جنگ های پسافرمیمی

نام عناصر ۱۰۴ تا ۱۰۶، موضوع مجادله ای[ ۱] بود که در دهه ۱۹۶۰ شروع شد که توسط شیمیدان ها به نام جنگ های پسافرمیمی[ ۲] شناخته شده است؛ زیرا این عناصر پس از عنصر فرمیم ( عنصر شماره ۱۰۰ ) در جدول تناوبی قرار دارند. این جدال، از اختلاف نظرهای دانشمندان آمریکایی و شوروی که اولین بار این عناصر را جدا کرده بودن به وجود آمد. راه حل نهایی این مجادله، در سال ۱۹۹۷ نیز برای نام گذاری عناصر ۱۰۷ تا ۱۰۹ استفاده شد.
برابر با کنوانسیون نام گذاری عناصر؛ حق نام گذاری عناصر جدید برای کاشفان آن است. با این حال، برای عناصر ۱۰۴، ۱۰۵ و ۱۰۶، میان آزمایشگاهی در آمریکا و آزمایشگاهی دیگر در شوروی، با توجه به این که کدام یک آن ها را زودتر کشف کرده اند، بحثی سر گرفت. هر کدام از طرفین، نام خود را برای عناصر ۱۰۴ و ۱۰۵ پیشنهاد می دادند که توسط طرف مقابل به رسمیت شناخته نمی شد.
دو گروه اصلی که در این مناقشه درگیر بودند عبارتند از:
• گروهی آمریکایی در آزمایشگاه ملی لارنس برکلی
• گروهی روسی در مؤسسه مشترک تحقیقات هسته ای در دوبنا
همچنین کمیسیون نام گذاری شیمی معدنی آیوپاک ( IUPAC ) ، به عنوان داور، نام گذاری پیشنهادی خود را به مجمع عمومی آیوپاک معرفی کرد. گروهی آلمانی نیز در مرکز تحقیقات یون سنگین GSI، که عناصر ۱۰۷ تا ۱۰۹ را کشف کرده بودند، زمانی به این مناقشه اضافه شدند که کمیسون نام گذاری شیمی معدنی پیشنهاد داد که نام "hahnium"، که توسط آمریکایی ها برای عنصر ۱۰۵ پیشنهاد شده بود، برای عنصر ۱۰۸ که این گروه کشف کرده بودند استفاده شود.
در سال ۱۹۹۴، کمیسیون نامگذاری شیمی معدنی نام های زیر را پیشنهاد کرد:
این راه حل موجب اعتراض انجمن شیمی آمریکا ( ACS ) شد؛ زیرا حق گروه آمریکایی برای معرفی نام عنصر ۱۰۶ مورد بحث قرار نگرفته است و این گروه باید حق نام عنصر را داشته باشد. در واقع، آیوپاک تصمیم گرفت که اعتبار کشف عنصر 106 را به برکلی اختصاص دهد.
در همین راستا، گروه آلمانی با اشاره به این که طبق یک کنوانسیون طولانی مدت که یک عنصر توسط کاشفان آن نامگذاری می شود، ضد نام پیشنهادی "Hahnium" برای عنصر ۱۰۶ اعتراض کرد. [ ۳]
علاوه بر این؛ چون قبلاٌ در بسیاری از کتاب های آمریکایی نام های Rutherfordium و Hahnium برای عنصرهای ۱۰۴ و ۱۰۵ استفاده شده بود، انجمن شیمی آمریکا مخالف استفاده این نام ها برای عناصر دیگر بود.