دهخدا

جهانشاه. [ ج َ ] ( اِ مرکب ) شاه جهان. سلطان عالم.

جهانشاه. [ ج َ ] ( اِخ ) آق قویونلو. یکی از امرای قره قویونلو که بسال 841 هَ. ق./ 1437م. بحکومت رسید. رجوع به ترجمه طبقات سلاطین اسلام لین پول ص 226 شود.

جهانشاه. [ ج َ ] ( اِخ ) مظفرالدین ( 839-872 هَ. ق. ). سومین پادشاه قره قویونلو است و پس از شاهرخ ( 850 هَ. ق. )از اطاعت تیموریان سرپیچی کرد و بعراق عجم حمله بردو مردم اصفهان را قتل عام کرد و فارس و کرمان را متصرف شد و بسال 862 علاءالدوله تیموری را شکست داد و در هرات بتخت نشست. وی بسال 872 برای سرکوبی اوزون حسن آق قویونلو به دیاربکر تاخت و بقتل رسید و در تبریزدفن شد. جهانشاه پادشاهی هنرپرور و شعردوست بود و چون شبها را بعشرت بسر میبرد به شب پره معروف شد. رجوع به تاریخ ادبیات ادوارد برون ج 3 و حبیب السیر شود.

فرهنگ فارسی

مظفرالدین سومین پادشاه قره قویونلو است و پس از شاهرخ از اطاعت تیموریان سرپیچی کرد و بعراق عجم حمله برد و مردم اصفهان را قتل عام کرد و فارس و کرمان را متصرف شد و بسال ۸۶۲ هق . علائ الدوله تیموری را شکست داد و در هرات بتخت نشست .

پیشنهاد کاربران

ابوالمظفر سلطان جهانشاه مشهور به جهانشاه حقیقی فرمانروای نیرومند قراقویونلو در سال های ۱۴۳۸ تا ۱۴۶۷ بود. او بر آناتولی شرقی، قفقاز جنوبی و بیشتر عراق امروزی، ایران مرکزی و حتی نهایتاً تا کرمان و مکران فرمان می راند و پایتختش تبریز بود. جهانشاه چندین مدرسه در تبریز ایجاد کرده بود و به زبان های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر می سرود. طایفه جهانشاهلی در روستای وکیل آباد سردابه از بخش مرکزی اردبیل از نوادگان جهانشاه میباشد که بیشتر با نام خانوادگی نوری شناخته می شوند که از جمله یکی از نوادگان وی به نام آقای صیاد نوری چندین جلد کتاب در خصوص تاریخ اردبیل به رشته تحریر در آورده اند و در ابتدای کتاب تاریخ کهن شهر اردبیل این کتاب را به نیای بزرگ خویش جهانشاه اهدا نموده اند. خانواده همتی روزی در تبریز از نوادگان جهانشاه می باشند.
...
[مشاهده متن کامل]

جهانشاه در زمان سلطنت قرا یوسف به حکمرانی سلطانیه و قزوین منصوب شده بود.
در زمان سلطنت برادرش قرا اسکندر زندگی جهانشاه به عنوان رقیب احتمالی تاج و تخت در خطر بود و به همین دلیل نزد برادر دیگرش اسپند میرزا حاکم بغداد پناه برد. او در سال ۱۴۳۶ با حمایت شاهرخ حاکم تیموری بر علیه برادرش شورش کرد و به سلطنت رسید. او که با کمک شاهرخ به حکومت رسیده بود در ابتدا به عنوان فرمانداری از تیموریان حکومت می کرد. وی با کمک گوهرشاد بیگم در ۱۹ آوریل ۱۴۳۸ تاج گذاری کرد.
در سال ۱۴۴۰م الکساندر یکم حاکم گرجستان از جهانشاه پیروی نکرد، وی با ارتش ۲۰٬۰۰۰ نفری به گرجستان حمله کرد و شهر سامشولیده را ویران گرداند؛ سپس در راه بازگشت به تبریز، تفلیس را فتح کرد. او از همراهان شیخ ابراهیم بود. وی در سال ۱۴۴۴م دومین حملهٔ نظامی علیه گرجستان را انجام داد و در شهر آخالتسیخه با وختینگ چهارم روبه رو شد اما نبرد نتیجه ای نداشت و شکست خورد.
برادر جهانشاه، اسپند میرزا، که ۱۲ سال بر بغداد و مناطق اطرافش حاکم بود، در سال ۱۴۴۵ درگذشت. وی حکومت را به برادرزاده خود الوند میرزا تحویل داد، زیرا پسرش فولاد میرزا در آن زمان خیلی جوان بود اما بیشتر امیران فولاد را ترجیح می دادند و با کمک برخی امیران به بغداد حمله کرد و پس از محاصره چند ماهه بغداد فتح شد. جهانشاه پسرش محمد شاه را برای اداره بغداد منصوب کرد و الوند میرزا را به حکومت موصل رساند.
بعد از مرگ شاهرخ در سال ۱۴۴۷ جهانشاه به یک حاکم مستقل برای سلسله قراقویونلو تبدیل شد. او از القاب سلطان و خان برای خود استفاده می کرد. در همین زمان تیموریان از نزاع میان شاهزادگان ترکمن استفاده کرده و شهرهای قزوین و سلطانیه را فتح کردند اما به زودی صلح حاصل شد و سلطان محمد پسر بایسنقر با دختر جهانشاه ازدواج کرد. وی سرزمین هایی را که میرزا ابوالقاسم بابر فتح کرده بود پس گرفت و پسرش پیربوداغ را به حکومت اصفهان منصوب کرد. جهانشاه در ۲۸ ژوئن ۱۴۵۸ توانست هرات را فتح کند اما به دلیل شورش در آذربایجان مجبور به بازگشت شد.

جهانشاهجهانشاهجهانشاه
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/جهانشاه

بپرس