جنگ هند و چین

جنگ هند و چین جنگی بود که در سال ۱۹۶۲ بین دو کشور هند و جمهوری خلق چین روی داد. بهانهٔ آغاز جنگ مناقشه های مرزی دربارهٔ منطقهٔ اقصی در هیمالیا بود ولی موارد دیگری در این امر نقش داشتند. پس از اینکه هند در سال ۱۹۵۹ به چهاردهمین دالایی لاما پناهندگی داد درگیری های مرزی خشونت باری بین دو کشور صورت گرفت. در پاسخ به این درگیری ها هند به استراتژی ای موسوم به «سیاست رو به جلو»[ الف] روی آورد که در آن هند روی مرزش با چین تعدادی برج دیده بانی ساخت. برخی از این برج های دیده بانی شمال خط مک ماهون ( مرز بین هندوستان و چین است که در سال ۱۹۱۴ با توافق چین، تبت و بریتانیا تعیین شده بود ) قرار داشتند. خط مک ماهون بخش شرقی خط کنترل واقعی بود که نخست وزیر جمهوری خلق چین چو ان لای در ۱۹۵۹ آن را مرز مؤثر کشورهای هند و چین دانسته بود.
پس از آنکه مذاکرات سیاسی دربارهٔ حل اختلافات در مرز ۳٬۲۲۵ متری دو کشور در هیمالیا به در بسته خورد، چین در ۲۰ اکتبر ۱۹۶۲ و همزمان با بحران موشکی کوبا دست به حملاتی همزمان در لداخ و آنسوی خط مک ماهون زد. نیروهای چینی در هر دو جبههٔ جنگ بر نیروهای هندی غالب آمدند و رزانگ لا در جبههٔ غربی و تاوانگ در جبههٔ شرقی را اشغال کردند. جنگ در نهایت در ۲۰ نوامبر ۱۹۶۲ با اعلان آتش بس از سوی چین و بیان این امر پایان یافت که چین به «خط کنترل واقعی» اش باز خواهد گشت.
عمدهٔ درگیری های جنگ در شرایط سخت کوهستانی و ارتفاع بالای ۴٬۰۰۰ متر صورت گرفت. در این جنگ همچنین هیچ یک از دو طرف از نیروهای هوایی یا دریایی خود استفاده نکردند.
همزمانی جنگ هند و چین با بحران ۱۳ روزهٔ موشکی کوبا بین آمریکا و شوروی ( ۱۶–۲۸ اکتبر ۱۹۶۲ ) باعث شد رئیس جمهور آمریکا جان اف. کندی درخواست جواهر لعل نهرو مبنی بر ارسال کمک های نظامی به هند را رد کند.