جنگ کارگل

جنگ کارگل یک درگیری نظامی بین نیروی های نظامی هند و نظامیان و شبه نظامیان مورد حمایت پاکستان بود که به مدت ۲ ماه و ۲۳ روز در طی ۳ می تا ۲۶ ژوئیه ۱۹۹۹ در منطقه مورد مناقشه جامو و کشمیر رخ داد.
روز ۳ می ۱۹۹۹، چوپانان محلی به مقامات هندی در منطقه کشمیر خبر دادند تحرکات مشکوکی از طرف افرادی ناشناس را در کوهستان های اطراف شهرک کارگیل در ۲۰۵ کیلومتری شمال شرق سرینگر ( مرکز کشمیر هند ) مشاهده کرده اند. فوراً گشتی هایی برای بررسی وضع اعزام شدند. اما منطقه بسیار صعب العبور بود و بازرسی آن چندان کار آسانی به نظر نمی رسید. ۱۲ روز بعد ناگهان خبر عجیبی گزارش شد: گشتی ۶ نفره تحت رهبری سروان سوراب کالیا در نزدیکی خط کنترل با پاکستان ناپدید شد. پیگیری های بعدی حقایق ناگواری را برای هندی ها آشکار کرد. عملیات های شناسایی هوایی و زمینی به زودی نشان داد صدها نیروی پیاده موازی را در مسیری به طول ۱۷۰ کیلومتر و مساحتی در حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع در مناطق کوهستانی رو به روی جاده سرینگر به له که ارتفاعی بالای ۵ هزار متر داشت به تصرف خود درآورده اند. هنوز هویت دقیق این نیروها معلوم نبود. ابتدا تصور می شد ستیزه جویان کشمیر پشت قضیه اند و به زودی بیرون رانده خواهند شد. اما درگیری های اولیه و پیگیری های بعدی عمق فاجعه ضعف نهادهای اطلاعاتی را آشکار کرد:بیش از ۵ هزار نظامی و شبه نظامی تحت فرمان مستقیم فرماندهی ارتش پاکستان طی ۴ ماه مواضع خود را مستحکم کرده بودند. عملیات ویجای ( پیروزی ) با فرمان مستقیم واجپایی و اعزام ۲۰ هزار سرباز و شبه نظامی به کشمیر شروع شد. خیلی زود مشخص شد لشکر و سپاه در نبردهای کوهستانی این چنینی کاربردی ندارند و نبرد توسط واحدهایی در اندازه گردان صورت می گیرد. قوای زرهی در چنین محیطی بی استفاده بود. روز ۲۶ می نیروی هوایی هند حملات هوایی خود را آغاز کرد. نتیجه ناگواری برای خلبانان هندی در پی آمد. بمباران غیر دقیق جنگنده های روسی MiG - 27 و MiG - 21 اثر خاصی در مناطق کوهستانی نداشت، بمب های هدایت لیزری میراژهای ۲۰۰۰ هم گرانتر آن بودند که به تعداد زیاد صرف چنین اهدافی شوند. از این بدتر، تأثیر پرواز در ارتفاع بالا و سرعت پایین بود:مهاجمان از مواضعی مثل تپه های تولولینگ و ببر می توانستند با دید و موضع مناسب موشکهای استینگر و انزای خود را به تعداد زیاد شلیک کنند. اقلیم خشن هم روی کارکرد هواگردها اثر منفی داشت:یک فلاگر و یک فیشبد روز دوم عملیات ساقط شدند. تلاش برای تکرار تجربه شوروی در افغانستان و به کارگیری بالگرد در محیط کوهستانی جهت پشتیبانی و هلیبورن هم نتیجه مشابهی داشت. یک بالگرد Mi - 17 روز ۲۸ می ساقط شد. ارتش هند تصمیم به استفاده گسترده از توپخانه گرفت و انتقال گسترده توپخانه به دره کشمیر و به کارگیری آن ها روی مواضع پاکستانی ها را شروع کرد. اما توپخانه هر چند موثرتر از نیروی هوایی بود، مشکلات متعدد خود را در این محیط داشت. نخست موضوع انتقال و لجستیک در جاده های نامناسب کوهستانی بود. تنها جاده مناسب زیر دید و آتش حریف بود. هندی ها به امید عوض کردن وضع نزدیک به دو هفته آتشباری سنگین توپخانه شان را با حمله مستقیم پیاده ترکیب کردند. نتیجه در روزهای اول بسیار نامطلوب بود: نیروهای پیاده که به صعود سریع از ارتفاعات بسیار بالا عادت نداشتند دچار انواع عوارض بیماری موسوم به «بیماری شدید کوهستان» می شدند. جدای از این، توپخانه پاکستانی مستقر در ارتفاعات که توسط دیدبانان و رادارهای هدایت آتش آمریکایی AN/TPQ - 36 به خوبی به آن گرا داده می شد روی تجمعات پیاده، مواضع توپخانه ای که نزدیک مرز مستقر شده بودند و انبارهای مهمات هندی آتشش را اجرا می کرد. هندی ها کم کم و در عین دچارشدن تلفات سنگین و شکست های پی درپی یادگرفتند چه باید بکنند: هویتزرهای سوئدی ۱۵۵ میلی متری FH - 77 ساخت بوفورس برد، دقت، نواخت تیر و قابلیت اجرای آتش در زاویه های نزدیک ۷۰ درجه مناسبی فراهم می کردند. ۱۷۰عراده از این هویتزرها به کشمیر منتقل شد. سرانجام در بامداد ۱۲ ژوئن ۱۹۹۹ و پس از ۶ ساعت آتشباری سنگین توپخانه، عناصر آموزش دیده گردان دوم تفنگدار راجپوت به فرماندهی سرهنگ ماگود راویندرانات پس از نبردی سنگین، ارتفاع مهم تولولینگ را پس گرفتند. تصرف تولولینگ از یک سو امنیت بیشتری برای نیروی هوایی فراهم می کرد ( از تپه تولولینگ بیش از ۲۵ موشک دوش پرتاب به سمت هواگردهای هندی شلیک شده بود ) و از سوی دیگر امنیت نسبی برای جاده NH1D که مسیر اصلی لجستیک نیروهای هندی بود ایجاد شد. حالا یکی از دو موضع اصلی پاکستانی ها تصرف شده بود. اما تپه ببر که موضع اساسی نیروهای پاکستانی محسوب می شد بسیار سرسخت تر و دشوارتر می نمود:شبکه لجستیکی مناسبی توسط قاطرها به آن تدارکات می رساند و ارتباط سیمی خوبی با ارتفاعات اطراف داشت. آن سوی میدان با وجود پیروزی های اولیه، اندک اندک خطاهای بزرگ استراتژیک در طرح عملیات کارگیل در حال آشکار شدن بود. دولت و ارتش پاکستان در هفته های اول هرگونه دخالت در ماجرا را رد کرده و آن را به شبه نظامیان کشمیری نسبت می دادند. این مسئله دست و پای پاکستانی ها را بسته بود. هر گونه دخالت گسترده نیروهای مسلح منظم پاکستانی احتمال وقوع جنگ تمام عیار را افزایش می داد و به هندی ها مشروعیت جهانی می بخشید. در جلسه میان نواز شریف و فرماندهان نظامی، پرویز مشرف که رئیس ستاد نیروهای مسلح و طراح عملیات بود به باد انتقاد گرفته شد. عمده فرماندهان عالی رتبه که اطلاع قبلی از عملیات نداشتند، مشرف را سرزنش کردند چرا در حالی که احتمال عملیات گسترده هند وجود داشت نیروهای اندکی را به کار گرفته که امکان کمک رسانی گسترده به آن ها با وجود موضع برتر وجود ندارد. آن ها این کار را خودکشی تدریجی می دانستند. در پایان جلسه ارتشبد پرویز مهدی قریشی، فرمانده کل نیروی هوایی با وجود خشمش پذیرفت در مناطق نزدیک به خط کنترل کشمیر گشت های هوایی با شرکت جنگنده های F - ۱۶ برپا شود. همزمان نواز شریف مذاکراتی را با بیل کلینتون جهت پایان دادن تدریجی به بحران شروع کرد. ۴ ژوئیه و دو ماه پس از شروع بحران، ارتفاع مهم تپه ببر پس از نبردی ۱۱ ساعته که آتشباری سنگینی ( در ساعات قبل از حمله قوای پیاده ۹ هزار گلوله توپ روی این ارتفاع فرود آمده بود ) مقدمه آن بود به تصرف قوای هندی درآمد. این آغاز پایان جنگ کارگل بود. سه روز بعد نواز شریف پس از ملاقات با کلینتون شروع عقب نشینی ارتش پاکستان را اعلام کرد. زد و خوردهای پراکنده تا سه هفته دیگر ادامه پیدا کرد، اما هندی ها از همان زمان مقدمات جشن پیروزی خود را برپا کرده بودند.